Вікіпедыя

Паўднёвая Асеція: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (размовы | уклад)
61 787 правак
др Bot: Migrating 112 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23427 (translate me)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Дзяржава
{{Краіна
|Беларуская назва па-беларуску = Рэспубліка Паўднёвая Асеція▼
|Арыгінальная назва па-свойму= {{lang-os|Республикæ Хуссар Ирыстон}}
▲|назва па-беларуску=Рэспубліка Паўднёвая Асеція
|Родны склон = Паўднёвай Асеціі
|сцяг=Flag of South Ossetia.svg▼
|гербГерб = Coat of arms of South Ossetia.svg
▲|сцягСцяг = Flag of South Ossetia.svg{{!}}border
|дэвіз=Няма
|Дэвіз=
|месца=Ossetia-map.png
|Назва гімна = Уарзон Ирыстон! |Аўдыё=
|мова=[[Асецінская мова|асецінская]]</br>[[Руская мова|руская]]
|Форма кіравання = [[Прэзідэнцкая рэспубліка]]<ref>[http://cominf.org/node/1127818105 Канстытуцыя Рэспублікі Паўднёвая Асеція. Артыкул 47, пункт 1. {{пачатак цытаты}}Прэзідэнт Рэспублікі Паўднёвая Асеція з'яўляецца главой дзяржавы і главой выканаўчай улады{{канец цытаты}}]</ref>
|сталіца=[[Горад Цхінвалі|Цхінвалі]]
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =23 |lat_sec =
|прадстаўнік=[[Вадзім Броўцаў]]
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min = 5 |lon_sec =
|кіраўнік дзяржавы=[[Эдуард Какойты]]
|CoordScale = 1000000
|плошча=3 900
|На карце = Location of South Ossetia in Europe2.png
|насельніцтва=каля 70 тыс.
|Мовы = [[Асецінская мова|асецінская]], [[Руская мова|руская]], {{abbr|грузінская|афіцыйная мова ў месцах кампактнага пражывання грамадзян Рэспублікі Паўднёвая Асеція грузінскай нацыянальнасці|Грузінская мова}}<ref name="конст.яз.">[http://cominf.org/print/node/1127818105 Конституция Республики Южная Осетия] — статья 4 — [[ИА РЕС]]</ref>
|год=[[2004]]
|Основано = [[20 сентября]] [[1990]]<ref name="decl20let">[http://osembassy.ru/ru/news/id/638/ 20 лет Республике Южная Осетия]<blockquote></blockquote></ref>
|шчыльнасць насельніцтва=70▼
|Сталіца = [[Цхінвал]]<ref>[http://cominf.org/print/node/1127818105 Канстытуцыя Рэспублікі Паўднёвая Асеція] — артыкул 3 — [[ІА РЕС]]</ref>
|грашовая адзінка=няма (карыстаюцца [[расійскі рубель|расійскім рублём]])
|Найбуйнейшыя гарады = [[Цхінвал]], [[Квайса]]
|часавы пояс=[[EET]] ([[UTC]]+2) </br> [[EEST]] ([[UTC]]+3)
|Пасады кіраўнікоў=[[Прэзідэнт Паўднёвай Асеціі|Прэзідэнт]]<br />[[Парламент Паўднёвай Асеціі|Старшыня парламента]]<br />[[Прэм'ер-міністр Паўднёвай Асеціі|Прэм'ер-міністр]]
|гімн=[[Гімн Паўднёвай Асеціі|Уарзон Ирыстон!]]
|Кіраўнікі = [[Леанід Харытонавіч Тыбілаў|Леанід Тыбілаў]]<br />[[Станіслаў Якаўлевіч Качыеў|Станіслаў Качыеў]]<ref>[http://www.kp-pmr.ru/news/2012-07-03-2365 Камуніст Станіслаў Кочиев ізноў узначаліў парламент Паўднёвай Асеціі]</ref><br />[[Расціслаў Яраставіч Хугаеў|Расціслаў Хугаеў]]
|нумарныя знакі=
|Месца па тэрыторыі = 167
|TLD=няма
|Тэрыторыя = 3900
|міжнародны тэлефонны код=
|Працэнт вады =
|схем.карта=South Ossetia rayons and capital.png
|Месца па насельніцтве = 197
|}}▼
|Насельніцтва =72&nbsp;000 (прыкладна)<ref name="presidentrso.ru">[http://www.presidentrso.com/republic «Рэспубліка»] — Сайт прэзідэнта РЮА</ref>
|Год перапісу = 2007
▲|шчыльнасцьШчыльнасць насельніцтва=7018,46
|Месца па шчыльнасці насельніцтва =
|ВУП (ППЗ)=
|Год разліку ВУП=2007
|Месца па ВУП (ППЗ)=
|ВУП (намінальны)
|ВУП (намінал) =
|Год разліку ВУП (намінал) =
|Месца па ВУП (намінал) =
|ВУП (намінал) на душу насельніцтва =
|Месца па ВУП (намінал) на душу насельніцтва =
|ВУП (ППЗ) на душу насельніцтва= 553
|ІРЧП =
|Год разліку ІРЧП =
|Месца па ІРЧП =
|Узровень ІРЧП =
|Этнахаронім=паўднёвы асецін, паўднёвая асецінка, паўднёвыя асеціны
|Валюта= [[расійскі рубель]]
|Дамен=
|Тэлефонны код= 7 9971,<br />+7 9976,<br />+7 99744,<br />+7 995344<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/2009/10/01_kz_3268634.shtml|title=Абхазия вошла в зону России|date=1.10.09|publisher=Газета.Ru|accessdate=2009-12-15|archiveurl=http://www.webcitation.org/617XDsvBg|archivedate=2011-08-22}}</ref>
|Часавы пояс= [[UTC+4]]<ref>[http://lenta.ru/news/2011/11/14/dzhioeva/ Ала Джыёева выйшла наперад на прэзідэнцкіх выбарах у Паўднёвай Асеціі{{пачатак цытаты}}ЦВК не мог апублікаваць вынікі галасавання, якое скончылася ў 20:00 па маскоўскім часе (супадае з мясцовым).{{канец цытаты}}]</ref>
|Статус = часткова прызнанае
▲|}}
 
