Мінскае, Ізяслаўскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Мінскае, Ізяслаўскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства''' (1793—17961793—1795), '''Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства''' (1796—17971795—1796), '''Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства''' (1797—18011796—1801), '''Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства''' (1801—1830), '''Часовае Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства''' (1830—1832) — шэраг генерал-губернатарстваў у [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] ў [[1793]]—[[1832]] з цэнтрам у [[Горад Нясвіж|Нясвіжы]] (да [[1796]]) і [[Горад Камянец-Падольскі|Камянцы-Падольскім]] (з [[1796]]), якія па сутнасці тэрытарыяльна і бюракратычна з'яўляліся пераемнікамі адзін аднаго.
{{пішу||}}
'''Мінскае, Ізяслаўскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства''' (1793—1796), '''Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства''' (1796—1797), '''Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства''' (1797—1801), '''Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства''' (1801—1830), '''Часовае Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства''' (1830—1832) — шэраг генерал-губернатарстваў у [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] ў [[1793]]—[[1832]] з цэнтрам у [[Горад Нясвіж|Нясвіжы]] (да [[1796]]) і [[Горад Камянец-Падольскі|Камянцы-Падольскім]] (з [[1796]]), якія па сутнасці тэрытарыяльна і бюракратычна з'яўляліся пераемнікамі адзін аднаго.
 
Першае генерал-губернатарства было створана з цэнтральных зямель [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і зямель «польскай Украіны» (паўднёва-ўсходніх ваяводстваў [[Польскае каралеўства|Польскага каралеўства]]), атрыманых Расійскай імперыяй ў выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзела Рэчы Паспалітай]].
 
Назва генерал-губернатарства залежала ад назвы губерняў, якія падпарадкоўваліся ў той ці іншы час генерал-губернатару (ці ваеннаму губернатару).
== Мінскае, Ізяслаўскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства (1793—17961793—1795) ==
Пасля [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] у [[1793]] Расійская імперыя атрымала значную частку цэнтральнай тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага, з якой была створана [[Мінская губерня]], і паўднёва-ўсходніх ваяводстваў Польскага каралеўства, з якіх былі створаны [[Ізялаўская губерня]] і [[Брацлаўская губерня]]. Гэтыя тры губерні былі пераведзены пад уладу аднаго генерал-губернатара — [[Міхаіл Мікітавіч Крачэтнікаў|Міхаіла Крачэтнікава]], які стаў менавацца як «мінскі, ізяслаўскі і брацлаўскі генерал-губернатар». Новы генерал-губернатар Крачэтнікаў хутка памёр, а на яго месца быў прызначаны [[Цімафей Іванавіч Туталмін]]. Рэзідэнцыяй генерал-губернатарства быў выбраны [[Горад Нясвіж|Нясвіж]], з якога лепей было кіраваць трыма губернямі.
5 ліпеня 1796 [[Ізяслаўскае намесніцтва]] было перайменавана ў [[Валынская губерня|Валынскую губерню]], таму адміністрацыйная адзінка менавалася як «Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства»; а ў 1797 [[Брацлаўскае намесніцтва]] было перайменавана ў [[Падольская губерня|Падольскую губерню]], таму адміністрацыйная адзінка менавалася як «Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства».
 
== Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства (1796—1797) ==
Указам ад 1 мая 1795 загадвалася рэарганізаваць Брацлаўскую губерню — у [[Падольская губерня|Брацлаўскае намесніцтва]], Ізяслаўскую губерню — у [[Валынская губерня|Ізяслаўскае намесніцтва]]; а ўказам ад 5 мая 1795 Мінскую губерню — у [[Мінская губерня|Мінскае намесніцтва]]. 5 ліпеня 1795 быў выдадзены новы ўказ<ref>Поўны збор законаў Расійскай імперыі. Збор першы. Т. 23, №17352.</ref>, паводле якога павінна было стварыць Валынскае і Падольскае намесніцтвы, таму ў ліпені—верасні [[1795]] Цімафей Туталмін меў афіцыйны тытул «выконваючага абавязкі Мінскага, Валынскага, Падольскага і Брацлаўскага генерал-губернатара». Аднак працэс выканання ўказа быў нехуткім.
== Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства (1797—1801) ==
 
== Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства (1796—17971795—1796) ==
Паводле 5 (16) ліпеня 1795 быў выдадзены ўказ царыцы Кацярыны II аб заснаванні Валынскага і Падольскага намесніцтваў. Аднак пры жыцці царыцы было адміністрацыйна арганізавана толькі Валынскае намесніцтва. Таму адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка менавалася як «Мінскае, Валынскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства».
 
== Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства (1797—18011796—1801) ==
12 (23) снежня 1796 паводле ўказу расійскага імператара [[Павел I, імператар расійскі|Паўла I]] [[Брацлаўскае намесніцтва]] было рэарганізавана ў [[Падольская губерня|Падольскую губерню]], таму адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка пачала адпаведна менавалася як «Мінскае, Валынскае і Падольскае генерал-губернатарства». Новай рэзідэнцыяй генерал-губернатара стаў [[Горад Камянец-Падольскі|Камянец-Падольскі]].
 
== Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства (1801—1832) ==
Расійскі імператар (1801—1825) [[Аляксандр I, імператар расійскі|Аляксандр I]] сваім указам ад 9 (21) верасня 1801 падзяліў [[Літоўская губерня|Літоўскую губерню]] на дзве — [[Віленская губерня|Літоўска-Віленскую]] і [[Гродзенская губерня|Літоўска-Гродзенскую губерні]], якія ўвайшлі ў склад [[Літоўскае ваеннага генерал-губернатарства|Літоўскага ваеннага губернатарства]] (1801—1830) з цэнтрам у [[Горад Вільнюс|Вільні]]; [[Беларуская губерня|Беларускую губерню]] — на [[Віцебская губерня|Беларуска-Віцебскую]] і [[Магілёўская губерня|Беларуска-Магілёўскую губерні]], якія ўвайшлі ў склад [[Беларускае ваеннае губернатарства|Беларускага ваеннага губернатарства]] (1801—1823) з цэнтрам у [[Горад Віцебск|Віцебску]]; Мінская губерня разам з [[Кіеўская губерня|Кіеўскай]] увайшлі ў склад [[Кіеўскае ваеннае губернатарства|Кіеўскага ваеннага губернатарства]] (1801—1832) з цэнтрам у [[Горад Кіеў|Кіеве]]<ref>Поўны збор законаў Расійскай імперыі. Збор першы. Т. 26, №20004.</ref>. А Валынская і Падольская губерні ўвайшлі ў склад «Валынскага і Падольскага ваеннага губернатарства» (1801—1832).
 
== Спіс генерал-губернатараў ==
== Часовае Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства (1830—1832) ==
=== Мінскія, Ізяслаўскія і Брацлаўскія генерал-губернатары (1793—1796) ===
У снежні [[1830]] Валынскае і Падольскае ваеннае губернатарства ў сувязі з [[паўстанне 1830—1831 гадоў|паўстаннем 1830—1831 гадоў]] было пераўтворана ў «Часовае Валынскае і Падольскае ваеннае генерал-губернатарства». У яго склад уваходзілі Валынская і Падольская губерні. Часовы Валынскі і Падольскі ваенны губернатар падпарадкоўваўся Галоўнакамандуючаму I арміяй. Паводле ўказа расійскага імператара Мікалая I ад 24 лютага 1832 Валынская і Падольская губерні (разам з Кіеўскай губерняў) увайшлі ў склад [[Кіеўскае ваеннае генерал-губернатарства|Кіеўскага ваеннае генерал-губернатарства]] (1832—1914).
 
