Чжурчжэні: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 12:
'''Чжурчжэ́ні''' або '''юрчэ́ны''' ({{lang-zh|女眞}}, саманазва: [[Выява:Jurchen.png|30px]]) {{вымер}} — старажытны народ, насельнікі [[Далёкі Усход|Далёкага Усходу]]. Чжурчжэньская дзяржава [[Дынастыя Цзынь|Цзынь]] існавала ў [[1115]]—[[1234]] гг.
 
==Паходжанне і гісторыя==
Чжурчжэні адносіліся да тунгуска-маньчжурскай групы народаў. Упершыню іх назва з'явілася ў [[X стагоддзе|X]] ст., але у больш старажытных [[Кітай|кітайскіх]] крыніцах існавала таксама назва народа ''сушэнь'', які мог быць непасрэдным продкам чжурчжэняў. ''Сушэнь'' насялялі землі на тэрыторыі сучасных [[Маньчжурыя|Маньчжурыі]] і [[Прыморскі край|Прыморскага края]] [[Расія|Расіі]]. Частка [[СССР|савецкіх]] і сучасных [[Расія|расійскіх]] даследчыкаў звязвае ''сушэнь'' непасрэдна з народам [[махэ]]. Аднак ніякіх прамых доказаў гэтаму няма. Некаторы час ''сушэнь'' маглі ўваходзіць ў склад [[Бахай]] і не вылучацца з ліку іншых народаў, а пасля ліквідацыі гэтай дзяржавы [[кідані|кіданямі]] зноў самастойна выйсці на арэну [[гісторыя|гісторыі]]. Відавочна, у склад чжурчжэняў трапілі ўцекачы-махэ і прадстаўнікі іншых [[этнас|этнічных]] груп з Бахай.
 
У канцы X ст. чжурчжэні былі разгромлены кіданямі, потым значную частку іх зямель захапіла дзяржава [[Каро]]. Чжурчжэні былі вымушаны падпарадкавацца кіданям, што ў выніку прывяло да працяглага канфлікта паміж кіданьскай дзяржавай Ляа і Каро. Гэта дало магчымасць чжурчжэням згуртавацца, нанесці паражэнне Каро і у [[1125]] г. захапіць Ляа. Чжурчжэньская імперыя [[Дынастыя Цзынь|Цзынь]] праіснавала да [[1234]] г, пакуль не была заваявана [[манголы|манголамі]]. Аднак чжурчжэньскія імёны і [[пісьмо]]васць захаваліся і ў больш познюю пару. Адзін з апошніх помнікаў чжурчжэньскай пісьмовасці ([[XV стагоддзе]]) быў знойдзены на ніжняй плыні [[рака Амур|ракі Амур]]. Ён быў пакінуты [[кітай]]скім чыноўнікам, які даследаваў гэтыя мясціны.
 
==Літаратура==