Вікіпедыя

Феадалізм: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Наступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Новая старонка: '''Феадалізм''' (ад {{lang-en|feudum}}) — эканамічная і грамадская мадэль, пры якой асноўныя сацыяльныя...
 
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Феадалізм''' (ад {{lang-en|feudum}}) — эканамічная і грамадская мадэль, пры якой асноўныя сацыяльныя класы людзей — феадалы (землеўладальнікі) і эканамічна залежнае ад іх сялянства; феадалы пры гэтым звязаныя друг з другам спецыфічным тыпам прававых абавязанняў, вядомых як ''[[феадальныя ўсходы]]''.
 
Слова «феадалізм» выкарыстоўвалася англійскімі юрыстамі [[XVII ]]ст.]] як пазначэнне тыпу ўласнасці; як грамадска-палітычны тэрмін яно ўжываецца ў [[Шарль Луі Мантэскье|Мантэскье]]. Паданне аб феадалізме як аб этапе сацыяльна-эканамічнай гісторыі чалавецтва, адпавядалага ў Еўропе [[Сярэднявечча|Сярэднявеччу]], развіваецца ў французскай гістарыяграфіі пачатку [[XIX ст.]] ст., першым чынам у [[Франсуа-П'ер-Гільём Гізо|Гізо]]. У афіцыйным савецкім [[марксізм]]е феадалізм разглядаўся ў якасці адной з пяці [[грамадска-гістарычная фармацыя|грамадска-гістарычных фармацый]], больш высокай у параўнанні з [[Рабаўладальніцкі лад|рабаўладанне]]м. У [[XX ст.]] ст. розныя гістарычныя школы высоўвалі розныя канцэпцыі феадалізму; некаторыя наогул не выкарыстоўваліі гэты тэрмін.
У сучаснай навуцы часта выкарыстоўваюцца тэрміны традыцыйнае грамадства, аграрнае грамадства.
Панавальны тып эканомікі пры феадальным ладзе — [[натуральная гаспадарка]], уклад — [[традыцыйны ўклад|традыцыйны]].
Радок 7:
Пры феадальных адносінах уладальнікі земляў ([[феадал]]ы) выбудаваныя ў феадальныя ўсходы: ніжэйстаячы ([[васал]]) атрымлівае за службу зямельны надзел ([[феод]] або [[фьеф]]) і прыгонных у вышэйстаячага ([[сеньёр]]а). На чале феадальных усходаў стаяў [[манарх]], але яго ўлада звычайна значна саслабленая ў параўнанні з паўнамоцтвамі буйных сеньёраў, якія, у сваю чаргу, не маюць абсалютнай улады над усімі землеўладальнікамі, стаялымі ніжэй іх у феадальных усходах (прынцып «васал майго васала — не мой васал», дзейнічалы ў шматлікіх дзяржавах кантынентальнай Еўропы). [[Сялян]]е працуюць на землях, прыналежных феадалам усіх узроўняў, плацячы ім [[паншчына|паншчынай]] або [[чынш|чыншам]].
 
Феадалізм у заходняй Еўропе, па шэрагу канцэпцый, стаў усталёўвацца яшчэ ў [[V ]] ст.]] нашай эры ў позней [[Рымская імперыя|Рымскай імперыі]]. Адметнымі рысамі феадалізму ў Заходняй Еўропе былі высокая ступень палітычнай дэцэнтралізацыі, дуалізм свецкай і духоўнай улад, спецыфіка еўрапейскага горада як цэнтра рамяства і гандлю, ранняе развіццё гарызантальных грамадскіх структур, публічнага часнага права. Затым, у [[Сярэднія стагоддзі|сярэднія стагоддзі]], ён стаў панаваць у Еўропе аж да [[буржуазная рэвалюцыя|буржуазных рэвалюцый]]. На змену феадальнаму ладу прыйшоў [[капіталізм|капіталістычны]].
 
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Феадалізм"