Папа Рымскі: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.3) (робат дадаў: kk:Рим папасы |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[
'''Па́па Ры́мскі''' — кіраўнік [[Каталіцызм|каталіцкай]] [[Царква|царквы]] і дзяржавы [[Ватыкан]].
== Тытул ==
Тытул ''Папа'' (ад {{lang-la|papa}} ад {{lang-el|páppas}} — бацька) спачатку выкарыстоўваўся некалькімі [[Хрысціянства|хрысціянскімі]] [[Царква|Цэрквамі]] для азначэння сваіх вышэйшых духоўных асоб. Цяпер выкарыстоўваецца амаль выключна для азначэння вышэйшай духоўнай асобы [[Каталіцызм|каталіцкай]] Царквы. Афіцыйна вышэйшая духоўная асоба каталіцкай Царквы завецца Папам пачынаючы з [[пантыфікат]]у [[Сірыцый, Папа Рымскі|Сірыцыя]] ([[384]]). З [[1389]] году кандыдат таксама павінен быць кардыналам.
== Паўнамоцтвы ==
Царкоўная традыцыя разглядае Папу як пераемніка [[Пётр, апостал|св. Пятра]]. Папа збірае [[Царкоўны сабор|Саборы]] і зацвярджае іх рашэнні, надае годнасці [[кардынал]]ам і [[епіскап]]ам, яму падпарадкоўваюцца [[Генерал манаскага ордэну|генералы]] [[Манаскі ордэн|манаскіх ордэнаў]]. Папа з'яўляецца абсалютным [[манарх]]ам дзяржавы [[Ватыкан]], дзе знаходзіцца ягоная рэзідэнцыя.
== Выбары ==
Папа Рымскі абіраецца пажыццёва [[канклаў|канклавам]] [[кардынал]]аў, вядомым як канклаў. Гэтыя выбары маюць старажытную гісторыю і акружаныя таямніцай. Паводле правілаў, устаноўленых у 1975, канклаў не можа складацца больш чым з 120 кардыналаў, і ў выбарах Папы не могуць браць удзелу кардыналы старэйшыя за 80 гадоў. Выбары Папы праводзяцца ў абстаноўцы сакрэтнасці. За абнародаванне інфармацыі аб ходзе дэбатаў на канклаве парушальніку пагражае адлучэнне ад царквы.
Галасаванне праходзіць у [[Сікстынская капэла|Сікстынскай капэле]]. Кардыналаў зачыняюць да таго часу, пакуль яны не прымуць рашэння. Само слова «канклаў» азначае «замкнёны пакой». Працэс можа заняць некалькі дзён. Здаралася, што канклавы працягваліся тыднямі і нават месяцамі, некаторыя кардыналы не дажывалі да іх канца. Пасля пачатку канклава кардыналу забаронены кантакт з навакольным светам, за выняткам выпадкаў, калі патрабуецца неадкладная медыцынская дапамога. Увесь абслугоўвачы персанал таксама дае клятву маўчання.
У дзень пачатку працы канклава працэсія кардыналаў кіруецца ў Сікстынскую капэлу. Тут у кардыналаў будзе магчымасць правесці першае галасаванне, якое дазволіць высветліць, якою падтрымкай карыстаецца кожны з кандыдатаў на вышэйшую пасаду ў Касцёле. Асноўнае галасаванне пачынаецца раніцай наступнага дня. З гэтага моманту галасаванне будзе праводзіцца 4 разы на дзень — два раніцай і два ўвечары — пакуль кардыналы не абяруць новага пантыфіка. Імёны кандыдатаў пішуць на лістку паперы, імкнучыся рабіць гэта так, каб ніхто не мог здагадацца, чыё імя ўпісваецца. Пасля кожнага другога галасавання бюлетэні з імёнамі кандыдатаў спальваюць. Робіцца гэта пасля абеду і ўвечары, прычым да папер дадаюцца спецыяльныя рэчывы, каб людзі, якія будуць сачыць за выбарамі звонку, былі ў курсе таго, што адбываецца: калі дым чорны - значыць, Папа яшчэ не абраны, белы ж дым азначае, што ў каталікоў свету ёсць новы кіраўнік.
Раней новага Папу выбіралі большасцю ў дзве траціны галасоў. [[Ян Павел II]] унёс у Апостальскую Канстытуцыю 1996 года змяненні, якія дазваляюць абраць Папу простай большасцю галасоў, калі абраць новага пантыфіка не атрымліваецца пасля 30 раўндаў галасавання.
Новы пантыфік затым выбірае сабе царкоўнае імя, апранае папскую мантыю і вітае вернікаў з балкона [[Сабор Святога Пятра|Сабора Святога Пятра]].
