Вікіпедыя

Бітва пад Кірхгольмам: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др clean up using AWB (7794)
др clean up, replaced: == У Сеціве == → == Спасылкі ==, Берасцейск → Брэсцк, Гарадзенск → Гродзенск, зьв → зв, рлянд → рланд (2), П ў → П у, бі using AWB
Радок 3:
Поўную перамогу ў бітве ({{таксама}}: [[#страты бакоў|страты бакоў]] і [[#пасля падзей|пасля падзей]]) ўзяло войска Рэчы Паспалітай. У выніку была знятая аблога Рыгі, і шведы адступілі з ужо занятых імі земляў [[Інфлянты|Інфлянтаў]]. Аднак, з-за памылак вышэйшага камандавання Рэчы Паспалітай перамога, пры ўсёй сваёй значнасці, не мела карысных стратэгічных наступстваў.
 
[[image:Kirholm_1605_IKirholm 1605 I.JPG|450 px|right|thumb|Карціна Пітара Снаерса «Бітва пад Кірхгольмам» ([[1630]]).]]
Бітва ўваходзіць у лік вядомых поўных перамог, вядомых перамог меншымі сіламі, у лік значных перамог войска ВКЛ (бач [[#сілы бакоў|сілы бакоў]]) і ў лік бітваў, дзе вырашальную ролю адыграла [[гусарыя]].
 
Радок 31:
 
== Бітва ==
 
Раніцай 27 верасня абодва войскі занялі зручныя для абароны пазіцы. Шведы стаялі фронтам шырынёй да 800 м на ўзгорку за ручаём, з апорай левага крыла на балоцістую мясцовасць, а правага — на ўзгорак і вёску Кірхгольм. Іх сілы былі пастаўленыя ў 4 лініі, лініі пяхоты і кавалерыі па чарзе. Перад першай лініяй была выстаўлена артылерыя.
 
Радок 40 ⟶ 39:
Карл IX няправільна ацаніў сітуацыю і загадаў наступаць першым дзвюм лініям (7 батальёнаў пяхоты ад Ленартсанам, 6 эскадронаў райтарыі пад Брантам (злева) і Мансфельдам (справа)) наступаць на пазіцыі сіл РП. Такім чынам, шведскае войска раздзялілася на дзве аддаленыя часткі, і войскі РП атрымалі магчымасць змагацца толькі з паловай шведаў за раз.
 
Перайшоўшы ручай, шведы пачалі падымацца на ўзгорак, і былі сустрэтыясустрэты стралковым і артылерыйскім агнём. Пяхота затрымалася, і была атакаванаяатакавана гусарскімі харугвамі Вінцэнта Войны (300 гусараў) і курляндскімі райтарамі Кетлера (300 райтараў). Злева шведскую пяхоту абыйшла ўдарная групіроўка ([[гуф]]) Тамаша Дубровы (900 гусараў) і ў сустрэчным баі разбіла райтарыю Мансфельда, якая прыкрывала тыл пяхоты. Скіраваўшы ў пагоню за разбітымі райтарамі лёгкія харугвы, Т.Дуброва павярнуў свой гуф на пяхоту. Амаль адначасова на правым крыле гуф Яна Пятра Сапегі (700 гусараў) здолеў разбіць і пагнаць колькасна мацнейшую райтарыю Бранта (1200 райтараў). Тымчасам, гуфы Войны і Кетлера вязалі боем шведскую пяхоту.
 
Такім чынам, шведы трапілі ў цяжкае становішча: палова іх конніцы была разбітая, а палова пяхоты трапіла ў акружэнне з трох бакоў. Тады Карл IX скіраваў супраць гуфа Я. П. Сапегі рэшту сваёй кавалерыі, з 4-й лініі, а адагнаная райтарыя Бранта здолела затрымацца, упарадкавацца і ўдарыла на гуф Я.П.Сапегі з фланга.
Радок 48 ⟶ 47:
Пасля гэтага гусарыя Я.П. Сапегі і Т.Ляцкага і гетмана ВКЛ атакавала левы фланг 1-й лініі шведскай пяхоты, якая ўсё яшчэ абаранялася, і разбіла шведскія баявыя парадкі, прымусіўшы ўцякаць і пяхоту.
 
На гэтым лёс бітвы быў вырашаны. Шведы кінуліся ў агульнае бегства, за імі гналіся і секлі на працягу 9 км. Сам Карл IX з рэшткамі войска ледзьве здолеў уцячы на карабліі і адплысці. Войска РП ўзялоузяло 60 сцягоў і 11 гармат.
 
== Страты бакоў ==
Страты шведаў былі нечувана вялікімі, і дасягалі 9 тыс. ч. (82% асабістага складу) Страты войска РП былі, наадварот вельмі малымі, і складалі 100 ч. забітымі і 200 ч. параненымі. Рэшткі шведаў ці адплылі ў Швецыю, ці адышлі да Парнавы. Войскі ВКЛ, якія хранічна не атрымоўвалі аплаты за службу і галадалі, аб'явілі канфедэрацыю і зышлі з тэатру баявых дзеянняў у БерасцейскуюБрэсцкую і ГарадзенскуюГродзенскую эканомію.
{{зноскі}}
 
Радок 61 ⟶ 60:
Roberts, M. The Early Vasas: A History of Sweden 1523–1611. – Cambridge : Uniwersity Press, 1968. – 509 p.
 
== У СецівеСпасылкі ==
* [http://jivebelarus.net/at_this_day/events_calendar395.html М. Чарняўскі — Бітва пад Кірхгольмам]
 
Радок 67 ⟶ 66:
[[Катэгорыя:Бітвы войска Рэчы Паспалітай]]
[[Катэгорыя:Бітвы шведскага войска]]
[[Катэгорыя:Бітвы 17XVII ст.стагоддзя]]
 
[[be-x-old:Бітва пад Кірхгольмам]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Бітва_пад_Кірхгольмам"