'''Рэспубліка Паўднёвая Асеція''' ([[Асецінская мова|асец.]] Республикæ Хуссар Ирыстон) — часткова прызнаная дзяржава ў паўночна-заходняй частцы [[Каўказ]]у. Мяжуе на поўначы з [[Расія|Расіяй]], з іншых бакоў - з [[Грузія|Грузіяй]], выхаду да Сусветнага акіяну не мае. Незалежнасць абвешчаная [[20 верасня]] [[1990]] Саветам народных дэпутатаў Паўднёваасецінскай аўтаномнай вобласці Грузіі.
Радок 27 ⟶ 52:
З часу адновы незалежнасці Грузіі ў [[1991]] годзе яе ўрад патрабаваў вываду расійскага войска з краіны, аднак з [[14 жніўня]] [[1992]] года расійскае войска знаходзіцца ў Паўднёвай Асеціі паводле міратворчага мандату ад [[СНД]].
 
Сталіца – горад [[Цхінвал]] (грузінскі варыянт – Цхінвалі). Фактычную незалежнасць здабыла пасля грузіна-паўднёваасяцінскагапаўднёваасецінскага канфлікту [[1992]] года, аднак да жніўня [[2008]] года [[Грузія]]й кантраляваліся значныя часткі Паўднёвай Асеціі – Ленінгорскі раён, сёлы з пераважна грузінскім насельніцтвам у іншых раёнах. У выніку канфлікту ў жніўні 2008 года РПА усталявала поўны кантроль над сваёй тэрыторыяй.
 
З краін-членаў [[ААН]] прызнана [[Расія]]й, [[Нікарагуа]], [[Венесуэла]]й, [[Науру]] і [[Тувалу]] пасля вайны ў жніўні 2008 года.
Радок 48 ⟶ 73:
Буйнейшая палітычная партыя – «Адзінства», якая карыстаецца падтрымкай улад. Іншыя партыі, напрыклад, «Фыдыбаста» («Айчына»), Нацыянал-дэмакратычная партыя і інш. малалікія і істотнай ролі не адыгрываюць. У сярэдзіне-канцы 1990-х гадоў сур'ёзную палітычную сілу ўяўляла Камуністычная партыя Паўднёвай Асеціі, якая падтрымлівала першага прэзідэнта Паўднёвай Асеціі – Людвіга Чыбірова.
 
Дзяржаўнай мовай з'яўляецца асяцінскаяасецінская. Руская і грузінская ў месцах кампактнага пражывання грузін маюць статут афіцыйных моў.
 
== Адміністрацыйны падзел ==
Радок 61 ⟶ 86:
== Насельніцтва ==
 
З [[1989]] па [[2008]] год насельніцтва Паўднёвай Асеціі скарацілася з 99 да 72 тысяч чалавек. На 2008 год (да жнівеньскага канфлікту) па прыблізных адзнаках насельніцтва Асеціі складалі асяціныасеціны (64,3 %), грузіны (25,0 %), рускія (2,8 %), армяне (1,21 %), яўрэі (0,9%) і іншыя. Пасля жніўня [[2008]] года Паўднёвую Асецію пакінула вялікую колькасць грузін, аднак дакладную лічбу пакуль вызначыць не ўяўляецца магчымым.
 
Большасць насельніцтва – [[праваслаўе|праваслаўныя]]{{крыніца?}}, статут Аланскай епархіі, якая ахоплівае тэрыторыю рэспублікі, застаецца неўрэгуляваным, бо яна адмаўляецца ад падначалення [[Грузінская праваслаўна царква|Грузінскай праваслаўнай царквы]]. [[Маскоўскі патрыярхат]] з прычыны кананічна-прававых перашкод адмаўляецца ад улучэння Аланской епархіі ў свой склад.
Радок 84 ⟶ 109:
 
== Адукацыя і навука ==
У Паўднёвай Асеціі маецца каля 55 сярэдніх школ, 1 ВНУ — Паўднёва-АсяцінскіАсецінскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Аляксандра Цібілова і 1 даследчая ўстанова — [[Паўднёва-АсяцінскіАсецінскі навукова-даследчы інстытут]].
 
== Вядомыя асобы ==
 
* [[Аляксандр Пухаеў]]
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Зарская трагедыя]]
 
{{зноскі}}
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:South Ossetia}}
 
{{Непрызнаныя дзяржавы на тэрыторыі былога СССР}}
{{Паўднёвая Асеція ў тэмах}}
{{Выбары ў Паўднёвай Асеціі}}
{{Краіны пасля распаду СССР}}
{{СНД2}}
{{За дэмакратыю і правы народаў}}
{{Каўказ}}
{{Азія}}
{{Іранскія краіны}}
 
[[Катэгорыя:Паўднёвая Асеція| ]]
[[Катэгорыя:Непрызнаныя і часткова прызнаныя дзяржавы на тэрыторыі былога СССР]]
[[Катэгорыя:Спрэчныя тэрыторыі на Каўказе]]
[[Катэгорыя:Рускамоўныя краіны]]
[[Катэгорыя:Часткова прызнаныя дзяржавы]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Паўднёвая_Асеція"