Платон Аляксеевіч Аюнскі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др афармленне
Радок 1:
{{Пісьменнік
|Імя = Платон Аюнскі
|Арыгінал імя = Былатыан Ойуунускай
|Выява = Oiunskyy.jpg
|Апісанне выявы =
|Імя пры нараджэнні = Платон Аляксеевіч Сляпцоў
|Дата нараджэння = 10.11.1893
|Месца нараджэння = 3-ці Жулейскі наслег,<br/>[[Тацінскі улус]],<br/>{{Месца нараджэння|Якуцкая вобласць|у Якутыі}},<br />[[Расійская імперыя]]
|Дата смерці = 31.10.1939
|Месца смерці = {{Месца смерці|Якуцк}}
|Грамадзянства = {{Сцягафікацыя|СССР}}
|Род дзейнасці = [[пісьменнік]], [[паэт]], [[перакладчык]], [[драматург]], [[філолаг]], грамадскі дзеяч
|Гады актыўнасці =
|Кірунак =
|Жанр =
|Мова твораў = [[якуцкая мова|якуцкая]], руская
|Вікісховішча =
|Вікікрыніца =
}}
{{Цёзкі|Сляпцоў}}
'''Платон Аляксеевіч Сляпцоў''' [ псеўд. Аюнскі (Шаманскі) ад якуцк. айуун - шаман] ({{ДН|10 лістапада |11|1893}}, Жулейскі наслег, Батурускі (цяпер Татцінскі) улус, Якуцкая акруга, Якуцкая вобласьцьвобласць, РасейскаяРасійская імперыя — - {{ДС|31 кастрычніка |10|1939}}, турма, Якуцк, ЯАССР; Псеўданімы: ''Аюнскі (Шаманскі)'' ад якуцк. айуун — шаман) — [[якуты|якуцкі]] савецкі [[пісьменнік]] і грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў якуцкай савецкай літаратуры.
 
== Памяць аб Аюнскім ==
* Якуцкі акадэмічны драматычны тэатр ім. П. А.  Аюнскага, які знаходзіцца на плошчы Арджанікідзе (у вас ў артыкуле “Якуцк”«Якуцк», яна завецца “Плошча«Плошча Аюунскага”Аюунскага»), ля тэатру помнік Аюнскаму.
* Літаратурны музей ім. П. А.  Аюнскага
* Вуліца П. А.  Аюнскага ў [[Якуцк]]у.
У 1966 годзе заснавана Дзяржаўная прэмія ім. П.А. Аюнскага, якая прысуджаецца за лепшыя творы літаратуры, мастацтва і архітэктуры.
На бел. мову вершы Аюнскага (Бацькава блаславенне; Жаваранак апяяў; Песьня сініцы) пераклаў Артур Вольскі (Братэрства 84. Мн. 1984. С. 214-217.)
Літаратура:
Нюргун Боотур Стремительный. Якутский героический эпос олонхо. Воссоздал на основе народных сказаний Платон Ойунский. Перевел на русский язык Владимир Державин. Якутское книжное издательство. Якутск. 1975. 432 с. [Под общей редакцией С. В. Михалкова. Наблюдал за выпуском И. А. Ласков.]
Вольский А. Москва породнила нас. // Слово о Платоне Ойунском. Якутск. 1985. С. 50-52.
Ласков И. Драма поэта. // Молодежь Якутии. Якутск. № 26. 9 июля (С. 10); № 27. 16 июля (С 10); № 28. 23 июля (С. 10). 1993.
Алексеев Е. Е. Обреченные. (По поводу статей И. Ласкова о М. К. Аммосове и П. А. Ойунском). Намцы. [РС(Я)] 1993.
Айунскі (сапр. Сляпцоў) Платон Аляксеевіч. // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах. Т. 1. Мн. 1996. С. 177.
Алексеев Е. Е., Ксенофонтов И. И., Кустуров Д. В. В. Скрипин – идейный преемник И. Ласкова. О очередном наступлении на П. А. Ойунского, М. К. Аммосова, И. Н. Барахова. Якутск. 2003.
Лецка Я. Вяртаньне з-за небакраю. //Іван Ласкоў. Летапісная літва: сваяцтва і лёс (кніга-пошук). Вільня. 2011. С.12. [У Лецкі Аюнскі пішацца як Аюпаў]
 
У 1966 годзе заснавана Дзяржаўная прэмія ім. П. А.  Аюнскага, якая прысуджаецца за лепшыя творы літаратуры, мастацтва і архітэктуры.
 
