Бітва пад Лоевам (1649): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 5 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2660862 (translate me)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Бітва пад Лоевам''' ([[31 ліпеня]] [[1649]])  — бітва, якая адбылася пад [[Гарадскі пасёлак Лоеў|Лоевам]] у час [[казацкая вайна, 1648-1654|казацкай вайны]]. Войска [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] перамагло (разграміла) казацкае.
 
=== Колькасць і склад войскаў ===
Войска РП пад кіраўніцтвам польнага гетмана [[ВКЛ]] [[Януш Крыштафавіч Радзівіл|Януша Радзівіла]] паводле розных даследчыкаў налічвала 6 965<ref>Сагановіч. Войска...Войска… С.55.</ref> або 7 301<ref>Энцыклапецыя ВКЛ</ref> чалавек.
Паўстанцкае войска вёў наказны казацкі гетман. З-за адсутнасці пісьмовых крыніц немагчыма дакладна вызначыць колькасць казацкага войска. Але прыблізна яно мела не менш як трохразовую перавагу па колькасці, але горшую падрыхтоўку і ўзбраенне (Кіеўскі, Чарнобыльскі і Оўруцкі палкі кавалерыі). Акрамя таго, раней ў сутоках [[Дняпро|Дняпра]] і [[Сож|Сажа]] насупраць Лоева ўмацаваўся Чарнігаўскі полк пехоты С. Пабадайлы (прыкладна 6 тыс. чалавек).
 
Радок 8:
Януш Радзівіл асабіста сачыў за ўмацаваннем лагера, загадаў узвесці валы. Лагер атачылі чатырма шэрагамі вазоў.
 
Калі першыя віжы заўважілі казакаў, літоўскі стражнік Рыгор Мірскі атрымаў загад рыхтаваць харугвы і выступаць. Сам Януш Радзівіл застаўся на перадполлі на ўмацаванні грэблі - — галоўнай пераправы праз Лоеўку.
 
Крычэўскі не паслухаўся волі казацкай старшыны і спадзяваўся знянацку разбіць стан Радзівілавага войска. А дзевятай з лясоў вылецела маланкай каля 10 000 казацкай конніцы. Але казакі не здолелі добра пашыхтавацца, мясцовасць вакол грэблі была забалочаная. Гэта стварыла цяжкасці.
Радок 18:
Некалікі соцень Кіеўскага палка спешыліся і збіраліся выбіць радзівілаву пехоту. Іншыя з рыдлёўкамі хацелі акапацца перад грэбляй, каб прыкоываць агнем. Але абаронцы грэблі ўдала контратакавалі і выбілі казакаў з перадполля. Пад мушкетным агнем на адкрытай мясцовасці казакі не здолелі прасунуцца далей.
 
У той час на дапамогу пяхоце падаспела прыдворная казацкая харугва Януша Радзівіла (каля 150 шабляў на чале з Лукашам Хадаркоўскім) -  — элітны аддзел, ставіліся вышэй чым кгяжыякняжыя [[Крылатыя гусары|гусары]]. Князь Януш Радзівіл асабіста павёў сваіх жаўнераў. Блізка да непрыяцеля князь спыніўся і далей Хадаркоўскі змёў лабавыя казацкія шыхты, якія пешкі змагаліся за грэблю, далей нанёс удар па харугвах Крычэўскага. З-за колькасці ворага, Хадаркоўскі быў вымушаны адступіць, але з мінімальнымі стратамі.
 
Такім чынам Януш Радзівіл затрымаў час і не даў казакам вольна разгарнуцца на полі.
 
Далей Януш Радзівіл зрабіў рызыкоўны крок -  — за раку перабраліся роты гусараў і стаялі гатовыя атакаваць правы фланг непрыяцеля. Камандаваў гусарамі Павел Невяроўскі. Магчыма гэта былі роты Караля Глябовіча(150 дзідаў), Аляксандра Палубінскага(100 дзідаў), палова харугвы Януша Радзівіла(91 дзіда), палова харугвы Багуслава Радзівіла(75 дзідаў), рота Вінцэнта Гасеўскага(120 дзідаў). Разам 536 дзідаў, гэта значыць 480 гусараў.
Януш Радзівіл прывёў на правы бок Лоеўкі астатнія тры аддзелы кавалерыі. З правага флангу казацкімі і драгунскімі харугвамі камандаваў стольнік ВКЛ Вінцэнт Гасеўскі.