Картаграфічная праекцыя: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне з Рускай Вікіпедыі
арфаграфія, афармленне
Радок 4:
Сутнасць праекцый звязана з тым, што фігуру Землі — эліпсоід, не разгортваемы у плоскасць, замяняюць на іншую фігуру, разгортваемую на плоскасць. Пры гэтым з эліпсоіда на іншую фігуру пераносяць [[Гаўсаўская сетка|сетку]] паралеляў і мерыдыянаў. Від гэтай сеткі бывае розны ў залежнасці ад таго, якой фігурай замяняецца эліпсоід.
 
== Скажэнні ==
 
У любой праекцыі існуюць '''скажэнні''', яны бываюць чатырох відаў:
Радок 15:
На розных картах скажэнні могуць быць розных памераў: на буйнамаштабных яны практычна неадчувальныя, але на дробнамаштабных яны бываюць вельмі вялікія.
 
=== Скажэнні даўжынь ===
'''Скажэнне даўжынь''' - — базавае скажэнне. Астатнія скажэнні з яго лагічна выцякаюць. Скажэнне даўжынь азначае зменлівасць [[маштаб]]у плоскага малюнка, што выяўляецца ў змене маштабу ад кропкі да кропкі, і нават у адной і той жа кропцы ў залежнасці ад напрамку.
 
Гэта азначае, што на карце прысутнічае 2 віды маштабу:
 
* Галоўны, ён на карце падпісваецца, але на самой справе гэта маштаб зыходнага эліпсоіда, разгортваннем якога ў плоскасць карта і атрыманая.
* Прыватны маштаб - — іх бясконца шмат на карце, ён змяняецца ад кропкі да кропкі і нават у межах адной кропкі.
 
Для навочнага малюнка прыватных маштабаў ўводзяць [[эліпс скажэння]].
 
=== Скажэнні плошчаў ===
 
'' 'Скажэнні плошчаў''' лагічна выцякаюць са скажэння даўжынь. За характарыстыку скажэння плошчаў прымаюць адхіленне плошчы эліпса скажэнняў ад зыходнай плошчы на ​​[[эліпсоід]]зе.
 
=== Скажэнні кутоў ===
'' 'Скажэнні кутоў''' лагічна выцякаюць са скажэння даўжынь. За характарыстыку скажэнняў кутоў на карце прымаюць рознасць кутоў паміж напрамкамі на карце і адпаведнымі напрамкамі на паверхні эліпсоіда.
 
=== Скажэнні формы ===
'''Скажэнні формы''' - — графічнае выява выцягнутасці эліпсоіда.
 
== Класіфікацыя праекцый па характары скажэнняў ==
 
=== Роўнакутныя праекцыі ===
[[Выява:Mercator grid.png|left|200px|Праекцыя Меркатара]]
 
'''[[Роўнакутная праекцыя|Роўнакутныя праекцыі]]''' - — праекцыі без скажэнняў кутоў. Вельмі зручныя для вырашэння навігацыйных задач. Маштаб залежыць толькі ад становішча кропкі і не залежыць ад кірунку. Кут на мясцовасці заўсёды роўны куту на карце, лінія, прамая на мясцовасці - — прамая на карце. Галоўным прыкладам дадзенай праекцыі з'яўляецца цыліндрычная [[Праекцыя Меркатара]] (1569  г.), Якая і ў нашы дні выкарыстоўваецца для марскіх навігацыйных карт.
 
=== Роўнавялікія (роўнаплошчавыя) праекцыі ===
Радок 46 ⟶ 47:
У '''[[роўнавялікая праекцыя|роўнавялікіх праекцыях]]''' адсутнічаюць скажэнні плошчаў, але пры гэтым моцныя скажэнні кутоў і формаў, (мацерыкі ў высокіх шыротах сплюшчваюцца). У такой праекцыі адлюстроўваюцца эканамічныя, глебавыя і іншыя дробнамаштабныя карты.
 
=== Адвольныя праекцыі ===
У '''адвольных праекцыях''' маюцца скажэнні і кутоў, і плошчаў, але ў значна меншай ступені, чым у роўнавялікіх і равноугольных праекцыях, таму яны найбольш ўжывальныя.
 
Радок 52 ⟶ 53:
 
== Класіфікацыя праекцый па выглядзе паралеляў і мерыдыянаў нармальнай сеткі ==
 
=== Цыліндрычныя праекцыі ===
У прамых [[Цыліндрычная праекцыя|цыліндрычных праекцыях]] паралелі і мерыдыяны адлюстроўваюцца двума сямействамі паралельных прамых ліній, перпендыкулярных адна адной. Такім чынам задаецца прастакутная сетка цыліндрычных праекцый.
 
Радок 58 ⟶ 60:
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Маштаб]]
* [[Праекцыя Меркатара]]
* [[Матэматычная картаграфія]]