Гусарыя: Розніца паміж версіямі

=== Росквіт ===

[[Выява:Husaria.JPG|135px|справа|thumb|Кавалерыя ў [[Бітва пад Оршай|бітве пад Оршай]] (1514)]]

Гусарыя адыграла вырашальную ролю ў шматлікіх бітвах, у якіх удзельнічала: [[бітва пад Оршай]] у [[1514]] годзе, {{нп3|Бітва пад Абертынам|бітва пры Абертыне|pl|Bitwa pod Obertynem}} ў [[1531]] годзе. Зыход {{нп3|Бітва пад Любешовам|бітвы пры Любешове|en|Battle of Lubieszów}} (1577) прадвызначылі дзеянні гусарыі [[Стэфан Баторый|Стэфана Баторыя]]. Затым была серыя перамог у [[Лівонская вайна|Інфлянцкай вайне]] (1558—1582), перамогі над [[Габсбургі|Габсбургамі]] пры {{нп3|Бітва пад Бычынам|Бычыне|en|Battle of Byczyna}} (1588) і над малдаванамі пры {{нп3|Бітва пад Букавам|Букаве|ro|Bitwa pod Bukowem}}<ref name=NS-3-6 /> ў [[1600]] годзе. Пасля іх былі трыумфальныя перамогі над шведскай арміяй пры [[Бітва пад Кокенгаўзенам|Кокенгаўзене]] (1601), якая колькасна пераўзыходзіла, Васэнштайне (1604) і ў [[Бітва пад Кірхгольмам|бітве пры Кірхгольме]] ў [[1605]] годзе, а таксама над руска-шведскай арміяй пры {{нп3|Бітва пад Клушынам|Клушыне|ru|Битва при Клушине}} ў [[1610]] годзе<ref name="Soldatenko">''Солдатенко А.'' Польская гусария 1500—1776 гг. / Лучшая пора польского гусарства — СПб.: Орел, №&nbsp;3, — 1993. С.&nbsp;3. {{ref-ru}}</ref><ref name="Kismeta">''Podhorodecki L.'' [http://www.kismeta.com/diGrasse/kluszyn.htm Kluszyn 4 July 1610] based on «Sławne bitwy Polaków» (Famous Battles of Poles). {{ref-en}}</ref>. На той час гусары складалі 75%<ref name="Марков">''Марков М.'', «История конницы: От вооружения конницы огнестриельным оружием до Фридриха Великаго». ч. 3. вып. 4. От Густава Адольфа до Фридриха Великаго, — 1887.{{ref-ru}}</ref> ўсёй кавалерыі Рэчы Паспалітай і лічыліся непераможнымі.

 

 

== Склад і шыхт харугвы ==

У часы [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]] ў другой палове [[17 стагоддзе|XVII]] стагоддзя гусарская харугва шыхтавалася наступным чынам: у тры шэрагі, у першым ставіліся найбольш загартаваныя гусары — [[Таварыш, войска|таварышы]]. У астатніх шэрагах ставілася т.зв. [[Пахолік|пачтовыя]]<ref group="заўв.">''Па'''<big>ч</big>'''товыя'' — ({{lang-pl|pochtowi}})) ад польскага ''pochet'' — у літаральным сэнсе спіс, іншае значэнне пачот, світа.</ref><ref name="Vasikiev" /> (ці, іншыя назвы,: пачот, світа, пахолкі, пахолікі, шэраговыя, шэранговыя) — звычайныя гусары. Асобна выдзялаліся:

* '''Флангавыя''' ({{lang-pl|Skrzydłowi}}) — з правага і левага бакоў ставілася два ''таварышы'' якія падтрымлівалі парадак шыхту. Пры патрэбе, яны змяшчаліся ў сярэдзіну, наводзілі парадак у апошніх шэрагах, або раз'язджаліся, размыкаючы кавалерыйскую лінію, што павінна было забяспечыць меншыя страты падчас абстрэлу харугвы. Усе ''таварышы'' з першага шэрагу раўнялі па флангавых сваіх коней.

* [http://www.facebook.com/fotogniew StudioA, Gniew] {{ref-pl}}

* [http://tochka.gerodot.ru/military/glava2_1.htm Распространение огнестрельного оружия и войско Польского королевства и Великого княжества Литовского в XV-XVI вв.] {{ref-ru}}

 

[[Катэгорыя:Войска Вялікага Княства Літоўскага]]