Азонавы слой: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Азонавы слой''' - — частка [[Стратасфера|стратасферы]] на вышыні ад 12 да 50 км (у трапічных шыротах 25-30  км, у ўмераных 20-25, у палярных 15-20), у якой пад уздзеяннем [[Ультрафіялетавае выпраменьванне|ультрафіялетавага выпраменьвання]] [[Сонца]] малекулярны [[кісларод]] (О<sub>2</sub>) дысацыюе на [[Атам|атамы]], якія затым злучаюцца з іншымі малекуламі О<sub>2</sub>, утвараючы [[азон]] (О<sub>3</sub>). Адносна высокая канцэнтрацыя азону (каля 8 мл / [[Метр|м]] ³) паглынае небяспечныя ультрафіялетавыя прамяні і абараняе ўсе якое жыве на сушы ад пагібельнага выпраменьвання. Больш за тое, калі б не азонавы пласт, то жыццё не змагла б увогуле выбрацца з акіянаў [1] і высокаразвітыя формы жыцця тыпу млекакормячых, уключаючы чалавека, не ўзніклі. Найбольшая шчыльнасць азону сустракаецца на вышыні каля 20-25  км, найбольшая частка ў агульным аб'ёме - — на вышыні 40  км. Калі б можна было увесь азон, які знаходзіцца ў [[Атмасфера|атмасферы]], і сціснуць пад нармальным ціскам, то ў выніку атрымаўся б слой, які пакрывае паверхню Зямлі таўшчынёй усяго 3  мм. Для параўнання, уся сціснутая пад нармальным ціскам атмасфера складала б пласт у 8  км.
[[Файл:Atmospheric Ozone Rus.svg|640px|міні|цэнтр|Азонавы слой у атмасферы (на рускай мове)]]
 
'''Азонавы слой''' - частка [[Стратасфера|стратасферы]] на вышыні ад 12 да 50 км (у трапічных шыротах 25-30 км, у ўмераных 20-25, у палярных 15-20), у якой пад уздзеяннем [[Ультрафіялетавае выпраменьванне|ультрафіялетавага выпраменьвання]] [[Сонца]] малекулярны [[кісларод]] (О<sub>2</sub>) дысацыюе на [[Атам|атамы]], якія затым злучаюцца з іншымі малекуламі О<sub>2</sub>, утвараючы [[азон]] (О<sub>3</sub>). Адносна высокая канцэнтрацыя азону (каля 8 мл / [[Метр|м]] ³) паглынае небяспечныя ультрафіялетавыя прамяні і абараняе ўсе якое жыве на сушы ад пагібельнага выпраменьвання. Больш за тое, калі б не азонавы пласт, то жыццё не змагла б увогуле выбрацца з акіянаў [1] і высокаразвітыя формы жыцця тыпу млекакормячых, уключаючы чалавека, не ўзніклі. Найбольшая шчыльнасць азону сустракаецца на вышыні каля 20-25 км, найбольшая частка ў агульным аб'ёме - на вышыні 40 км. Калі б можна было увесь азон, які знаходзіцца ў [[Атмасфера|атмасферы]], і сціснуць пад нармальным ціскам, то ў выніку атрымаўся б слой, які пакрывае паверхню Зямлі таўшчынёй усяго 3 мм. Для параўнання, уся сціснутая пад нармальным ціскам атмасфера складала б пласт у 8 км.
[[Файл:Atmospheric Ozone Rus.svg|640px|міні|цэнтр500px|Азонавы слой у атмасферы (на рускай мове)]]
 
== Гісторыя адкрыцця азонавага слоя ==
Адкрывальнікамі азонавага слоя былі французскія фізікі Шарль Фабры і Анры Бўісон. У 1912 годзе ім удалося з дапамогай спектраскапічныя вымярэнняў ультрафіялетавага выпраменьвання даказаць існаванне азону ў аддаленых ад Зямлі слаях атмасферы.
Радок 12 ⟶ 14:
О<sub>2</sub> + O → О<sub>3</sub>.
 
Фатоліз малекулярнага кіслароду адбываецца ў [[Стратасфера|стратасферы]] пад уздзеяннем [[Ультрафіялетавае выпраменьванне|ультрафіялетавага выпраменьвання]] з даўжынёй хвалі 175-200175—200 нм і да 242 нм.
 
Азон расходуецца ў рэакцыях фатоліза і ўзаемадзеяння з атамарным кіслародам: