Сілезцы: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 18 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q140472 (translate me)
др →‎Гісторыя: clean up, replaced: Чэскі → Чэшскі (2), лаваччыне → лавакіі, году → года, Звяз → Саюз, У Сярэднявечча → У [[Сярэднявеч using AWB
Радок 6:
 
== Гісторыя ==
[[Выява:Babcia Agnes.jpg|thumb|100px|Жанчына ў сілезскім строі з [[ЧэскіЧэшскі Цішын|ЧэскагаЧэшскага Цішына]], [[1914]] год]]
 
[[Выява:Babcia Agnes.jpg|thumb|100px|Жанчына ў сілезскім строі з [[Чэскі Цішын|Чэскага Цішына]], [[1914]] год]]
 
З незапамятных часоў Сілезію заваёўвала нямала [[народ]]аў, [[дзяржава]]ў і [[княства]]ў. Рэзкія змены ў Сілезіі пад уладаю [[Чэхія|Чэхіі]]/[[Аўстрыя|Аўстрыі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Германія|Германіі]] прывялі да шматмоўнасці сілезцаў, што мелі сваю культуру, якая ўзбагачалася суседскай.
 
У [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] [[Сілезія]] была часткай [[Пясты|Пясцкага герцагства]], якое з часам стала ўладарствам [[Каралеўства Багемія|Багемскай кароны]] ў [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]] працягам [[14 стагоддзе|XIV стагоддзя]], а ў [[1526]] годзе Багемія перайшла пад уладу [[Габсбургі|Габсбургаў]] [[Аўстрыйская імперыя|Аўстрыйскай імперыі]]. У [[Вайна за аўстрыйскую спадчыну|вайне за аўстрыйскую спадчыну]] [[1742]] годугода большая частка Сілезіі перайшла да [[Каралеўства Прусія|Прусіі]]. Гэтая частка Сілезіі складала Правінцыю Сілезія (пазней прускія правінцыі Верхняй і Ніжняй Сілезіі) да [[1945]] года.
 
Па выніках [[Другая сусветная вайна|2 Сусветнай вайны]], большасць сілезскіх земляў былі ўключаныя да [[Польшча|Польшчы]], толькі маленькія шматочкі засталіся ў Германіі і [[Чэхаславакія|ЧэхаславаччынеЧэхаславакіі]]. Мільёны этнічных [[немцы|немцаў]] былі выселеныя, а этнічныя сілезцы расцэньваліся польскай уладай як „мясцовыя палякі”, якія проста „недастаткова дасведчаныя аб сваёй польскасці”, ім было дазволена застацца пасля аддзялення ад немцаў шляхам „засведчання сваёй нацыянальнасці”.
Для гэтага было дастаткова троху размаўляць верхнесілезскім дыялектам [[польская мова|польскай мовы]] ([[Сілезская мова|сілезскай мовай]]) або мець славянскае прозвішча.
Шматлікім такім сілезцам дазволілі застацца ў [[Аполе]]. На працягу ўсеўладдзя [[камунізм]]а ў Польшчы каля 600 тысяч сілезцаў выехала да [[Германія|Заходняй Германіі]].
 
Ад часу, як камуністычная эра скончылася, пачалося сілезскае нацыянальнае адраджэнне. У [[1997]] годзе ў [[Катавіцы|Катавіцах]] быў зарэгістраваны ЗвязСаюз Сілезцаў (ZLNS), які павінен быў палітычна прадстаўляць правы сілезскай меншасці, аднак ужо праз 2 месяцы мясцовы суд рэгістрацыю скасаваў.
 
== Спасылкі ==