Рыгор Іванавіч Катоўскі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 12 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q734839 (translate me)
др clean up, replaced: о у → о ў (2), ы у → ы ў, Мэйерам → Мейерам (2), м ў → м у (6), зьм → зм, Кузм → Кузьм, Тыраспал → Ціраспаль, а была лікві using AWB
Радок 1:
{{фарматаванне}}[[File:Kotovsky.jpg|thumb|250px|right|Рыгор Іванавіч Катоўскі]]
'''Рыгор Іванавіч Катоўскі''' ({{ДН|12|6|1881}} — {{ДС|6|8|1925}}) - савецкі ваенны і палітычны дзеяч, удзельнік Грамадзянскай вайны. Член Саюзнага, Украінскага і Малдаўскага ЦВК. Член Рэўваенсавета СССР. Бацька расійскага вучонага індолага Рыгора Рыгоравіча Катоўскага. Загінуў пры нявысветленых абставінах.
 
== Біяграфія ==
* Рыгор Катоўскага нарадзіўся 12 (24) чэрвеня 1881 г. ў сяле Ганчешты (цяпер горад Хынчешты уў [[Малдова|Малдавіі]]), у сям'і завадскога механіка. Акрамя яго, у бацькоў было яшчэ пяць дзяцей. Бацька Катоўскага быў з [[Каталіцтва|каталікоў]], абруселы [[Праваслаўе|праваслаўны]] [[Палякі|паляк]], маці - [[Рускія|руская]]. Па бацькаўскай лініі Рыгор Катоўскага адбываўся з старадаўняга польскага [[Шляхта|шляхетнага]] роду, які валодаў маёнткам ўу Камянец-Падольскай губерні. Дзед Катоўскага за сувязі з удзельнікамі польскага нацыянальнага руху быў датэрмінова звольнены ў адстаўку са службы. Пазней ён згалеў, і бацька Рыгора Катоўскага, інжынер-механік па адукацыі, вымушаны быў пераехаць да [[Малдова|Бесарабіі]] і перайсці ў [[Мяшчане|мяшчанскае]] [[саслоўе]]. Па ўспамінах самога Катоўскага, у дзяцінстве ён любіў спорт і авантурныя раманы. З дзяцінства адрозніваўся атлетычных складаннем і меў задаткі лідара. Пакутаваў логанеўрозам (заіканне). У два гады Катоўскага страціў маці, а ў шаснаццаць - бацька. Клопат аб выхаванні Грышы ўзяла на сябе яго хросная маці Сафія Шаль, маладая ўдава, дачка інжынера, [[Бельгія|бельгійскага]] падданага, які працаваў па суседстве і быў сябрам бацькі хлопчыка, і хрэсны - памешчык Манук-Бей. Манук-Бей дапамог юнаку паступіць у Кукурузенскае [[Сельская гаспадарка|сельскагаспадарчае]] вучылішча і аплаціў ўвесьувесь пансіён. У вучылішча Рыгор асабліва старанна вывучаў аграномы і [[Нямецкая мова|нямецкую мову]], так як Манук-Бей абяцаў накіраваць яго на "данавучанне" у [[Германія|Германію]] на Вышэйшай адукацыі ([[Сельская гаспадарка|сельскагаспадарчыя]] курсы). Надзеі гэтыя не апраўдаліся з-за смерці Манук-Бея ў [[1902]] годзе.
 
