Руска-шведская вайна (1788—1790): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
арфаграфія, стылявыя змены |
|||
Радок 20:
}}
{{Руска-шведскія войны}}{{Руска-шведская вайна 1788—1790}}
'''Руска-шведская вайна 1788—1790'''
== Марскія бітвы ==
=== Гогландская бітва ===
Адбылася [[17 ліпеня|6 (17) ліпеня]] [[1788]] ля вострава Гогланд у [[Фінскі заліў|Фінскім заліве]]. Склад сіл: рускія — 17 лінейных караблёў, шведы — 16 лінейных караблёў і 17 фрэгатаў. Рускія нанеслі суперніку паразу, пасля якой шведскі флот вымушаны быў схавацца ў
=== Эландскі бой ===
Адбыўся [[26 ліпеня|15 (26) ліпеня]] [[1789]] ля вострава Эланд. 36 шведскіх караблёў (у тым ліку 22 лінейных) пад камандаваннем герцага [[Карл XIII|Карла Седэрманландскага]] пацярпелі паразу ад эскадры пад камандаваннем адмірала [[
▲Адбыўся [[26 ліпеня|15 (26) ліпеня]] [[1789]] ля вострава Эланд. 36 шведскіх караблёў (у тым ліку 22 лінейных) пад камандаваннем герцага [[Карл XIII|Карла Седэрманландскага]] пацярпелі паразу ад эскадры пад камандаваннем адмірала [[Васiлiй Якаўлевiч Чычагаў|В. Я. Чычагава]] (25 караблёў, у тым ліку 20 лінейных) і, страціўшы некалькі караблёў, адступілі.
=== 1-я Рачансальмская бітва ===
[[24 жніўня|13 (24) жніўня]] [[1789]]. Шведскі флот
=== Краснагорская бітва ===
23-24 мая (3-4) чэрвеня [[1790]]
▲23-24 мая (3-4) чэрвеня [[1790]] паўночна-заходней Чырвонай Горкі. Як і ў кампанію двухгадовай даўнасці, шведы планавалі ўсталяваць панаванне на Балтыцы і захапіць Санкт-Пецярбург. Руская Кранштацкая эскадра (29 караблёў, у тым ліку 17 лінейных. віцэ-адмірал А. І. Круз) атакавала эскадру герцага Зюдэрманландскага (34 караблі, у тым ліку 22 лінейных). Бой доўжыўся два дня без відавочнай перавагі бакоў, але, атрымаўшы вестку аб падыходзе рускай Рэвельскай эскадры, шведы адступілі і атуліліся ў Выбаргскім заліве.
=== Выбаргская бітва ===
22 чэрвеня ([[3 ліпеня]]) [[1790]]. Пасля няўдачы ля Чырвонай Горкі эскадра [[Карл XIII|герцага Седэрманландскага]] ў Выбаргскім заліве сустрэлася з вяслярнай флатыліяй пад камандаваннем караля [[Густаў III|Густава III]]. Кранштацкая эскадра віцэ-адмірала Круза, сустрэўшыся з Рэвельскай эскадрай адмірала Чычагава, блакавала Выбаргскі заліў. Некалькі дзён супернікі прадпрымалі вылазкі супраць адзін аднаго. 22 чэрвеня падзьмуў спрыяльны для шведаў вецер, ім атрымалася прадзерціся і сыйсці ў Свеаборг. Адмірал Чычагаў, які пераследваў флот суперніка, праявіў марудлівасць і нерашучасць. Шведы страцілі 67 караблёў, у тым ліку 7 лінейных і тры фрэгата. Рускі флот страт у караблях не меў. У выніку гэтай бітвы быў канчаткова сарваны шведскі план па высадцы дэсанта і захопу Санкт-Пецярбурга.
=== 2-я Рачансальмская бітва ===
28 чэрвеня ([[9 ліпеня]]) [[1790]], адбылося там жа, дзе і 1-я. Шведы ізноў атуліліся на рэйдзе, але ў параўнанні з 1-м значна ўзмацнілі абарону, у прыватнасці, размясцілі на астраваў батарэі і паставілі на якары вяслярны галерный флот. Камандаваў шведскім флотам [[Густаў III]] (196 караблёў, 28 буйных), рускім Насаў-Зіген (152 карабля, 31 буйны). У адрозненне ад 1-й бітвы, рускія вырашылі прарывацца на рэйд з аднаго боку праліва. Насаў-Зіген падышоў да Рачансальму ў 2 гадзіны ночы, і, не правядучы выведкі, у 9 гадзін раніцы распачалі бой. Баявыя дзеянні доўжыліся да 23 гадзін вечара, рускі флот не змог прадзерціся на рэйд і нанесці якой-небудзь значнай шкоды шведскаму флоту. Скарыстаўшыся моцным ветрам, невялікія шведскія судны ўмела манеўравалі і змяшалі лад рускіх галер, якія, у сваю чаргу, змяшалі лад рускіх фрэгатаў і шабек. Усяго ў гэтым бою загінула 52 рускіх карабля, шматлікія з якіх былі выкінутыя на камяні або падпаленыя сваімі камандамі. У [[1975]] годзе фінскія вадалазы паднялі з глыбіні 16 м вялікую колькасць зброі і іншых прадметаў з загінулага ў тым бою вяслярнага фрэгата «Святы Мікалай». Былі паднятыя і рэшткі рускіх маракоў, пазней пахаваныя на праваслаўных могілках горада [[Котка]].
| |||