Часовы ваенны губернатар займаўся кіраваннем Валынскай і Падольскай губернямі, ахопленымі паўстаннем: камплектаваў паліцэйскія каманды ў губернях, разглядаў рапарты гараднічых, земскіх спраўнікаў і камандзіраў воінскіх частак аб дзеяннях і рухах паўстанцаў, разбіраў скаргі жыхароў аб ваенных пастоях, выдаваў замежныя пашпарты расійскім падданым і дазвол іншазменым падданым пражываць у губернях і інш. Акрамя таго займаўся вырашэннем і гаспадарчых пытанняў: справы аб лёсе фундушавых сялян, належачых каталіцкаму касцёлу; справы аб пабегах сялян, скаргах сялян на жорсткае стаўленне з боку маянткоўцаў; справы аб барацьбе з эпідэміяй халеры і інш.
== Спіс генерал-губернатараў (ваенных губернатараў) ==
=== Мінскія, Ізяслаўскія і Брацлаўскія генерал-губернатары (1793—17961793—1795) ===
* 1793—1793 — [[Міхаіл Мікітавіч Крачэтнікаў]]
* 1793—12.12.17961793—1795 — [[Цімафей Іванавіч Туталмін]]
=== Мінскі, Валынскі і Брацлаўскі генерал-губернатар (1796—17971795—1796) ===
* 1795—12.12.1796 — [[Цімафей Іванавіч Туталмін]]
* 1796—1797 — [[Аляксандр Андрэевіч Бекляшоў]]
=== Мінскія, Валынскія і Падольскія генерал-губернатары (1797—18011796—1801) ===
* 1797—17981796—1798 — [[Аляксандр Андрэевіч Бекляшоў]]
* 1800—1801 — [[Андрэй Рыгоравіч Розенберг]]
=== Валынскія і Падольскія ваенныя губернатары (1831—18311801—1831) ===
* 1801—1803 — [[Андрэй Рыгоравіч Розенберг]]
* 1804—1811 — [[Іван Мікалаевіч Эсен]]
Радок 27 ⟶ 38:
* 1814—1830 — [[Іван Хрыстафоравіч Бахмецеў]]
=== Часовыя Валынскія і Падольскія ваенныя губернатары (1830—1832) ===
* 1830—1831снежань 1830—08.02.1831 — [[Якаў Аляксеевіч Пацёмкін]] (1781—1831)
* 08.02.1831—15.02.1832 — граф [[Васіль Васілевіч Левашоў]] (1783—1848)
 
== Гл. таксама ==
Радок 38 ⟶ 49:
* [[Віленскае ваеннае генерал-губернатарства]] (1831—1912)
* [[Часовае Мінскае ваеннае губернатарства]] (1812—1815, 1831—1832, 1861—1862, 1863—1864)
* [[Кіеўскае ваеннае генерал-губернатарства]] (1832—1914)
* [[Маларасійскае ваеннае губернатарства]] (1801—1835)
* [[Чарнігаўскае, Палтаўскае і Харкаўскае генерал-губернатарства]] (1835—1856)
Радок 45 ⟶ 55:
* [[Заходні край]]
{{зноскі}}
== Знешнія спасылкі ==
* [http://www.hrono.info/biograf/bio_g/gubern_l.html Кіраўнікі генерал-губернатарства і Валынскай губерні] // Хронос
* [http://mojrod.ucoz.ru/index/fond_1342_kanceljarija_podolskogo_i_volynskogo_vremennogo_voennogo_gubernatora/0-113 Фонды канцылярыі Падольскага і Валынскага часовага ваеннага губернатара, 1830—1831 гг.]
== Літаратура ==
* [[Яўген Канстанцінавіч Анішчанка|''Анішчанка, Я.К.'']] Інкарпарацыя: Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай / Я.К. Анішчанка. — Мінск : Хурсік, 2003. — 470 с.
Радок 53 ⟶ 66:
[[Катэгорыя:Адміністрацыйны падзел Расійскай імперыі]]
[[Катэгорыя:Мінская губерня]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Украіны]]
{{пачатак артыкулу}}