Генацыд: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Bot: Migrating 73 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41397 (translate me) |
др clean up, replaced: ы]] у → ы]] ў, моваў → моў, мэтай → метай (2), метай → мэтай (2), й ў → й у, асцяў → асцей (2), == → == (2), -колечы → -небудз using AWB |
||
Радок 3:
'''Генацыд''' (ад слова ''генезіс'' «паходжанне»): знішчэнне або пераследаванне людзей паводле прыкметы пэўнай агульнасці іх паходжання (згодна з прынцыпам [[калектыўная адказнасць|калектыўнай адказнасці]]). Канцэпцыя генацыду не закладае абавязковай ''біялагічнай'' агульнасці пераследаванай супольнасці.
Міжнародны юрыдычны сэнс паняцця, згодна з Міжнароднай канвенцыяй 1948 года, уключае: забойства членаў сацыяльнай групы; спрычыненне сур'ёзных цялесных пашкоджанняў або разумовых парушэнняў членам такой групы; наўмыснае стварэнне для якой-
Ідэалогія генацыду аснаваная на перакананні, што рэпрэсіі могуць і павінны распаўсюджвацца не толькі на людзей, вінаватых у нечым асабіста, але і на тых, хто знаходзіцца з імі ў адной групе (сацыяльнай, культурнай, біялагічнай).
'''Паўнамаштабны генацыд''' мае мэтай татальнае фізічнае знішчэнне асобных
== Тэрмін ==
Тэрмін быў складзены амерыканскім юрыстам Рафаэлем Лемкіным (1943) і азначаў пачаткова «дзеянні заваёўнікаў, што знішчаюць народы і этнічныя групы… найперш, яўрэяў, палякаў, славакаў і рускіх…» Пасля выхаду кнігі Р. Лемкіна «Асноўнае правіла ў акупаванай Еўропе» (1944) тэрмін «генацыд» стаў юрыдычным паняццем. Юрыдычны сэнс тэрміну быў пашыраны і ўдакладнены ў міжнароднай канвенцыі «Аб папярэджанні злачынстваў генацыду і пакаранні за яго», падпісанай 9.12.1948 у Парыжы і ратыфікаванай
Тэрмін увайшоў у палітычны абарот неўзабаве пасля [[2СВ|2-й сусв. вайны]]
▲Тэрмін быў складзены амерыканскім юрыстам Рафаэлем Лемкіным (1943) і азначаў пачаткова «дзеянні заваёўнікаў, што знішчаюць народы і этнічныя групы… найперш, яўрэяў, палякаў, славакаў і рускіх…» Пасля выхаду кнігі Р. Лемкіна «Асноўнае правіла ў акупаванай Еўропе» (1944) тэрмін «генацыд» стаў юрыдычным паняццем. Юрыдычны сэнс тэрміну быў пашыраны і ўдакладнены ў міжнароднай канвенцыі «Аб папярэджанні злачынстваў генацыду і пакаранні за яго», падпісанай 9.12.1948 у Парыжы і ратыфікаванай ўсімі членамі ААН.
▲Тэрмін увайшоў у палітычны абарот неўзабаве пасля [[2СВ|2-й сусв. вайны]] у сувязі з разгляданнем злачынстваў фашызму і ўжо тады шырока выкарыстоўваўся ў дакументах ААН. Аднак, сама практыка генацыду вядомая здаўна.
Прыкладамі паўнамаштабнага генацыду з'яўляюцца дзеянні іспанцаў і партугальцаў супраць індзейцаў Лацінскай Амерыкі (1492—1750), генацыд паўноамерыканскіх індзейцаў.
Радок 19 ⟶ 18:
Х. Шэрэр назваў 4 выпадкі паўнамаштабнага генацыду ў 20 ст.: турэцкі генацыд супраць армянаў (1,5 млн ахвяр за 1915—1923); дзеянні нацысцкай дзяржавы і саюзнікаў супраць насельніцтва акупаваных краін; генацыд у Кампучыі (1975—1979); генацыд у Руандзе (1994).
Звычайнай практыкай
{{Літ|1=[[Я. С. Разенблат|Евгений Розенблат]]. Терминология темы Холокоста: основные проблемы // {{крыніцы/ГА-9}} С.92—103.}}
== Гл. таксама ==
* [[Армянскі генацыд]]
* [[Генацыд у Руандзе]]
| |||