Беларускае геаграфічнае таварыства: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Беларускае геаграфічнае таварыства''' - самастойная навуковая [[грамадская арганізацыя]] Рэспублікі [[Беларусь]], якая аб'ядноўвае на добраахвотных умовах грамадзян на падставе агульнасці інтарэсаў у вобласці [[геаграфія|геаграфіі]], [[краязнаўства]] і іншых памежных навук. Дзейнічае на аснове [[самакіраванне|самакіравання]], законнасці, [[галоснасць|галоснасці]] на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, Законам Рэспублікі Беларусь "Аб грамадскіх аб'яднаннях", іншымі заканадаўчмі актамі Рэспублікі Беларусь і уласным Статутам. Заснавана ў [[1954]] г. акадэмікам [[АН БССР]] [[Іван Сцяпанавіч Лупіновіч|І.С. Лупіновічам]].
'''Беларускае геаграфічнае таварыства''' - грамадская арганізацыя ў [[Беларусь|Рэспубліцы Беларусь]]. Геаграфічнае таварыства на Беларусі вядзе сваю гісторыю ад [[Рускае геаграфічнае таварыства|Рускага Геаграфічнага Таварыства]], створанага 18 жніўня [[1845]] г.
=Гісторыя=
Геаграфічнае таварыства на Беларусі вядзе сваю гісторыю ад [[Рускае геаграфічнае таварыства|Рускага геаграфічнага таварыства]], створанага [[18 жніўня]] [[1845]] г. У [[1867]] г. быў створаны Паўночна-Заходні аддзел ІРГТРускага геаграфічнага таварыства з цэнтрам у г. [[Вільня]]. Тэрытарыяльна аддзел уключаў [[Беларусь]]. Гэта быў адзін з першых аддзелаў ІРГТ (пасля Сібірскага ў г. [[Іркуцк]]у і Каўказскага ў г. [[Тыфліс]]е). Паўночна-Заходні аддзел праіснаваў да [[1876]] г. У [[1910]] г. аддзел аднавіў сваю работу. Аднак яна была перапынена сусветнай вайной. Існаваў друкаваны орган ''«Записки Северо-Западного отдела Имперского Русского географического общества»'' пад рэдакцыяй беларускага гісторыка Дз. І. Даўгялы. У [[1910]]—[[1914]] гг. выйшлі чатыры кніжкі запісак. Нашчадкамі аддзела з'явіліся Геаграфічныя таварыствы: БССР (арганізавана ў [[1954]] г.) і Літоўскай ССР (арганізавана ў [[1957]] г.).
 
У [[1954]] г. на паседжанні Навуковай рады ГТГеаграфічнага Таварыства [[СССР]] была прынятая пастанова аб адкрыцці Геаграфічнага таварыства [[БССР|Беларускай ССР]] - філіяла Геаграфічнага таварыства СССР. Адначасова вырашаліся і пытанні, падкрэсліваючыя самастойнасць утворанага Геаграфічнага таварыства Беларускай ССР. Такім чынам, фактычна днём нараджэння Беларускага геаграфічнага таварыства з'яўляецца [[19 сакавіка]] [[1954]] г.
Назва Таварыства некалькі разоў мянялася: [[1845]]—[[1850]] гг. – Рускае геаграфічнае таварыства, [[1850]]—[[1917]] гг. – Імператарскае рускае геаграфічнае таварыства, [[1917]]—[[1926]] гг. – Рускае геаграфічнае таварыства, [[1926]] -[[1938]] гг. – Дзяржаўнае геаграфічнае таварыства, [[1938]]—[[1991]] гг. – Усесаюзнае геаграфічнае таварыства (УГТ), альбо ГТ [[СССР]].
 
У [[1867]] г. быў створаны Паўночна-Заходні аддзел ІРГТ з цэнтрам у г. [[Вільня]]. Тэрытарыяльна аддзел уключаў [[Беларусь]]. Гэта быў адзін з першых аддзелаў ІРГТ (пасля Сібірскага ў г. [[Іркуцк]]у і Каўказскага ў г. [[Тыфліс]]е). Паўночна-Заходні аддзел праіснаваў да [[1876]] г. У [[1910]] г. аддзел аднавіў сваю работу. Аднак яна была перапынена сусветнай вайной. Існаваў друкаваны орган «Записки Северо-Западного отдела Имперского Русского географического общества» пад рэдакцыяй беларускага гісторыка Дз. І. Даўгялы. У [[1910]]—[[1914]] гг. выйшлі чатыры кніжкі запісак. Нашчадкамі аддзела з'явіліся Геаграфічныя таварыствы: БССР (арганізавана ў [[1954]] г.) і Літоўскай ССР (арганізавана ў [[1957]] г.).
 
У [[1954]] г. на паседжанні Навуковай рады ГТ [[СССР]] была прынятая пастанова аб адкрыцці Геаграфічнага таварыства Беларускай ССР - філіяла Геаграфічнага таварыства СССР. Адначасова вырашаліся і пытанні, падкрэсліваючыя самастойнасць утворанага Геаграфічнага таварыства Беларускай ССР. Такім чынам, фактычна днём нараджэння Беларускага геаграфічнага таварыства з'яўляецца [[19 сакавіка]] [[1954]] г.
Навуковая рада ГТ СССР пачала перадаваць часткова свае паўнамоцтвы Арганізацыйнаму камітэту Геаграфічнага таварыства БССР.
 
