Рэстаўрацыя Мэйдзі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др clean up, replaced: фармаванн → фарміраванн, чальцоў → членаў, ]] - 1880 → — [[1880, Мэйдзі → Мейдзі (12) using AWB
Радок 1:
'''Рэстаўрацыя Мэйдзі''', таксама '''Рэвалю́цыя Мэйдзі́''' ([[Японская мова|яп.]] 明治維新, ''мэйдзі ісін'', "абнаўленне [гадоў] Мэйдзі") — у [[Японія|Японіі]] пераход у [[1870-я|1870-х]] - [[1880-я|1880-х]] гн ад самурайскай сістэмы кіравання краінай у выглядзе сёгунату Эдо да наўпростага імператарскага кіравання ў асобе імператара [[Муцухіта]] і яго ўраду, а таксама сукупнасць палітычных, сацыяльных і эканамічных рэформ, якія былі ажыццёўленыя гэтым урадам.
 
Палітыка рэстаўрацыі імператарскай улады істотна паўплывала на бюракратычны апарат, заканадаўства, імператарскі двор, сістэму станаў, правінцыйную адміністрацыю, фінансы, прамысловасць, дыпламатыю, асвету, рэлігію і іншыя сферы жыцця японцаў. З рэстаўрацыяй Мэйдзі звязваецца фармаваннефарміраванне японскай нацыянальнай дзяржавы і японскай нацыянальнай ідэнтычнасці. Гады Мэйдзі характарызаваліся ламаннем японскага традыцыйнага ладу жыцця і прыспешаным укараненнем дасягненняў заходняй цывілізацыі.
 
Няма пэўнага меркавання пра дакладны час пачатку "Рэстаўрацыі Мэйдзі". Паводле адной версіі яна пачалася [[23 кастрычніка]] [[1868]] г. разам са зменай дэвізу імператарскага праўлення на Мэйдзі (асвечанае кіраванне). Але часта яе пачатак датуюць [[9 лістапада]] [[1867]] г., так званай падзеяй "Вяртання вялікага кіравання" (大政奉還), калі сёгун [[Такугава Ёсінобу]] вярнуў сталічнаму імператарскаму двару права наўпростага кіравання ў Японіі.
Радок 7:
Не вызначаная і завяршальная дата "рэстаўрацыі". Некаторыя ўважаюць, што гэта было заканчэнне Паўднёва-заходняй вайны ў [[1877]] годзе. Другія цвердзяць, што Р.М. скончылася з стварэннем сістэмы Кабінету міністраў у [[1885]] годзе. Трэція мяркуюць, што фіналам усіх рэформ было ўсталяванне асобнай заканадаўчай галіны ўлады ў краіне ў [[1889]].
 
У часы Р.М. японскі ўрад часцяком называў сябе "новым урадам", але зняважліва яго звалі "ханскім урадам", бо большасць яго чальцоўчленаў паходзіла з самурайскіх ханаў Сацума (род Сімадзу) і Цёсю (род Моры), а таксама жменькі кіёцкіх арыстакратаў, якія правілі аўтарытарнымі метадамі. Але набор сярэдніх бюракратаў і чыноўнікаў здзяйсняўся без прывязкі да сямейнага, кланавага ці тэрытарыяльнага паходжання кандыдата.
 
Р.М. была рэакцыяй кіруючых колаў Японіі на каланіяльную палітыку дзяржаў Захаду — [[Расійская імперыя|Расійскай]], [[Вялікабрытанія|Брытанскай]] імперыяй, [[ЗША]] і [[Францыя|Францыі]]. За кароткі час японцы мадэрнізавалі і вестэрнізавалі сваю краіну, унебяспечыўшы яе ад вонкавай агрэсіі. Сама Японія і яе манархічны лад сталі ўзорамі для пераймання многіх дзяржаў [[Азія|Азіі]]. Аднак Р.М. заклала таксама асновы для разгортвання імперыялістычнай вайны на кантыненце, якую японскія кіруючыя колы разглядалі як працяг абароны Японіі і вызваленне Азіі ад еўрапейска-амерыканскага каланіяльнага прыгнёту.