== Беларускія пераклады ==
На бел.беларускую мову вершы Аюнскага (Бацькава блаславенне; Жаваранак апяяў; Песьня сініцы) пераклаў [[Артур Вольскі (]]<ref>Братэрства 84. — Мн. 1984. С. 214-217214—217.)</ref>
 
== Бібліяграфія ==
* Айымньылар: 7 томнаах.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1958—1962.
** Т. 1. Ырыа-хоһоон.  — 224 с.
** Т. 2. Кэпсээннэр.  — 211 с.
** Т. 3. Пьесалар.  — 280 с.
** Т. 4. Дьулуруйар Ньургун Боотур: Олоҥхо. 1, 2, 3-с ырыалара. −315 с.
** Т. 5. Эмиэ. 4, 5 ырыалара.  — 288 с.
** Т. 6. Эмиэ. 7, 9 ырыалара.  — 312 с.
** Т. 7. Ахтыылар, этиилэр, ыстатыйалар, кэпсээннэр.  — 224 с.
* Талыллыбыт айымньылар: Икки томнаах.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1975.
** Т. 1. Хоһооннор. Поэмалар. Тылбаастар. Драматическай айымньылар.  — 440 с.
** Т. 2. Кэпсээннэр, сэһэннэр, ахтыылар. Ыстатыйалар. Этиилэр. −432 с.
* Талыллыбыт айымньылар: 3 томнаах.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота.  — 1992.  — 1993.
** Т. 1. Хоһооннор, тылбаастар, драмалар, поэмалар.  — 335 с.
** Т. 2. Кэпсээннэр, сэһэннэр, пьесалар. Ахтыы.  — 448 с
** Т. 3. Якутский язык и пути его развития.  — 480 с.
* Ырыа-хоһоон.  — Дьокуускай: НКП изд-вота, 1923.  — 26 с
* Кыһыл ойуун: 4 оонньуулаах олоҥхо-тойук.  — Дьокуускай: Саха кэскилэ, 1925.  — 45 с
* Ырыа-хоһоон, кэпсээн.  — Дьокуускай: Ленинец, 1925.  — 56 с
* Ырыа-хоһоон.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1927.  — 65 с.
* Бассабыык: Драма.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1928.  — 96 с
* Дьулуруйар Ньургун Боотур: Олоҥхо.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1930.  — 84 с
* Религия үөскээбитэ: Айыы-таҥара, иччи-айыы, удаҕан-ойуун. -Дьокуускай: Саха Гос кинигэтин бэчээтэ, 1930.  — 27 с.
* Туналҕаннаах ньуурдаах Туйаарыма Куо: Үс оонньуулаах олоҥхо. (Норуот олоҥхотуттан).  — Дьокуус-кай: Саха Гос. кинигэтин бэчээтэ, 1930.  — 92 с.
* Ырыа-хоһоон.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1930.  — 25 с.
* Ньургун Боотур: Олоҥхо. 2, 3-с ырыалара.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1931.  — 286 с.
* Ырыа, хоһоон кинигэтэ.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1934. −72 с.
* Дьэбэрэттэн тахсыы: Кэпсээн -М.: Учпедгиз, 1936.  — 43 с.
* Хоһооннор.  — М.: Учпедгиз, 1936.  — 56 с.
* Көҥүл ырыата / Хомуйан оҥордо С. Ойунская. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1968. — 440 с.
* Хоһооннор. — М.: Учпедгиз, 1936. — 56 с.
* КөҥүлӨрүөл ырыатакэриэһэ: /(Кыра Хомуйансаастаах оҥордооҕолорго Схоһооннор). Ойунская.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 19681972.  44016 с.
* ӨрүөлДьэбэрэттэн кэриэһэтахсыы: (КыраСэһэн. Улахан уонна орто саастаах оҕолоргооскуола хоһооннор)оҕолоругар.  — Дьокуускай: КинигэКини-гэ изд-вота, 19721978.  1640 с.
* Дьэбэрэттэн тахсыыХарачаас: Сэһэн. Улахан уонна ортоКыра саастаах оскуола оҕолоругароҕолорго.  — Дьокуускай: Кини-гэКинигэ изд-вота, 1978.  4016 с.
* ХарачаасКэлэр кэскил ырыата: КыраХоһооннор саастаах/ оҕолорго.Хомуйан оҥордо Н. Е. Виноку-рова. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 19781983.  16128 с. — Сахалыы уонна нууччалыы тылынан.
* Кэлэр кэскилКөҥүл ырыата: ХоһооннорЫрыалар, хоһооннор, кэпсээннэр, ахтыылар: Орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар / Хомуйан оҥордо НА.  Е. Виноку За-ровахарова.  — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 19831988.  128136 с. — Сахалыы уонна нууччалыы тылынан.
* Уруйа улааттын: Ырыанньык / Муз. ред. З.  К.  Степанов. Нотатын оҥордо Н.  П.  Стручков.  — Дьокуускай: Ситим, 1993.  — 47 с.
* Көҥүл ырыата: Ырыалар, хоһооннор, кэпсээннэр, ахтыылар: Орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар / Хомуйан оҥордо А. Е. За-харова. — Дьокуускай: Кинигэ изд-вота, 1988. — 136 с.
* Дьулуруйар Ньургун Боотур: П.  А.  Ойуунускай олоҥхотун оҕолор-го ааьар кинигэ / Саха Респ. үөрэ-5ин мин-вота. Н.  В.  Антонов оҥордо.  — Дьокуускай, 1993.  — 92 с; Пер. на эвен. мову. Д.  В.  Крывашапкін.  — Якуцк, Бічык, 1996.  — 296 с.  — эвен. мова.
* Уруйа улааттын: Ырыанньык / Муз. ред. З. К. Степанов. Нотатын оҥордо Н. П. Стручков. — Дьокуускай: Ситим, 1993. — 47 с.
 
