Міхаіл Мікалаевіч Мураўёў-Віленскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.7.2+) (робат дадаў: be-x-old:Міхаіл Мураўёў
арфаграфія
Радок 91:
Нарадзіўся ў [[Масква|Маскве]] ў сям'і марскога афіцэра. Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, заснаваў Маскоўскае таварыства матэматыкаў, потым, разам з бацькам — вучылішча калонаважатых (штабных афіцэраў) — правобраз будучай Акадэміі генеральнага штаба. Удзельнічаў у [[Вайна 1812 года|Вайне 1812 года]], за ўдзел у бітве пад Барадзіно атрымаў ордэн Уладзіміра IV ступені з бантам. У [[1813]] годзе ўдзельнічае ў «[[бітва народаў|бітве народаў]]» пад Дрэздэнам. Пасля вяртання на радзіму зацікаўліваецца тайнымі таварыствамі і ўступае ў «Саюз благадзеяння» ([[1816]]), дзе, падчас голаду ў Смаленскай губерні, прымае ўдзел у арганізацыі ў рослаўльскім павеце шырокай дапамогі галадаючым.
 
Пасля радыкалізацыі руху [[дзекабрысты|дзекабрыстаў]], калі ў Статут «Саюза» быў унесены пункт аб забойстве цара, Мураўёў, нязгодны з гэтым рашэннем, выходзіць з сябраўсяброў арганізацыі. За ўдзел у «Саюзе» быў арыштаваны, але цалкам апраўданы.
 
== Губернатарская пасада ==
Радок 104:
На гэтай пасадзе Мураўёў жорстка змагаўся з паўстанцамі. Расейцамі шырока практыкавалася канфіскацыя маёмасці, абкладанне польскай і беларускай шляхты вялікім «ваенным падаткам». Паўстанне было ў хуткім часе падаўленае.
 
У дадатку да тысяч чалавек, якія загінулі ў бойках, паводле прысудаў трыбуналаў было пакарана смерцю 128 паўстанцаў (у тым ліку нацыянальны герой Беларусі [[Кастусь Каліноўскі]]), ад 2500 да 9423 чалавек паводле розных падлікаў было саслана ў Сібір<ref><small>Паводле расійскіх звестак — каля 2500; ўэльскі гісторык [[Норман Дэвіс]] падае звесткі аб 8000 сасланых — паводле яго меркавання, гэта была найбуйнейшанайбуйнейшая высылка за ўсю гісторыю Расіі</small></ref>. За сваю жорсткасць Мураўёў увайшоў у гісторыю пад мянушкай ''вешальнік''.
 
Акрамя гэтага, шырока вядомы яго дэвіз у дачыненні да русіфікацыі Беларусі — «''Што не дарабіў расійскі штых — даробіць расійская школа''».
Радок 113:
Памёр [[29 жніўня]] ([[10 верасня]]) [[1866]] года ў [[Санкт-Пецярбург|Пецярбургу]]. У [[1898]] годзе ў [[Вільня|Вільні]] яму быў усталяваны помнік (зруйнаваны польскімі ўладамі на пачатку 1920-х гадоў). Пахаваны ў Аляксандра-Неўскай Лаўры.
 
== Лёс віленскага помнікупомніка ==
У [[1898]] годзе ў Вільні яму быў усталяваны помнік.
Пасля [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|абвяшчэння незалежнасці Польшчы]] і ўключэння [[Вільня|Вільні]] ў яе склад напачатку [[1920]]-х гадоў польскія ўлады здзейснілі максімальна магчымы здзек — са знесенага помнікупомніка Мураўёву ў Вільні пабудавалі грамадскія гарадскія прыбіральні. Мінімум адна з іх была цэлай у [[1990]]-х гадах<ref>''Ф. Аскидов.'' «За вашу и нашу свободу!» Хроника борьбы за независимость [Польши]. [[Родина (исторический журнал)]] № 12 — 1994, стр. 75</ref>
 
==Цікавыя факты==
16 красавіка 1866 года на абедзе ў Англійскім клубе [[Мікалай Някрасаў]] зачытаў оду, прысвечаную Мураўёву. У далейшым за гэта паэт быў моцна раскрытыкаваны калегамі: паэтамі, публіцыстамі.
Сітуацыю, якая склалася вакол Някрасава пасля прачытання оды, апісаў [[Карней Чукоўскі]] ў творы "Паэт і кат"[http://philology.ruslibrary.ru/default.asp?trID=356]:
 
<blockquote>