* У студзені [[1918]] г. Катоўскі ўзначальваў атрад, якая прыкрывала адыход бальшавікоў з [[Горад Кішынёў|Кішынёва]]. У студзені-сакавіку 1918 г. камандаваў кавалерыйскай групай у [[Горад Ціраспаль|ТыраспальскамЦіраспальскім]] атрадзе. У сакавіку 1918 г. [[Горад Адэса|Адэская]] Савецкая Рэспубліка была ліквідаванаяліквідавана аўстра-германскімі войскамі, якія ўвайшлі на Украіну пасля зняволенага [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Цэнтральнай Радай]] [[Брэсцкі мір|сепаратнага міру]]. Атрад Катоўскага быў распушчаны. Сам Катоўскага перайшоў на нелегальнае становішча. З сходам аўстра-германскіх войскаў, 19 красавіка [[1919]] г. Катоўскі атрымлівае ад [[Горад Адэса|Адэскага]] камісарыята прызначэнне на пасаду кіраўніка ваеннага камісарыята ў г. Авідзіёпаль. У ліпені 1919 г. назначаны камандзірам 2-й брыгады 45-й стралковай [[Дывізія|дывізіі]] (брыгада была створана на аснове [[Прыднястроўе|прыднястроўскага]] [[Полк|палка]]). У лістападзе 1919 г. Катоўскі злёг з [[Пнеўманія|запаленнем лёгкіх]]. З студзені [[1920]] г. камандаваў [[Кавалерыя|кавалерыйскай]] брыгадай 45-й стралковай дывізіі, ваюючы ў ​​[[Украіна|Украіне]] і на савецка-польскім фронце. У красавіку 1920 г. ўступіў у [[Камуністычная партыя Савецкага Саюза|РКП(б)]]. З снежня 1920 г. Катоўскі - начальнік 17-й кавалерыйскай дывізіі. У [[1921]] г. камандаваў кавалерыйскімі часткамі, у тым ліку душачы паўстання "махновцав", "антоновцав" і "петлюровцав". У верасні 1921 г. Катоўскага прызначаюць начальнікам 9-й кавалерыйскай дывізіі, у кастрычніку 1922 г. - камандзірам 2-га кавалерыйскага корпуса. У г. Ціраспалі ў 1920-1921 гадах у будынку былой гасцініцы "Парыж" размяшчалася [[штаб-кватэра]] Катоўскага (цяпер - штаб-[[музей]]). Там жа, паводле легенды, Катоўскага адсвяткаваў сваё [[Шлюб|вяселле]]. Улетку [[1925]] г. наркам Фрунзэ прызначае Катоўскага сваім намеснікам. Уступіць у пасаду Рыгор Іванавіч Катоўскі не паспеў.
[[File:Grob Kotovskogo.jpg|thumb|150px|right|У Маўзалеі Катоўскага (труна з целам камкора)]]
* Катоўскі быў застрэлены 6 Жніўня 1925 г. падчас адпачынку ў саўгасе "Чебанка" (на [[Чорнае мора|чарнаморскім]] узбярэжжы ў 30 км ад [[Горад Адэса|г. Адэсы]]) МэйерамМэерам Зайдерам па мянушцы "Майорік", былым ўу [[1919]] г. ад'ютантам крымінальнага аўтарытэту і агента дзяржаўнай спецслужбы "Мішкі Япончіка". Па "іншай версіі", Зайдер не меў дачынення да "ваеннайвайсковай службы" і не быў ад'ютантам "крымінальнага аўтарытэта" Адэсы, а быў былым уладальнікам адэскага "публічнага дома". Дакументы па справе аб забойстве Катоўскага знаходзіцца ў расійскіх спецхранах (КДБ СССР) пад грыфам "зусім сакрэтна". Пасля забойства Катоўскага Мэер Зайдер не хаваўся ад следства і адразу заявіў аб здзейсненым свайго злачынства. У жніўні [[1926]] г. забойца быў асуджаны да 10 гадоў зняволення. Знаходзячыся ў зняволенні, практычна адразу ж атрымаў прывілей - стаў начальнікам турэмнага клуба і атрымаў права вольнага выхаду ў горад з турмы. У [[1928]] г. Зайдер быў вызвалены з фармулёўкай "За прыкладныя паводзіны". Працаваў счэпшчыкам на жалезнай дарозе. Восенню [[1930]] г. быў забіты трыма ветэранамі дывізіі Катоўскага. У даследчыкаў ёсць падставы меркаваць, што ўсе "кампетэнтныя органы" размяшчалі інфармацыяй пра падрыхтоўку злачынства Зайдера. Забойства Катоўскага было выгадна канкурэнту ў дзяржаўнай улады (у інтрыгах [[Горад Масква|Масквы]]). Забойцаў Зайдера дзяржаўная ўлада асудзіць не асмелілася. Легендарнаму камкору савецкай ўладайуладай былі ўладкаваныя пышныя пахаванне, параўнальныя па пампезнасці з пахаваннем [[Уладзімір Ільіч Ленін|У. І. Леніна]]. Цела прыбыла на адэскі вакзал ўрачыстаурачыста, акружанае ганаровай вартай, труна танула ў колерах і вянках. У калоннай зале "окр.іспал.кома" да труны адкрылі "шырокі доступ ўсімусім працоўным". І Адэса прыспусціла жалобныя сцягі. У гарадах раскватаравання 2-га коннага корпуса далі салют з 20 гармат. 11 жніўня 1925 г. спецыяльны жалобны цягнік даставіў труну з целам Катоўскага ў Бірзулу. На пахаванне Катоўскага ў Бірзулу прыбылі вядомыя ваенныя лідары [[Сямён Міхайлавіч Будзённы|С. М. Будзённы]] і А. І. Ягораў, з [[Горад Кіеў|Кіева]] прыбылі камандуючыя войскамі Украінскай ваеннай акругі І. Э. Якір і адзін з кіраўнікоў украінскага ўрада - А. І. Буценко.
 
* Катоўскага ўзнагароджаны трыма ордэнамі Чырвонага Сцяга і Ганаровым рэвалюцыйным зброяй - інкруставанай кавалерыйскай шашкай. У памяць аб ім названы вуліцы, створаны фільмы, пабудаваныя помнікі г.д..