Сярод першых правадзейных сябраў ГТ [[СССР]] ад [[Беларусь|Беларусі]] былі географы, якія потым сталі знакамітымі вучонымі і зрабілі вялікі ўнёсак у развіццё беларускай геаграфічнай навукі Ф. С. Марцінкевіч, В. А. Дзяменцьеў, М. Е. Рагозін, М. Т. Раманоўскі, Л. М. Вазнячук, [[Абрам Хаімавіч Шкляр|А. Х. Шкляр]], А[[Вольга Піліпаўна Якушка|В. П. Якушка]] і інш. Узначаліў таварыства акадэмік [[АН БССР]] [[Іван Сцяпанавіч Лупіновіч]].
 
=Асноўныя накірункі працы=
У пачатку [[1959]] г. Радай ГТ быў зацверджаны Магілёўскі аддзел - першы абласны аддзел у гісторыі ГТ. Зараз аддзелы БГТ існуюць ва ўсіх абласцях краіны. Найбуйнейшы па колькасці на [[2004]] год - Гомельскі абласны аддзел.
* каардынацыяКаардынацыя работ беларускіх географаў;
 
* арганізацыюарганізацыя сумесных даследаванняў з прадстаўнікамі смежныхпамежных навуковых накірункаў ([[гісторыя|гісторыкамі]], [[батаніка|батанікамі]], [[геалогія|геолагамі]], [[эканоміка|эканамістамі]] і г.д.)
Асноўнымі накірункамі працы БГТ з'яўляюцца:
* [[прапаганда]] геаграфічных ведаў;
* каардынацыя работ беларускіх географаў;
* усталяванне і падтрымка кантактаў з геаграфічнымі арганізацыямі блізкага і далёкага [[замежжа]];
* арганізацыю сумесных даследаванняў з прадстаўнікамі смежных навуковых накірункаў (гісторыкамі, батанікамі, геолагамі, эканамістамі і г.д.)
* прапаганда геаграфічных ведаў;
* усталяванне і падтрымка кантактаў з геаграфічнымі арганізацыямі блізкага і далёкага замежжа;
* развіцце школьнай геаграфіі.
 
=Рэгіянальная структура=
==З'езды Беларускага геаграфічнага таварыства==
У пачатку [[1959]] г. Радай ГТ быў зацверджаны Магілёўскі аддзел - першы абласны аддзел у гісторыі ГТ. Зараз аддзелы БГТ існуюць ва ўсіх абласцях краіны. Найбуйнейшы па колькасці на [[2004]] год - Гомельскі абласны аддзел.
* Магілёўскі аддзел - [[Ігар Мікалаевіч Шаруха]]
* Віцебскі аддзел - Галіна Іванаўна Пілавец
* Гомельскі аддзел - Аляксандр Іларыёнавіч Паўлоўскі
* Брэсцкі аддзел - Аляксандр Уладзіміравіч Грыбко
 
==З'езды Беларускага геаграфічнага таварыства==
* I З'езд ГТ БССР ([[Мінск]]) — [[12 сакавіка]] [[1975]] г.
* II З'езд ГТ БССР ([[Мінск]]) — 5-6 снежня [[1978]] г.
Радок 30 ⟶ 33:
* VIII З'езд БГТ ([[Мінск]]) — 4 лютага [[2010]] г.
 
==Кіраўнікі БГТ==
* [[Іван Сцяпанавіч Лупіновіч|І. С. Лупіновіч]] ([[1954]]—[[1957]]): - старшыня Навуковай рады
* [[Канстанцін Ігнатавіч Лукашоў|К. І. Лукашоў]] ([[1957]]—[[1960]]): - старшыня Навуковай рады
* Ц. С. Гарбуноў ([[1960]]—[[1963]]): - старшыня Навуковай рады
* В. А. Дзяменцьеў ([[1963]]—[[1974]]) — старшыня Навуковай рады
* [[Вадзім Андрэевіч Жучкевіч|В. А. Жучкевіч]] ([[1974]]—[[1983]]) — в.а. старшыні Навуковай рады ([[1974]]—[[1975]]), прэзідэнт ([[1975]]—[[1983]])
* [[Валерый Станіслававіч Аношка|В. С. Аношка]] ([[1983]]—[[2004]] гг.) - прэзідэнт
* П. С. Лопух (з [[2004]] г.) - старшыня
 
=Крыніцы=
== Выбітныя сябры ==
* [http://www.rgo.ru/wp-content/uploads/2012/08/1.pdf Белорусское географическое общество: Информационная справка. - М.: РГО, 2012]
* [[Ігар Мікалаевіч Шаруха]]
* [http://www.bsu.by/ru/main.aspx?guid=6161 Старонка Беларускага геаграфічнага таварыства на сайце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]
 
* [http://www.rgo.ru/rgo/deyatelnost/projects/geograficheskie-obshhestva-mira/belorusskoe-geograficheskoe-obshhestvo/ Старонка Беларускага геаграфічнага таварыства на сайце Рускага геаграфічнага таварыства]
== Спасылкі ==
* [http://www.bgo.by/ Беларускае геаграфічнае таварыства]
*'''(рук.)''' [http://www.bsu.by/main.asp?id1=20&id2=632 Даведка аб таварыстве на старонцы БДУ]
* [http://bgo.by/data_doc/mogilev_meridian/mm2011.pdf Інфармацыя аб рабоце VIII з'езда Беларускага геаграфічнага таварыства // Магілёўскі мерыдыян. - 2011. - №1-2 (16-17). - С. 5-6.]
 
[[Катэгорыя:Навука ў Беларусі]]