Піўны путч: Розніца паміж версіямі

[[Выява:Bundesarchiv Bild 119-1426, Hitler-Putsch, München, Odeonsplatz.jpg|thumb|Одэансплац ([[Фельдхернхале]]) 9.11.1923]]

'''«Піўны́ путч»''' (вядомы таксама як путч [[Гітлер]]а і Людэндорфа, [[Нямецкая мова|па-нямецку]]: ''Hitler-Ludendorff-Putsch'') — спроба захопу дзяржаўнай улады, прадпрынятая ветэранскай арганізацыяй «Kampfbund» на чале з нацыянал-сацыялістам [[Гітлер]]ам і генералам Людэндорфам 9 лістапада [[1923]] годзе ў [[Мюнхен]]е.

 

== Перадумовы ==

[[Выява:Bundesarchiv Bild 146-1978-004-12A, NSDAP-Versammlung im Bürgerbräukeller, München.jpg|thumb|[[Бюргербройкелер]] в 1923 г.]]

 

У [[1923]] годзе ў [[Германія|Германіі]] пачаўся крызіс, прычынай якога з'яўлялася французская [[акупацыя Рура]]. Сацыял-дэмакратычны ўрад, які спачатку заклікала немцаў да супраціву і ўвёў краіну ў эканамічны крызіс, а потым прыняў усё патрабаванні Францыі, падвяргаўся нападкам і з боку правых, і з боку камуністаў. У гэтых умовах Гітлер уступіў у звяз з правымі кансерватарамі-сепаратыстамі, якія знаходзіліся ва ўладзе ў Баварыі, сумесна рыхтуючы выступ супраць сацыял-дэмакратычнага ўрада ў [[Берлін]]е. Гітлера натхняў прыклад паходу на Рым [[Мусаліні]], і ён спадзяваўся паўтарыць нешта падобнае, арганізаваўшы паход на Берлін. Аднак стратэгічныя мэты саюзнікаў рэзка адрозніваліся: першыя імкнуліся да аддзялення і рэстаўрацыі дарэвалюцыйнай баварскай манархіі Вітэльсбахаў, у той час як [[Нацыянал-сацыялізм|нацысты]] — да стварэння моцнай цэнтралізаванай дзяржавы. Лідар баварскіх правых Густаў фон Кар, абвешчаны камісарам зямлі з дыктатарскімі паўнамоцтвамі, увёў у Баварыі надзвычайнае становішча; пры гэтым ён адмовіўся выконваць шэраг загадаў Берліна і ў прыватнасці — арыштаваць трох папулярных лідараў узброеных фарміраванняў і зачыніць орган [[НСДАП]] «Völkischer Beobachter». Аднак лідары Баварыі сутыкнуліся з цвёрдай пазіцыяй берлінскага Генеральнага штаба і начальніка кіравання сухапутнымі сіламі рэйхсвера фон Секта і завагаліся. Яны заявілі Гітлеру, што пакуль не маюць намеру адкрыта выступаць супраць Берліна. Гітлер успрыняў гэта як сігнал, што трэба браць ініцыятыву ў свае рукі. Ён вырашыў узяць у закладнікі фон Кара і вымусіць яго падтрымаць паход.<ref>''Ширер, У.'' Взлёт и падение Третьего рейха. Т. 1. С. 100—101.</ref>