|
| Жанр =
| Дэбют = «Тры таўстуна» ({{lang-ru|}} Три толстяка)
| Прэміі =
| Узнагароды =
| Сайт =
}}
'''Юрый Карлавіч Алеша''' ([[{{ДН|3|3|1899|19|2}}, сакавіка]]Елізаветград, цяпер [[1899Кіраваград]] — [[{{ДС|10 мая]]|5|1960}}, [[1960Масква]]); Псеўданімы: ''Зубіла'') — [[Рускія|рускі]] [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкі]] пісьменнік-празаік, паэт, драматург, сатырык.
== Біяграфія ==
Юрый Алеша нарадзіўся [[19 лютага]] 1899 года ў Елізаветградзе (цяпер [[Кіраваград]])Нарадзіўся у сям'і збяднелай [[беларусы|беларускай]] шляхтышляхецкай сям'і. Род АлешыАлешаў вядзе пачатаквыводзіцца ад баярына Аляксандра (Алешы) Пятровіча, які атрымаў у [[1508]] годзе ад Фёдара Іванавіча Яраславіча-Пінскага, князя [[Горад Давыд-Гарадок|давыдгарадзецкагадавыд-гарадзецкага]] князя Фёдара Іванавіча Яраславіча-Пінскага, сяло Беражное, што (цяпер знаходзіцца ўу [[Столінскі раён|Столінскім раёне]]). ВёскайСялом АлешыБеражным валодалірод Алешаў валодаў на працягу 4чатырох стагодзяўстагоддзяў. Прозвішча сваё Алешы атрымалі ад заснавальнікаімя родупамяншальнага Аляксандру.імя Звалізаснавальніка Алешуроду — Аляксандр,Алешы але(Аляксандра) мянушка Алеша прыжылася, таму што ў дзяцінстве яго звалі ласкава «Алеша»Пятровіча. Аляксандр, заснавальнік роду,(Алеша) быў жанаты з Аленай з роду Макасей. Ад гэтага шлюбу нарадзіўся сын Хведар, якібудучы стаўсакратар сакратаром каралякаралеўскі [[Казімір IV Ягелончык|Казіміра Ялегончыка]]. Хведар быў жанаты з Ганнай Астражэўскай і ў, іх нарадзіўсясынам сынбыў Пятро, які стаў легендай усяголегенда роду Алешаў. НапачаткуПершыя Алешы былівызнавалі [[праваслаўе|праваслаўнымі]], потым прадстаўнікі роду перайшлі ва [[уніяцтва|уніятаміўніяцтва]], а паслязатым сталіу [[каталіцтва|каталікамі]].
Бацька пісьменніка — акцызны служачы, роднайдамашняй мовай у сям'і была [[польская мова|польская]]. Некаторы час сям'я жыла ў [[Гродна|Гродне]], дзе бацька працаваў кіраўніком гасцініцы. У [[1902]] годугодзе сям'я пераехала ў [[Адэса|Адэсу]]. Тут Юры паступіў у РышельеўскуюРышальеўскую гімназію; яшчэ ў гады вучобы пачаў складацьпісаць вершы. Верш «Кларымонда» ([[1915]]) быў апублікаваны ў газеце «Паўднёвы веснік». СкончыўшыСкончыў гімназію, у [[(1917]]) году Олешаі паступіў у Адэскі ўніверсітэт, два гады вывучаў юрыспрудэнцыю. Вядома, што Юрый Алеша добра гуляўРгуляў у футбол на пазіцыі паўабаронцы, выступаў у адной дружыне з вядомым футбалістам зборнай Расіі ГрыгорыямРыгорам Багемскім. У Адэсе ён разам з маладымі літаратарамі [[Катаеў, Валянцін Пятровіч Катаеў|Валянцінам Катаевым]], [[Эдуард Багрыцкі|Эдуардам Багрыцкім]] і [[Ілля Ільф|Іллёй ІльфомІльфам]] утварыўстварыў групутаварыства «Калектыў паэтаў». У гады Грамадзянскай вайны ОлешаАлеша заставаўся ў Адэсе, у [[1921]] годугодзе пераехаў па запрашэнні [[Нарбут, Уладзімір Іванавіч Нарбут|У. Нарбута]] на працу ў [[Харкаў]]. Працаваў журналістам і друкаваў вершы ў газетах. У [[1922]] годугодзе бацькі Алешы эмігравалі ў Польшчу, аднак Юрый застаўся ў СССР.
У [[1922]] годугодзе Алеша пераехаў у [[Масква|Маскву]], пісаў фельетоны і артыкулы, падпісваючыпадпісваў іх псеўданімам ''Зубіла''. У 1924 годугодзе ОлешаАлеша напісаў свой першы вялікі празаічны твор — раман-казку «Тры таўстуна» ({{lang-ru|}} Три толстяка}}), пасля аўтар стварыў аднайменную п'есу, якая мела вялікі поспех на сценесцэне. У [[1927]] годугодзе ў часопісе «Чырвоная навіна» быў апублікаваны раман «Зайздрасць», адноадзін з лепшых твораў савецкай літаратуры пра месца інтэлігенцыі ў паслярэвалюцыйнайпарэвалюцыйнай Расіі. У 1929 годyгодзе аўтар напісаў па гэтым рамане п'есу «Змова пачуццяў» ({{lang-ru|}} Заговор чувств}}), па матывах якой быў зняты фільм "«Cтрогі юнак"».
Становішча,Сітуацыя ў краіне і культуры ў створанаячасы [[сталін]]скімскага рэжымам у краіне і ў культуры,рэжыму аказвала на Алешу прыкметнае прыгнятальнае ўздзеянне. У 1930-х шматлікія сябры і знаёмыя пісьменніка былі рэпрэсаваны, галоўныя творы самога Алешы з [[1936]] году не друкаваліся і не згадвалісяўпаміналіся афіцыйна. Алеша распавёў пра сябе ў сваёй апошняй аўтабіяграфічнай кнізе «Ні дня без радка» (апублікавана ў [[1961]] годзе, пасля смерці пісьменніка).
Алеша памер у Маскве 10 мая 1960. Пахаваны на НовадзевічыхНавадзявочых могілках.
== Сям'я ==
Бабуля — Мальвіна Францаўна Гярловіч.;
Маці маці — Вольга ЎладзіславаўнаУладзіславаўна Алеша (пам. [[1963]]).;
Бацька бацька — Карл Антонавіч Алеша (пам. 194?).;
Сястра сястра — Ванда Карлаўна Алеша ([[1897]]—[[1919]]1897—1919).;
Жонка жонка — Вольга Густаваўна Суок ([[1899]]—[[1978]]1899—1978).
== Творы ==
* «Гульня ў плаху» (аднаактовая драма, 1921)
* «Вершы» (зборнік, 1924)
* «Тры таўстуна» (1924)
* «Салют» (зборнік вершаў, 1927)
* «Зайздрасць» (1927)
* «Змова пачуццяў» (п'еса па матывах «Зайздрасці», 1929)
* «Вішнёвая костачка» (зборнік аповяданняўапавяданняў, 1931)
* «Спіс дабрадзействаў» (п'еса, 1931)
* «Ні дня без радка» (1965, пасмяротная публ.)
{{Normdaten
| 