Вялікая Кітайская сцяна: Розніца паміж версіямі

▲Будаўніцтва першай сцяны пачалося ў [[III стагоддзе да н.э.|III стагоддзі да н.э.]] падчас кіравання імператара [[Цынь Шы Хуан|Цынь Шы-хуандзі]] ([[Цынь, дынастыя|дынастыя Цынь]]), у перыяд «Ваюючых дзяржаў» (475—221 гг. да н. э.) для абароны дзяржавы ад набегаў качавога народа [[хуну]]. У будаўніцтве ўдзельнічала пятая частка тагачаснага насельніцтва краіны, г. з., каля мільёна чалавек.

▲Сцяна павінна была служыць крайняй паўночнай лініяй магчымай экспансіі саміх кітайцаў, яна павінна была засцерагаць падданак «Сярэдняй імперыі» ад пераходу да паўкачавогу образу жыцця, ад зліцця з варварамі. Сцяна павінна была выразна зафіксаваць межы кітайскай цывілізацыі, спрыяць кансалідацыі адзінай імперыі, толькі што складзенай з шэрагу заваяваных царстваў.

▲У перыяд кіравання [[Хань, дынастыя|дынастыі Хань]] (206 г. да н. э. — 220 н. э.) Сцяна была пашыраная на захад да [[Дуньхуан]]а. Таксама была збудаваная лінія вартавых веж, якая зыходзіла ўглыб пустэльні, для абароны гандлёвых караванаў ад набегаў вандроўцаў. Тыя ўчасткі Вялікай Сцяны, якія захаваліся да нашага часу, былі пабудаваныя, у асноўным, пры [[Мін, дынастыя|дынастыі Мін]] ([[1368]]—[[1644]]). У гэтую эпоху асноўнымі будаўнічымі матэрыяламі былі цагліна і каменныя блокі, якія рабілі канструкцыю больш надзейнай. За час кіравання Мін Сцяна працягнулася з усходу на захад ад заставы [[Шаньхайгуань]] на беразе [[Бахайскі заліў|Бахайскага заліва]] [[Жоўтае мора|Жоўтага мора]] да заставы [[Юймэньгуань]] на стыку сучасных правінцый [[Ганьсу]] і [[Сіньцзян-Уйгурскі аўтаномны раён|Сіньцзян-Уйгурскага аўтаномнага раёна]]. [[Выява:Map of the Great Wall of China.jpg|thumb|Карта сцяны.]]