Антон Пятровіч Баначыч: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне
дапаўненне
Радок 51:
Вядома, што яго бацька — [[чарнагорцы|чарнагорац]], маці — [[грэкі|грачанка]]<ref name=prujop/>, але розныя крыніцы па-рознаму называюць дзейнасць яго бацькі: ці то лекар, ці то аўстрыйскі консул<ref name=prujop/><ref>[http://old-mariupol.com.ua/bratya-nobel-mariupol-i-ekologiya/ БРАТЬЯ НОБЕЛЬ, МАРИУПОЛЬ И ЭКОЛОГИЯ] {{ref-ru}}</ref>.
 
=== Вучоба ===
Вучыўся ў нямецкім пансіёне і рускай класічнай гімназіі ў [[Горад Талін|Рэвелі (цяпер Талін)]], затым атрымаў медыцынскую адукацыю.
 
Спевам навучаўся спачатку ў Харкаўскай музычнай школе (клас П. Ціханава). Затым паступіў у [[Санкт-Пецярбургская дзяржаўная кансерваторыя імя М. А. Рымскага-Корсакава|Пецярбургскую кансерваторыю]] — ці то ў 1896, ці то ў 1898; але выкладчыкі вядомыя: клас спеваў {{нп3|Станіслаў Іванавіч Габель|С. Габель|ru|Габель, Станислав Иванович}}<ref name=encmusic/>, оперны клас [[Іосіф Іосіфавіч Палечак|І. І. Палечака]], клас фартэпіяна і кампазіцыі М. Р. Салаўёва<ref name=prujop/>; скончыў Пецярбургскую кансерваторыю ў 1900 годзе, а можа быць — ў 1901<ref name=encmusic/>.
 
=== Пачатак артыстычнай дзейнасці ===
Яшчэ будучы студэнтам, пачаў артыстычную дзейнасць. Калі прыязджаў у Харкаў, выступаў там у трупе {{нп3|Аляксей Акакіевіч Цэрэтэлі|А. А. Цэрэтэлі|ru|Церетели, Алексей Акакиевич}} (барытонавыя партыі Князь Ялецкі — «{{нп3|Пікавая дама, опера|Пікавая дама|ru|Пиковая дама (опера)}}» [[Пётр Ільіч Чайкоўскі|П. Чайкоўскага]], 1899; Дэман — «{{нп3|Дэман, опера|Дэман|ru|Демон (опера)}}» {{нп3|Антон Рыгоравіч Рубінштэйн|А. Рубінштэйна|ru|Рубинштейн, Антон Григорьевич}}, сезон 1900/1901)<ref name=prujop/>.
 
Радок 63:
У 1905 году Антон Боначич быў прыняты ў маскоўскую імператарскую трупу, якая выступала ў асноўным на сцэне Вялікага тэатра<ref name=prujop/><ref name=musd/>.
 
=== Маскоўскі Вялікі тэатр ===
Гастраляваў у [[Германія|Германіі]] ([[Берлін]], [[Новы каралеўскі оперны тэатр]], 1908), [[Італія|Італіі]] (1909; [[Мілан]], 1910), [[Францыя|Францыі]] (1909), [[ЗША]] (1909—12), [[Манака]] ([[Монтэ-Карла]], 1911), [[Баку]] (1912)<ref name="Пружанский">Пружанский А. М. Отечественные певцы. 1750—1917: Словарь. — Изд. 2-е испр. и доп., электронное. — М., 2008.</ref>.
На сцэне маскоўскага Вялікага тэатра А. Баначыч выканаў мноства партый.
 
Аднак і ў гэтыя гады працы ў імператарскай трупе артыст шмат супрацоўнічаў з прыватнымі трупамі, у тым ліку прыняў удзел у паездцы, арганізаванай [[Аляксей Акакіевіч Цэрэтэлі|А. А. Цэрэтэлі]] ў 1908 годзе ў Берліне, дзе з поспехам выканаў партыю Багдана Сабініна ў оперы «{{нп3|Жыццё за цара||ru|Жизнь за царя}}» [[Міхаіл Іванавіч Глінка|М. Глінкі]]<ref name=prujop/>; шмат гастраляваў за мяжой: у Італіі (1909; Мілан, 1910), Францыі (1909), ЗША (1909—1912), Манака (Монтэ-Карла, 1911). Улетку 1911 выступаў у складзе прыватнай трупы ў Пецярбургу, у памяшканні Марыінскага тэатра, калі сама пецярбургская імператарская трупа знаходзілася на адпачынку<ref name=prujop/>.
З 1928 у Мінску, кіраўнік класаў опернай падрыхтоўкі, сольных спеваў і камернага ансамбля [[Беларускі музычны тэхнікум|Беларускага музычнага тэхнікума]] і [[Беларуская студыя оперы і балета|Беларускай студыі оперы і балета]] (1930-33), першы загадчык вакальнай кафедры [[Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі|Беларускай кансерваторыі]] (з 1932). Яркі прадстаўнік рускай вакальнай школы, садзейнічаў станаўленню опернага мастацтва ў Беларусі<ref name="БС"/>.
 
