Бітва пад Коркгаўзам (1298): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: на ПнУ → на паўночным ўсходзе, м ў → м у, бітваў → бітв, было здагнанае → было здагнана, былі забітыя → былі за using AWB
Радок 1:
'''Бітва пад Коркгаўзам''' ('''на Трайдэні'''; [[1298]]), бітва ў Лівоніі недалёка ад [[Коркгаўз]]а (сучасная [[Латвія]]), каля вытокаў [[Рака Гаўя|Трэйдэна (Аа)]], у якой саюзнае войска Рыгі і [[ВКЛ]] пад кам. вял. князя [[Віцень|Віценя]] ўзяло значную перамогу над войскам [[Інфлянцкі ордэн|Інфлянцкага ордэна]] пад кам. ландмайстра Бруна.
 
8-я з бітваўбітв паміж Лівонскім ордэнам і сіламі Рыгі, рыжскага архіепіскапа і ВКЛ у час рыжска-ордэнскага канфлікту канца 13 ст.<ref name=RK/> Сілы бакоў вядомыя мала.
 
У сакавіку 1298 гросмайстар Лівонскага ордэна ўзяў два бургі, што належалі архіепіскапу, Трайдэн і Кокенхузен, і зняволіў архіепіскапа ў Трайдэне; пазней таго перавялі ў Фелін. Каля Ноймюля Ордэн збудаваў моцную крэпасць з кідальнымі машынамі, з дапамогай якіх намерваўся перакрыць суднаходства па Дзвіне. Тады рыжскае войска, злучанае з прысланымі Віценем атрадамі літоўцаў і беларусаў, заняло і разбурыла і спаліла ўмацаванні і машыны (2 красавіка 1298), па чым вярнулася ў Рыгу.<ref name=LRX>Хранаграфія…, С.91,92 на падставе ''Comm. S. 130, 131. (Script. rer Pruss. I, p. 163, 283, 284.)''.</ref>
 
На Сёмуху (25 мая) рыжскае войска, злучанае з войскам архіепіскапа і літоўскім атрадам<ref>У ранейшай нямецкай гістарыяграфіі — «незлічонае мноства» літоўцаў. Гісторыя Прусіі…, С.141.</ref> пад кам. Віценя, перайшло Трэйдэн (Аа) і спусташыла тамтэйшыя ордэнскія ўладанні, забіваючы шмат людзей і беручы вялікі палон<ref name=RK/>; быў узяты і спалены ордэнскі замак Каркус-Коркгаўз<ref>Каля р. Трэйдэн (Аа), на ПнУпаўночным усходзе ад Рыгі, пазней — у прыбярэжным павеце Вік (Wieck) у Эстоніі. У розных крыніцах замак называецца па-рознаму: ''Karkus'', ''Karkhus'' (хроніка Дзюнамюндэ), ''Karthus'' (у самбійскага каноніка), ''Carthusen'' ([[хроніка Прускай зямлі]]).</ref>, які абаранялі некалькі рыцараў Ордэна і малалікі гарнізон; загінулі ці былі забітыязабіты 4 рыцары і ўсе простыя воіны<ref name="ГП">Гісторыя Прусіі, С.141—143.</ref>. Нямецкія хронікі падкрэсліваюць шырокі абшар і бязлітаснасць спусташэнняў, якія чыніла літоўскае войска ў Лівоніі: пажары, апаганьванні цэркваў, забойствы святароў і пад.
 
На зваротнай дарозе ([[1 чэрвеня]]) саюзнае войска было здагнанаездагнана і атакаванае атрадам ландмайстра Бруна каля вытокаў Трэйдэна (Аа).<ref name=LRX/>
 
У першым сутыкненні загінула 800 літоўцаў, і перамога хілілася на бок Ордэна; былі адбітыяадбіты 3 тыс. палону. Аднак разгневаны Віцень загадаў новую атаку, у якой на дапамогу літоўцам прыйшло рыжскае войска; супраціўленне рыцараў было зломлена і літоўцы ўзялі вялікую перамогу. Загінула 1,5 тыс. крыжацкага войска, 22 ордэнскія рыцары (у некат. крыніцах — 60) і сам Бруна.<ref name=RK>Рагальскі, С.392,393;</ref><ref>СРП, С.163.</ref> Пасля перамогі літоўскае войска ўчыніла новыя рабункі і гвалты ў наваколлі — калі перад тым страты Ордэна ацэньваліся як 10 тыс. [[сярэбраная марка|сярэбраных марак]], а пасля бітвы яны ацэньваліся ўжо як 20 тыс.<ref name="ГП-142">Гісторыя Прусіі, С.142.</ref>. Саюзнікі працягвалі развіваць свой поспех, але ў канцы чэрвеня былі [[бітва пад Ноймюлем, 1298|разгромленыя пад Ноймюлем]].
 
{{зноскі}}
Радок 20:
 
{{DEFAULTSORT:Коркгаўз 1298}}
 
 
[[Катэгорыя:Бітвы 13 ст.]]
[[Катэгорыя:Бітвы Інфлянцкага ордэна]]
[[Катэгорыя:Бітвы войскаВялікага ВКЛКняства Літоўскага]]