* Дьулуруйар Ньургун Боотур: П. А. Ойуунускай олоҥхотун оҕолор-го ааьар кинигэ / Саха Респ. үөрэ-5ин мин-вота. Н. В. Антонов оҥордо. — Дьокуускай, 1993. — 92 с; Пер. на эвен. мову. Д. В. Крывашапкін. — Якуцк, Бічык, 1996. — 296 с. — эвен. мова.
== Літаратура ==
* Нюргун Боотур Стремительный. Якутский героический эпос олонхо. Воссоздал на основе народных сказаний Платон Ойунский. Перевел на русский язык Владимир Державин. Якутское книжное издательство. Якутск. 1975. 432 с. [Под общей редакцией С.  В.  Михалкова. Наблюдал за выпуском И.  А.  Ласков.]
* Вольский А. Москва породнила нас. // Слово о Платоне Ойунском. Якутск. 1985. С. 50-52.
* Ласков И. Драма поэта. // Молодежь Якутии. Якутск. №  26. 9 июля (С. 10); №  27. 16 июля (С 10); №  28. 23 июля (С. 10). 1993.
* Алексеев Е.  Е.  Обреченные. (По поводу статей И. Ласкова о М.  К.  Аммосове и П.  А.  Ойунском). Намцы. [РС(Я)] 1993.
* Айунскі (сапр. Сляпцоў) Платон Аляксеевіч. // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах. Т. 1. Мн. 1996. С. 177.
* Алексеев Е. Е., Ксенофонтов И. И., Кустуров Д. В.  В.  Скрипин — идейный преемник И. Ласкова. О очередном наступлении на П.  А.  Ойунского, М.  К.  Аммосова, И.  Н.  Барахова. Якутск. 2003.
* Лецка Я. Вяртаньне з-за небакраю. // Іван Ласкоў. Летапісная літва: сваяцтва і лёс (кніга-пошук). Вільня. 2011. С.12. [У Лецкі Аюнскі пішацца як Аюпаў]
 
{{ru-writer-stub}}