Адначасова прымаў удзел і ў аперэтах, і ў канцэртах, асабліва праславіўся з выкананнем цыганскіх рамансаў пад уласны акампанемент на гітары<ref name=prujop/>. Гастраляваў у [[Германія|Германіі]] ([[Берлін]], [[Новы каралеўскі оперны тэатр]], 1908), [[Італія|Італіі]] (1909; [[Мілан]], 1910), [[Францыя|Францыі]] (1909), [[ЗША]] (1909—12), [[Манака]] ([[Монтэ-Карла]], 1911), [[Баку]] (1912)<ref name="Пружанский">Пружанский А. М. Отечественные певцы. 1750—1917: Словарь. — Изд. 2-е испр. и доп., электронное. — М., 2008.</ref>.
 
Запісваўся на пласцінкі. Са створаных 13 запісаў захаваліся толькі дзве, астатнія незаменнай згубленыя.
 
Акрамя таго, ён ужо даўно сам складаў музыку, і канцэрты давалі яму магчымасць выступаць з уласнымі творамі — песнямі і рамансамі. Сярод яго аўтарскіх музычных твораў: раманс «Ты помнишь ли, над морем мы сидели», напісаны для спявачкі {{нп3|Марыянна Барысаўна Чаркаская|Марыяны Чаркаскай|ru|Черкасская, Марианна Борисовна}}, які яна неаднаразова выконвала; раманс «Ноч вясны» («Тихо спустилася ночь»); вальс для фартэпіяна «Стогн званоў Рэймскага сабора». У 1909 году А. Баначыч склаў свой самы вялікі музычны твор — аперэту «Востраў нявіннасці»<ref name=prujop/><ref name=encmusic/> (пра пастаноўкі гэтага твору звесткі адсутнічаюць).
 
Усё ж галоўным у творчасці А. Баначыча заставаўся вакал. Ён прапрацаваў у Вялікім тэатры да 1921<ref name=musd/>, сустрэўшы на гэтай сцэне Кастрычніцкую рэвалюцыю, якая перамяніла цалкам статус Вялікага тэатра — ён перастаў быць часткай маскоўскай імператарскай трупы і перайшоў у ранг новага дзяржаўнага савецкага тэатра.
 
=== Апошнія гады ===
У 1921—1922 гг. А. Боначич, пакінуўшы Маскву, працаваў у Омскам дзяржаўным оперным тэатры: саліст, галоўны рэжысёр і кіраўнік оперы<ref name=prujop/>. Паводле Музычнай энцыклапедыі, ён пакінуў артыстычную дзейнасць, перастаўшы выступаць, у 1921 годзе<ref name=encmusic/> і ўжо не мог быць салістам-спеваком, займаючыся выключна рэжысурай оперных спектакляў і педагогікай.
 
З 1923 году А. Баначыч займаўся педагагічнай дзейнасцю<ref name=belcan/> — спачатку ў Омску (1923, выкладчык музычнага тэхнікума), затым пераязджае ў Томск (1924, загадчык оперным класам музычнага вучылішча і адначасова загадчык операй Сібпалітпрасвету).
 
У 1925—1928 ён працуе ў Саратаве: выкладчык, загадчык оперным класам музычнага вучылішча і адначасова рэжысёр і дырыжор арганізаванай ім опернай студыі пры губернскім судзе<ref name=prujop/>.
 
У 1928 пераехаў у Мінск<ref name=musd/>. У 1928—1930 гг. ён кіраўнік класаў оперы, сольных спеваў і камернага ансамбля [[Беларускі музычны тэхнікум|Беларускага музычнага тэхнікума]]; ў 1930 годзе была створана Дзяржаўная студыя оперы і балета, якую ўзначаліў Антон Баначыч<ref name=minskt/>, у 1930—1933 гг. ён — кіраўнік вакальнай групы Дзяржаўнай студыі оперы і балета; ў 1932 годзе А. Баначыч стварыў вакальную кафедру ў [[Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі|Мінскай кансерваторыі]]<ref name=musd/>, у 1932—1933 — арганізатар і загадчык вакальнай кафедры Мінскай кансерваторыі, прафесар, з 1933 — кіраўнік Вялікага тэатра оперы і балета Беларускай ССР, створанага на базе студыі, якую ён узначальвае.
 
На гэтай апошняй пасадзе Антон Пятровіч Баначыч прабыў зусім нядоўга, ён памёр у 1933 году, але дакладную дату яго смерці крыніцы называюць па-рознаму.
 
== Ролі ў тэатры ==