Вестран: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія, шаблон
Радок 2:
 
== Паходжанне і развіццё ==
Першапачаткова, мовы [[Людзі (Міжзем'е)|людзей]] былі шматлікімі і вельмі разнастайнымі. Частка з іх падверглася ўплыву [[Эльфы (Міжзем'е)|эльфійскіх]] моў, іншыя - [[Оркі (Міжзем'е)|оркаўскіх]] і [[Гномы (Міжзем'е)|гномьіх]] моў. Дзякуючы мудрацам [[Гандалін|Гандаліна]] захаваліся веды аб [[таліска]] - мове народаў [[Беор|Беора]], [[Халет]] і [[Хадор|Хадора]], - ад якой развілася [[адунаік|адунайская мова]] жыхароў [[Нуменор|Нуменора]].
 
Калі нуменорцы пачалі асвойваць заходняе ўзбярэжжа Міжзем'я, стала зразумела, што іх мова цесна звязана з мясцовымі. У выніку іх змяшэння і ўзнікла адзіная мова, пасля названая ''вестран''. Ад нуменорскіх застаў і ўмацаванняў вестран распаўсюдзіўся ў глыбіню мацерыка - [[Эрыядор]] і прылягаючыя землі (у якіх адбываліся падзеі [[Хобіт, альбо туды і назад|Хобіта]] і [[Уладар пярсцёнкаў|уладара пярсцёнкаў]]). Народы [[Раваніён|Раваніёна]], які знаходзіўся па-за [[Туманныя горы|Туманнымі гарамі]], слаба кантактавалі з нуменорцамі, таму там захаваліся іх ўласныя мовы. Таксама вестранамальвестран амаль не паўплываў на мовы гвайтурым ([[сіндарын|сінд.]] Gwathuirim) (продкаў [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Дунланд|дунладнцаў]] і народа [[Спіс другасных геаграфічных аб'ектаў Арды#Белыя горы|Белых гор]], якія часта змагаліся з Нуменорам.
Пасля гібелі сотрава, тыя хто выжылі з ліку Верныз заснавалі ў Міжзем'і каралеўствы [[Арнор]] і [[Гондар]]. У адрозненні ад таго, як іх суродзічы некалі змагаліся супраць эльфаў, жыхары каралеўстваў засяродзіліся на вывучэнні і выкарыстанні эльфійскіх моў, што прывяло да пэўнага заняпаду Ўсеагульнай мовы. Пазней, [[дунадан|дунэдайн]] дапоўнілі і ўзбагацілі вестран эльфійскімі запазычаннямі. Больш развітая мова стала мовай гандлю і дыпламатыі на ўсіх землях і гасцінцах каралеўстваў, закранаючы [[Спіс гарадоў Арды#Дэйл|Дэйл]] і [[Эрэбор]]. Нават оркі [[Саўрон|Саўрона]] ўжывалі скажоную форму вестрана для зносінаў паміж сабой.
 
Пасля гібелі сотрававострава, тыя хто выжылі з ліку Верныз заснавалі ў Міжзем'і каралеўствы [[Арнор]] і [[Гондар]]. У адрозненні ад таго, як іх суродзічы некалі змагаліся супраць эльфаў, жыхары каралеўстваў засяродзіліся на вывучэнні і выкарыстанні эльфійскіх моў, што прывяло да пэўнага заняпаду Ўсеагульнай мовы. Пазней, [[дунадан|дунэдайн]] дапоўнілі і ўзбагацілі вестран эльфійскімі запазычаннямі. Больш развітая мова стала мовай гандлю і дыпламатыі на ўсіх землях і гасцінцах каралеўстваў, закранаючы [[Спіс гарадоў Арды#Дэйл|Дэйл]] і [[Эрэбор]]. Нават оркі [[Саўрон|Саўрона]] ўжывалі скажоную форму вестрана для зносінаў паміж сабой.
 
== Згадкі ў творах Толкіна ==
Тэрмін ''вестран'' ужываецца як пераклад на англійскую мову арыгінальнай назвы '''Аду́ні''' (''Adûni''). У [[Сіндарын|сіндарыне]] яна вядома як '''Анну́найд''' ([[сіндарын|сінд.]] ''Annúnaid'' ці '''Фала́трэн''' ([[сіндарын|сінд.]] ''Falathren''). Альтэрнатыўны тэрмін ''Усеагульная мова'' перадаецца вестанскім словазлучэннем '''Со́вал Фа́рэ''' (Sôval Phârë) у тым жа сэнсе.