Антарктыка: Розніца паміж версіямі

'''Антарктыка'''  (супрацьлеглая [[Арктыка|Арктыцы]], ад {{lang-grc|ἀντί}} (anti) — супраць, {{lang-el|}} (arktikos) — паўночны, {{lang|el|ἄρκτος}} (arctos) — мядзведзь, па сузор'ю [[Сузор'е Вялікая Мядзведзіца|В. Мядзведзіца]]) — паўднёвая палярная вобласць [[Зямля|Зямлі]], якая ўключае [[мацярык]] [[Антарктыда|Антарктыду]] (разам з астравамі і [[шэльф|шэльфавым]] [[ледавік|ледавіком]]) і прылеглыя да яе воды [[Паўднёвы акіян|Паўднёвага акіяна]].

 

Мяжа Антарктыкі — паўночнае размяшчэнне антарктычнага палярнага фронту, які праходзіць паміж 48° і 60° паўднёвай шыраты. Плошча каля 52,5 млн. км². Мацярык акружае [[шэльф]]авая паласа з глыбінямі да 500—600 м. Круты мацерыковы схіл на глыбіні каля 3000 м зменьваецца шырокай паласой акіянскіх катлавін: [[Афрыканска-Антарктычная катлавіна|Афрыканска-Антарктычнай]], [[Аўстрала-Антарктычная катлавіна|Аўстрала-Антарктычнай]], [[катлавіна Белінсгаўзена|Белінсгаўзена]] і [[Паўднёва-Антыльская катлавіна|Паўднёва-Антыльскай]] з глыбінямі 5000—7000 м. Найглыбейшая частка — [[Паўднёва-Сандвічаў жолаб]] (да 8428 м) з вялікай сейсмічнасцю.

 

На поўначы ад катлавін знаходзяцца [[Паўднёва-Антыльскі хрыбет|Паўднёва-Антыльскі]] і [[Афрыканска-Антарктычны хрыбет|Афрыканска-Антарктычны]] хрыбты, Аўстрала-Антарктычнае і Паўднёва-Ціхаакіянскае ўзвышша з тэтктанічнымі разломамі і вулканічнымі масівамі.

 

Антарктыка — найбольш суровая вобласць Зямлі з нізкімі тэмпературамі паветра, снежнымі завірухамі, моцнымі вятрамі і туманамі.

 

Плошча, занятая марскімі льдамі, у канцы зімы 18-19 млн. км², летам 2-3 млн. км². Характэрны сталовыя [[айсберг]]і.

 

Арганічны свет антарктычнай сушы вельмі бедны, у акіянах — багаты. На астравах [[тундра]]вая расліннасць ([[імхі]], [[лішайнікі]], [[парасонавыя]], некаторыя [[злакі]] і інш.).

 

Шмат марскіх птушак — [[пінгвіны]], [[буравеснікі]], [[паморнікі]], [[альбатросы]], [[белы сявец]], [[конік антарктычны]] і інш.