== Пералік Папаў Рымскіх ==
[[Выява:Tafel paepste.jpg|thumb|Пералік Папаў Рымскіх у [[Ватыканскі сабор святога Пятра|Саборы св. Пятра]] ў [[Ватыкан]]е]]
Гл. [[Спіс Папаў Рымскіх паводле часу іх пантыфікату]]
Афіцыйнага пераліку Папаў Рымскіх не існуе, але штогадовае ватыканскае выданне ''Annuario Pontificio'' змяшчае пералікі, якія лічацца самымі аўтарытэтнымі. Згодна з імі налічваюць 265 Папаў ([[2008]]). Да [[1960]] у пераліку ''Annuario Pontificio'' месцілася 266 асоб, але ў выданні [[1961]] з пераліку быў выключаны [[Стэфан, Папа Рымскі|Стэфан]] абраны ў [[752]], які да гэтага зваўся як Стэфан II. Некаторыя пералікі змяшчаюць Стэфана нягледзячы на апошнія змены, верагодна таму, што заснаваны на Каталіцкай Энцыклапедыі [[1913]] г. выдання.
Агулам у крыніцах згадваецца 307 Папаў, з іх 3 — няпэўна. З астатніх 304 папаў і 39 [[Антыпапа]]ў — 32 у [[Горад Рым|Рыме]], 2 у [[Горад Піза|Пізе]] і 5 у [[Авіньён]]е. З 265 папаў — 258 у Рыме і 7 у Авіньёне.
Часцей за ўсё Папамі абіралася імя Ян (26 разоў да XXIII), нумары VII і XXIII выкарыстоўваліся па два разы для сапраўдных папаў і антыпапаў, XVI — быў толькі ў антыпапы, XX — Яна з такім нумарам не было. Апроч гэтага, імя Ян двойчы выкарыстоўвалася ў падвоеным імені — Ян Павел. Іншыя ўжытковыя імёны папаў — Бенедыкт (18 разоў да XVI), Рыгор (18 разоў да XVI), Клімент (17 разоў да XIV).
== Гл. таксама ==
* [[Папскі крыж]]
{{Папы Рымскія}}
{{Царкоўная іерархія}}
[[Катэгорыя:Папы Рымскія| ]]
[[Катэгорыя:Каталіцтва]]
[[
[[
[[ar:ملحق:قائمة باباوات الكنيسة الكاثوليكية]]
[[arz:ليستة باباوات الكنيسه الكاتوليكيه]]
[[
[[bcl:Lista kan pasurunod na Santo Papa sa Simbahan Katoliko]]
[[be-x-old:Сьпіс рымскіх папаў]]
[[bg:Списък на папи]]
[[
[[ca:Llista de papes de Roma]]
[[
[[
[[
[[
[[el:Κατάλογος Παπών]]
[[
[[
[[
[[
[[
[[fa:فهرست پاپهای کلیسای کاتولیک روم]]
[[fi:Luettelo paaveista]]
[[
[[
[[
[[he:אפיפיורים]]
[[
[[hu:Római pápák listája]]
[[id:Daftar Paus Gereja Katolik Roma]]
[[ilo:Listaan dagiti Papa]]
[[
[[
[[
[[ja:ローマ教皇の一覧]]
[[
[[ka:რომის პაპების სია]]
[[
[[kw:Rol a Babow an Eglos Katholik Romanek]]
[[
[[lb:Lëscht vun de kathoulesche Peepst]]
[[lt:Sąrašas:Popiežiai]]
[[lv:Romas pāvestu uzskaitījums]]
[[ml:മാർപ്പാപ്പാമാരുടെ പട്ടിക]]
[[mr:पोपांची यादी]]
[[mzn:روم کاتولیک کلیسای پاپون فهرست]]
[[nap:Elenco d%27%27e Pape]]
[[
[[nn:Pave#Liste over pavar]]
[[no:Liste over paver]]
[[nrm:Liste des papes catholiques]]
[[
[[pl:Poczet papieży]]
[[pt:Anexo:Lista dos papas]]
[[
[[ru:Список римских пап и антипап]]
[[
[[
[[sh:Popis papa Rimokatoličke crkve]]
[[
[[
[[
[[
[[sr:Списак папа]]
[[sv:Lista över påvar]]
[[
[[ta:திருத்தந்தையர்களின் பட்டியல்]]
[[th:รายพระนามสมเด็จพระสันตะปาปา]]
[[tl:Tala ng mga papa ng Simbahang Katoliko Romano]]
[[
[[uk:Список римських пап]]
[[ur:پاپائے روم کی فہرست]]
[[
[[vi:Danh sách giáo hoàng]]
[[
|