Вікіпедыя

Паўстанне 1794 года: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др The file Image:Wieszanie_zdrajcow.jpg has been replaced by Image:Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigie.jpg by administrator commons:User:Morning Sunshine: ''File renamed: [[commons:COM:FR#reasons|File renaming criteri...
др clean up, replaced: Берасцейск → Брэсцк (2), і у → і ў, рлянд → рланд, Вялікага княства Літоўскага → Вялікага Княства Літоўскага, Ку using AWB
Радок 1:
[[Выява:Rp 1794.jpg|250px|thumb|right|]]
[[Выява:Norblin_Hanging_of_traitors_in_effigieNorblin Hanging of traitors in effigie.jpg|250px|thumb|right|]]
[[Выява:Rzez Pragi.jpg|250px|thumb|right|]]
 
Радок 13:
Народная рада выдала пастанову ([[14 чэрвеня]] 1794) аб аднаўленні іерархіі праваслаўнай царквы ў Рэчы Паспалітай, якая згодна з пастановай Пінскай праваслаўнай кангрэгацыі 1791 г. абвяшчалася незалежнай ад замежнай царквы.
 
Заклікі Касцюшкі да простага народа выклікалі недавер сялян і сабатаж памешчыкаў. Нямцэвіч, паплечнік Касцюшкі, у сваіх успамінах пісаў наконт гэтага: «''Шляхта, якая прывыкла без перашкод карыстацца маёмасцю сваіх сялян, супраціўлялася выкананню загада Начальніка — Касцюшкі высылаць пятага селяніна з касой у армію. Нават сельскі народ, які так доўга быў у няволі, па большай частцы не прадбачыў лепшай долі не ведаючы яе, быў абыякавым. Дарэмна Касцюшка сваім [[Паланецкі універсалўніверсал|Універсалам з-пад Паланца]] ад [[7 мая]] 1794 г. аб'явіў сельскі народ свабодным, аб'яўляў яму свабоду. Універсалы гэтыя або не дайшлі, або ім не верылі''».<ref>Niemcewicz J.U. Pamietniki czasów moich. Paryż, 1848. S. 207.</ref>
 
Гэтая характарыстыка, дадзеная Нямцэвічам адносінам памешчыкаў і прыгонных сялян да паўстання, адлюстроўвала сапраўднае становішча і ў значнай ступені тлумачыла пазнейшыя няўдачы паўстання. У сялян Рэчы Паспалітай на працягу стагоддзяў выхоўвалася рабская псіхалогія, яны, пакорлівыя сваім панам, не былі гатовыя да актыўных дзеянняў у якасці свядомых барацьбітоў за свае правы, за сваю свабоду. Усё гэта ўлічваў Касцюшка і ў кожным звароце да народа стараўся абудзіць яго свядомую актыўнасць, умацаваць веру ў перамогу.
Радок 25:
== Пасля падзей ==
Паражэнне паўстання дало магчымасць Аўстрыі, Прусіі і Расіі захапіць усю тэрыторыю Рэчы Паспалітай і ў 1795 г. падзяліць яе паміж сабой. Па гэтаму падзелу да Расіі адышлі Заходняя Беларусь, [[Літва]], Курляндыя і частка Заходняй Украіны, а Прусія і Аўстрыя падзялілі паміж сабой Польшчу.
Пасля далучэння да Расіі тэрыторыя Вялікага княстваКняства Літоўскага была падзелена на тры адміністрацый-ныя часткі з цэнтрамі ў гарадах Вілыіі, Гародні і Коўні. У склад віленскай часткі ўваходзілі паветы Віленскі, Завілейскі, Ашмянскі, Браслаўскі, Лідскі і Трокскі, гарадзенскай – Наваградскі, Слонімскі, Ваўкавыскі, Берасцейскі (а таксама некалькі валасцей), ковен-скай – Вілкамірскі, Упіцкі і Самагіція. У Гародні зас-ноўвалася вярхоўнае праўленне генерал-губернатара для ўсіх трох частак. Вярхоўнае праўлепне складалася з чатырох аддзяленняў: казённага, крымінальнага, грамадзянскага і эканамічнага.
 
У тым жа 1795 г. былі ўнесены змяненні ў адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне і замест трох частак былі ўтвораны Віленская і Слонімская губерні, якія пасля ўступлення на прастол Паўла I былі аб'яднаны ў адну губерню. Аляксандр I у 1801 г. распарадзіўся аб утварэнні на тэрыторыі Заходняй Беларусі і Літвы дзвюх губерняў: Гродзенскай і Віленскай. У 1807 г. Расія заключыла з Францыяй Тыльзіцкі мірны дагавор, па якому перадавалася Расіі Беластоцкая акруга.
Радок 42:
* Юхо Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Вучэб. Дапам. – Мн.: Універсітэцкае, 1992. с. 225-233
* [http://beldumka.belta.by/isfiles/000167_570557.pdf Гигин В. Суворов vs Костюшко // Беларуская думка. — 2009. № 10. — С. 86-95.]
 
[[Катэгорыя:Паўстанне 1794|*]]▼
 
{{Гісторыя Беларусі 2}}
 
▲[[Катэгорыя:Паўстанне 1794 года|*]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Паўстанне_1794_года"