Жыгімонт II Аўгуст: Розніца паміж версіямі

'''Жыгімонт Аўгуст''' ([[{{ДН|1 жніўня]] [[|8|1520]]}} — {{ДС|7|7|1572}}, {{МС|Кнышын||}}) — [[Вялікія князі літоўскія|вялікі князь літоўскі]] ([[1544]]-1572), [[Каралі Польшчы|кароль польскі]] ([[1548]]-1572). Сын [[Жыгімонт Стары|Жыгімонта Старога]] і [[Бона Сфорца|Боны Сфорца]].

У [[1522]] [[сойм ВКЛ]] даў гарантыю Жыгімонту Старому, што пасля яго смерці Жыгімонт Аўгуст будзе абраны вялікім князем. У [[1526]] пасля смерці апошніх мазавецкіх князёў Бона Сфорца намагалася перадаць [[Мазавецкае княства]] Жыгімонту Аўгусту, але яно было далучана проста да Польшчы. На сойме ВКЛ у кастрычніку [[1529]] годугода Жыгімонт Аўгуст абраны вялікім князем пры жыцці бацькі, а [[18 снежня]] на польскім сойме Жыгімонт Стары дамогся абрання сына польскім каралём. Каранаваны ў Кракаве [[20 лютага]] [[1530]], але рэальная ўлада ў Польшчы і ВКЛ засталася ў Жыгімонта Старога.

Унутраная палітыка Жыгімонта Аўгуста была накіраванаянакіравана на паляпшэнне становішча і павялічэнне ўплыву сярэдняй [[шляхта|шляхты]]. На сойме [[1562]]—[[1563]] гг. падтрымаў рэформу скарбу, судоў і войска. Вяртаў сабе землі раздадзеныя магнатам з [[1504]]. У выніку рэформ былі павялічаныя прыбыткі дзяржаўнага скарбу. Садзейнічаў правядзенню [[Валочная памера|Валочнай памеры]] ў ВКЛ. Пачаў стварэнне ваенна-марскога флоту Польшчы, стварыў Марскую камісію. У часПадчас яго праўлення пашырылася [[рэфармацыя]] розных плыняў. Праводзіў палітыку талерантнасці ў адносінах да ўсіх канфесій. [[Віленскі прывілей 1563|Віленскім прывілеем (1563)]] пацвердзіў роўнасць правоў праваслаўнага і каталіцкага баярства ВКЛ. Зацвердзіў [[Статут 1566|Статут Вялікага княстваКняства Літоўскага (1566)]]. У апошнія гады свайго ўладарання пад ціскам [[Каталіцкая царква|каталіцкай царквы]] дазволіў дзейнасць [[Езуіты|езуітаў]] у Польшчы (з [[1564]]) і ў ВКЛ (з [[1569]]), што сталасястала пачаткам [[Контррэфармацыя|контррэфармацыі]]. Быў мецэнатам, падтрымліваў мастакоў, архітэктараў, музыкаўмузыкантаў, акцёраў. Яго ўладарста было перыядам росквіту [[Адраджэнне|Адраджэння]] ў ВКЛ.

Памёр не пакінуўшы нашчадкаў, на ім скончылася мужчынская галіна дынастыі [[Ягелоны|Ягелонаў]]. У сваім палітычным тастаменце раіў шляхце прытрымлівацца саюзу з [[Францыя]]й і абраць на сталецпрастол караля і вялікага князя французскага прынца. Гэта была ажыццяўлёна на [[Элекцыйны сойм 1573|элекцыйным сойме (1573)]] — быў абраны [[Генрык Валезы]].