Вікіпедыя

Гвадэлупа (востраў): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (размовы | уклад)
61 787 правак
др Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3118683 (translate me)
др арфаграфія
Радок 44:
У лістападзе [[1493]] г. востраў быў адкрыты [[Хрыстафор Калумб|Хрыстафорам Калумбам]], які даў яму назву ў гонар [[Санта-Марыя-дэ-Гуадалупе|кляштара Святой Марыі ў Гвадэлупе Эстрэмадурскай]]. На востраве [[Іспанія|іспанцы]] ўпершыню знайшлі новую для сябе расліну - [[ананас]].
 
Перасяленне іспанскіх каланістаў доўгі час стрымлівалі індзейцы-карыбы. Але ў [[1635]] г. Гвадэлупу захапілі [[Францыя|французы]], якія заснавалі [[крэпасць]] [[Бас-Тэр]] і вынішчылі большую частку тубыльцаў. У [[1641]] г. карыбы былі вымушаны пакарыцца. Французы заняліся вырошчваннем [[тытунь|тытуню]] і [[цукровы трыснёг|цукровага трыснёгатрыснягу]]. Для працы на плантацыях увозіліся чарнаскурыя [[афрыка]]нскія [[рабства|рабы]]. У [[1759]] — [[1763]] гг., [[1789]] і [[1791]] г. Гвадэлупу захоплівалі [[Вялікабрытанія|брытанцы]].
 
Пасля [[Вялікая французская рэвалюцыя|Французскай рэвалюцыі]] мясцовыя каланісты асцерагаліся адмены рабства, таму адмовіліся падпарадкавацца [[рэспубліка]]нскаму ўраду і ўвайшлі ў змову з брытанцамі. Але ў [[1794]] г. рэспубліканец [[Віктор Юг]] з дапамогай паўстаўшых рабоў авалодаў востравам і абвясціў аб адмене рабства. Праведзеныя ім рэформы садзейнічалі ўмацаванню мясцовага самакіравання і мясцовых узброеных сіл. Калі ў [[1802]] г. [[Напалеон I Банапарт|Напалеон]] абвясціў аб узнаўленні рабства і паслаў у [[Вест-Індыя|Вест-Індыю]] войскі, частка афіцэраў-[[крэолы|крэолаў]] на чале Людовіка Дэльгрэ арганізавала супраціўленне. Кантроль Францыі быў усталяваны ў выніку жорсткіх рэпрэсій.
Радок 50:
У [[1810]] г. Гвадэлупу захапілі брытанцы. У [[1813]] г. яны перадалі яе [[Швецыя|Швецыі]]. Але паводле мірных [[Парыжскі мірны дагавор 1814|дагавораў у Парыжы]] ([[1814]] г.) і [[Венскі кангрэс|Вене]] ([[1815]] г.) востраў зноў пераходзіў у валоданне Францыі.
 
У [[1848]] г. было адменена рабства. Патрэба ў таннай працоўнай сіле вымусіла плантатараў увозіць закантрактаваных работнікаў з [[Індыя|Індыі]]. Сусветны крызіс вытворчасці [[цукар|цукру]] ў [[1870]] г. прывёў на [[эканоміка|эканамічнага]] заняпадазаняпаду. Пасля [[Першая сусветная вайна|I Сусветнай вайны]] мясцовыя ўлады імкнуліся развіваць [[экспарт]] [[садавіна|садавіны]], асабліва [[бананы|бананаў]]. Для задавальнення сацыяльных патрэб у [[1925]] г. індыйцам, якія жылі ў Гвадэлупе, было дадзена французскае грамадзянства. У [[1946]] г. на тэрыторыі Гвадэлупы і прылеглых астравоў быў заснаваны французскі заморскі дэпартамент [[Гвадэлупа]].
 
У пачатку [[2009]] г. на Гвадэлупе адбыліся грамадскія хваляванні, якія суправаджаліся патрабаваннямі сацыяльнай роўнасці і падвышэння зарплат.
Радок 56:
==Галерэя==
<gallery align=center>
Image:ChampCanneSucreRhumBologne.jpg|Плантацыі цукровага трыснёгатрыснягу
Image: Pointe des chateaux Guadeloupe.JPG|Крайні ўсходні мыс Гран-Тэр
Image:La Soufriere - vue du bas.JPG|Вулкан Суфрыер
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Гвадэлупа_(востраў)"