Янка Брыль: Розніца паміж версіямі

| Прэміі = {{Сталінская прэмія|1952{!}}, Дзяржаўная прэмія БССР імя Я.style Коласа="background:transparent"

'''Янка''' ('''Іван Антонавіч''') '''БРЫЛЬ''' ({{ДН|4|8|1917}}, [[Горад Адэса|Адэса]] — {{ДС|25|7|2006}}) — беларускі пісьменнік. Дзед [[АнтонНародны Францішакпісьменнік Брыль|АнтонаБССР]] Францішка(1981)<ref Брыля]].name="БС">{{кніга

Нарадзіўся ў [[Горад Адэса|Адэсе]] ў сям'і чыгуначніка Антона Данілавіча Брыля. У 1922 разам з бацькамі вярнуўся на іх радзіму, у вёску [[Вёска Загор'е|Загор'е]] (Польшча, цяпер [[Карэліцкі раён]] [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]])<ref name="БС"/>. У 1931 Я. Брыль скончыў польскую сямігодку і паступіў у Навагрудскую гімназію, але не змог вучыцца з-за матэрыяльных цяжкасцяў.

У 1939 прызваны ў Войска Польскае<ref name="БС"/>, служыў у марской пехоце. Пасля пачатку II Cусветнай вайны, у верасні таго ж году трапіў пад [[Горад Гдыня|Гдыняй]] ў нямецкі палон, у 1941 уцёк, вярнуўся на Беларусь і далучыўся да партызанаў<ref name="БС"/>. У 1942 Я. Брыль стаў сувязным партызанскай брыгады імя Жукава Баранавіцкага злучэння, а ў 1944 — разведчыкам партызанскай брыгады «Камсамолец». Рэдагаваў газету «Сцяг свабоды» Мірскага падпольнага райкома партыі і сатырычны лісток «[[Партызанскае жыга́ла]]». Па вызваленні Беларусі працаваў рэдактарам раённай газеты ў [[гарадскі пасёлак Мір|г. п. Мір]], літаратурным супрацоўнікам газеты-плаката «[[Раздавім фашысцкую гадзіну]]», загадваў аддзелам рэдакцыі часопіса [[Вожык (1945)|«Вожык»]].

У розныя гады Я. Брыль быў намеснікам рэдактара часопісаў «Маладосць» і «Полымя», працаваў рэдактарам Дзяржаўнага выдавецтва Беларусі, быў сакратаром праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, вёў актыўную работу па ўмацаванню сувязей беларускай літаратуры з літаратурамі народаў СССР і краін сацыялістычнай садружнасці. Шмат сіл Я. Брыль аддаваў працы ў якасці старшыні Беларускага таварыства «СССР — Канада»<ref name="БС"/>.

З 1945 года член [[СП СССР]]. У 1966—1971 — сакратар праўлення [[Саюз пісьменнікаў Беларусі|СП БССР]]<ref name="БС"/>. Двойчы абіраўся дэпутатам [[Вярхоўны Савет Беларусі|ВС БССР]] (1963—1967, 1980—1985). Старшыня Беларускага аддзялення таварыства «СССР — [[Канада]]» (1967—1990), сябра Беларускага ПЭН-цэнтра з 1989. Ганаровы член Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1994).

Пісаць Я. Брыль пачаў з чатырнаццаці год, але дэбютаваў у друку толькі ў 1938<ref name="БС"/>. Пачалася творчая дзейнасць пісьменніка з вершаў, якія асаблівага поспеху аўтару не прынеслі, і з апавяданняў, у якіх талент пісьменніка праявіўся вельмі ярка і шматгранна. У 1946 г. выйшла з друку першая кніга Я. Брыля пад назвай «Апавяданні»<ref name="БС"/>, куды ўвайшлі некалькі апавяданняў і невялікая аповесць «У сям'і», прысвечаныя жыццю заходнебеларускай вёскі. Мастацкі летапіс улюблёнага пісьменнікам Наднямоння працягваюць яго другі зборнік «Нёманскія казакі» (1947), а таксама аповесці «Сірочы хлеб», працу над якой ён пачаў яшчэ да вайны, «У Забалоцці днее» (1950, Дзяржаўная прэмія СССР 1952) і «На Быстранцы» (1955). Ужо першыя творы вылучылі Я. Брыля як арыгінальнага майстра лірыка-псіхалагічнай прозы, добрага знаўцу народнай мовы. Шмат разоў перакладалася ў розных краінах свету лірычнае апавяданне Я. Брыля «Галя» (1953), дзе на тле жыцця заходнебеларускай вёскі раскрыты пачуццёвы свет галоўнай гераіні, яе глыбокая чалавечая драма.

Я. Брыль вядомы таксама як перакладчык з [[руская мова|рускай]], [[украінская мова|украінскай]] і [[польская мова|польскай]] моў. У яго перакладзе на [[беларуская мова|беларускую мову]] выйшлі паасобныя творы [[Леў Мікалаевіч Талстой|Л. М. Талстога]], [[Антон Паўлавіч Чэхаў|А. П. Чэхава]], [[Максім Горкі|М. Горкага]], {{нп3|Павел Пятровіч Бажоў|П. П. Бажова|ru|Бажов, Павел Петрович}}, {{нп3|Аляксандр Пятровіч Даўжэнка|А. П. Даўжэнкі|ru|Довженко, Александр Петрович}}, [[Баляслаў Прус|Б. Пруса]], {{нп3|Астап Вішня|А. Вішні|uk|Остап Вишня}}, {{нп3|Пётр Сцяпанавіч Казланюк|Козланюк Петро Степанович|uk|Козланюк Петро Степанович}}, {{нп3|Тадэвуш Ружэвіч|Т. Ружэвіча|ru|Ружевич, Тадеуш}}, [[Марыя Канапніцкая|М. Канапніцкай]], [[Эліза Ажэшка|Э. Ажэшкі]], [[Эрнэст Брыль|Э. Брыля]], {{нп3|Яраслаў Івашкевіч|Я. Івашкевіча|ru|Ивашкевич, Ярослав}}, {{нп3|Аліна Цанткевіч|А. Цанткевіч|pl|Alina Centkiewicz}}, {{нп3|Часлаў Цанткевіч|Ч. Цанткевіча|pl|Czesław Centkiewicz}}, {{нп3|Юліян Кавалец|Ю. Кавальца|pl|Julian Kawalec}}, {{нп3|Уладзіслаў Мачэжак|У. Мачэжака|pl|Władysław Machejek}}, {{нп3|Войцех Жукроўскі|В. Жукроўскага|pl|Wojciech Żukrowski}}, {{нп3|Лявон Кручкоўскі|Л. Кручкоўскага|ru|Кручковский, Леон}} і многія іншыя<ref name="БС"/>.