Кшыштаф Каміль Бачыньскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 11 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q558722 (translate me)
др clean up, replaced: скі універсітэ → скі ўніверсітэ (2), — 4 жніўня 1944 → — {{ДС|4|8|1944}}, ; 22 студзеня 1921 → ; {{ДН|22|1|1921}}, а у → а ў (2 using AWB
Радок 7:
| Імя пры нараджэнні =
| Псеўданімы = Ян Бугай, Пётр Смугаш, Кшыштаф Зяліньскі, Кшысь, Эміль
| НарадзіўсяДата нараджэння = [[22 студзеня]] [[1921]]
| Месца нараджэння = [[Варшава]]
| ПамёрДата смерці = [[4 жніўня]] [[1944]]
| Месца смерці = [[Варшава]]
| Грамадзянства = {{Сцяг Польшчы}} [[Польшча]]
Радок 21:
| Сайт =
}}
'''Кшыштаф Каміль Бачыньскі''' ({{lang-pl|Krzysztof Kamil Baczyński}}; [[{{ДН|22 студзеня]] [[|1|1921]]}}, [[{{МН|Варшава]]||}}[[{{ДС|4 жніўня]] [[|8|1944]]}}, [[{{МС|Варшава]]||}}) – польскі паэт з [[Пакаленне калумбаў|пакалення калумбаў]].
 
{{змест злева}}
 
== Біяграфія ==
Самы значны польскі паэт з [[Пакаленне калумбаў|пакалення калумбаў]]. Яго бацька, Станіслаў Бачыньскі, быў польскім пісьменнікам і літаратурным крытыкам, маці, Стэфанія Зяленьчык (паходзіла з акаталічаных габрэяўяўрэяў) – педагогам, аўтарам некалькіх школьных падручнікаў. У дзяцінстве хлопчык пакутаваў на астму, меў слабое сэрца і ўсё жыццё знаходзіўся пад пагрозай захварэць на [[сухоты]]. У [[1931]] годзе ён паступіў у гімназію імя Стэфана Баторыя і ў траўнімаі [[1939]] атрымаў атэстат сталасці. Падчас навучання Кшыштаф зацікавіўся літаратурай (усе свае творы таго часу ён падпісваў псеўданімам Эміль), адным з яго самых улюбёных твораў стала "Фердыдурка" [[Гамбровіч, Вітальд|Гамбровіча]], і будучы паэт напісаў уласную версію гэтага твора – "Гімназія імя Баабалка І". Тады ж Кшыштаф уступіў у моладзевую сацыялістычную арганізацыю "Спартак". На занятках хлопец з’яўляўсяз'яўляўся рэдка, і яго адзнакі збольшага былі нізкімі.
 
Пасля заканчэння школы Бачыньскі марыў вучыцца ў Акадэміі прыгожых мастацтваў і зрабіцца графікам ці ілюстратарам, але пачатак вайны перашкодзіў яму рэалізаваць гэтуюгэту мару. У [[1940]] годзе было створанаестворана габрэйскаеяўрэйскае гета, але Кшыштаф з маці застаюцца жыць па-за ім, рызыкуючы ў выпадку выкрыцця іх паходжання быць расстралянымі на месцы. Увосень [[1942]] паэт паступіў у падпольны [[Варшаўскі універсітэтўніверсітэт]], дзе вывучаў паланістыку. У той жа час ён шукаў хоць якую працу: шкліў вокны, працаваў вугольшчыкам і тэлефаністам, а таксама вучыўся ў школе дэкаратыўнага мастацтва і жывапісу.
Самы значны польскі паэт з [[Пакаленне калумбаў|пакалення калумбаў]]. Яго бацька, Станіслаў Бачыньскі, быў польскім пісьменнікам і літаратурным крытыкам, маці, Стэфанія Зяленьчык (паходзіла з акаталічаных габрэяў) – педагогам, аўтарам некалькіх школьных падручнікаў. У дзяцінстве хлопчык пакутаваў на астму, меў слабое сэрца і ўсё жыццё знаходзіўся пад пагрозай захварэць на [[сухоты]]. У [[1931]] годзе ён паступіў у гімназію імя Стэфана Баторыя і ў траўні [[1939]] атрымаў атэстат сталасці. Падчас навучання Кшыштаф зацікавіўся літаратурай (усе свае творы таго часу ён падпісваў псеўданімам Эміль), адным з яго самых улюбёных твораў стала "Фердыдурка" [[Гамбровіч, Вітальд|Гамбровіча]], і будучы паэт напісаў уласную версію гэтага твора – "Гімназія імя Баабалка І". Тады ж Кшыштаф уступіў у моладзевую сацыялістычную арганізацыю "Спартак". На занятках хлопец з’яўляўся рэдка, і яго адзнакі збольшага былі нізкімі.
 
[[6 ліпеня]] [[1942]] Бачыньскі ажаніўся з Барбарай Драпчыньскай (нар. [[{{ДН|13 лістапада]] [[|11|1922]]}}), таксама студэнткай аддзялення паланістыкі падпольнага [[Варшаўскі універсітэтўніверсітэт|Варшаўскага універсітэтаўніверсітэта]]. Паэт прысвяціў жонцы серыю эротыкаў, якія дагэтуль лічацца найвыбітнейшымі творамі гэтага жанру ў польскай літатаруры. Маці і жонка былі для паэта самымі дарагімі і блізкімі людзьмі.
Пасля заканчэння школы Бачыньскі марыў вучыцца ў Акадэміі прыгожых мастацтваў і зрабіцца графікам ці ілюстратарам, але пачатак вайны перашкодзіў яму рэалізаваць гэтую мару. У [[1940]] годзе было створанае габрэйскае гета, але Кшыштаф з маці застаюцца жыць па-за ім, рызыкуючы ў выпадку выкрыцця іх паходжання быць расстралянымі на месцы. Увосень [[1942]] паэт паступіў у падпольны [[Варшаўскі універсітэт]], дзе вывучаў паланістыку. У той жа час ён шукаў хоць якую працу: шкліў вокны, працаваў вугольшчыкам і тэлефаністам, а таксама вучыўся ў школе дэкаратыўнага мастацтва і жывапісу.
 
У ліпені [[1943]] Бачыньскі трапіў у батальён "Зоська" [[Армія Краёва|Арміі Краёвай]] у чыне яфрэйтара пад імем Кшыштаф Зяліньскі. Тады ж ён кінуў навучанне ва універсітэцеўніверсітэце і заняўся выключна падпольнай дзейнасцю і паэзіяй, кажучы, што калі яму будзе лёсіць, то ён вернецца і да навучання.
[[6 ліпеня]] [[1942]] Бачыньскі ажаніўся з Барбарай Драпчыньскай (нар. [[13 лістапада]] [[1922]]), таксама студэнткай аддзялення паланістыкі падпольнага [[Варшаўскі універсітэт|Варшаўскага універсітэта]]. Паэт прысвяціў жонцы серыю эротыкаў, якія дагэтуль лічацца найвыбітнейшымі творамі гэтага жанру ў польскай літатаруры. Маці і жонка былі для паэта самымі дарагімі і блізкімі людзьмі.
 
У ліпені [[1943]] Бачыньскі трапіў у батальён "Зоська" [[Армія Краёва|Арміі Краёвай]] у чыне яфрэйтара пад імем Кшыштаф Зяліньскі. Тады ж ён кінуў навучанне ва універсітэце і заняўся выключна падпольнай дзейнасцю і паэзіяй, кажучы, што калі яму будзе лёсіць, то ён вернецца і да навучання.
 
Кшыштаф Бачыньскі загінуў на чацверты дзень Варшаўскага паўстання [[4 жніўня]] [[1944]], смяротна паранены нямецкім стралком. А [[1 верасня]] загінула і жонка Бачыньскага.
 
== Значэнне творчасці ==
Кшыштаф Бачыньскі – адзін з самых легендарных творцаў у польскай літаратуры. Створаная паэтычная прэмія яго імя. Песні на яго вершы спяваюць многія барды, у тым ліку Эва Дэмарчык. Паэт з’яўляеццаз'яўляецца патронам шэрагу школаў, бібліятэк, скаўцкіх дружынаў і інш. Кшыштафу Бачыньскаму прысвечаная кніга апавяданняў [[Анджэеўскі, Ежы|Ежы Анджэеўскага]] "Нос". У [[1984]] годзе быў зняты фільм "Чацверты дзень", прысвечаны апошнім чатыром дням яго жыцця. Ролю паэта ў фільме сыграў Кшышчаф Пячыньскі.
 
Кшыштаф Бачыньскі – адзін з самых легендарных творцаў у польскай літаратуры. Створаная паэтычная прэмія яго імя. Песні на яго вершы спяваюць многія барды, у тым ліку Эва Дэмарчык. Паэт з’яўляецца патронам шэрагу школаў, бібліятэк, скаўцкіх дружынаў і інш. Кшыштафу Бачыньскаму прысвечаная кніга апавяданняў [[Анджэеўскі, Ежы|Ежы Анджэеўскага]] "Нос". У [[1984]] годзе быў зняты фільм "Чацверты дзень", прысвечаны апошнім чатыром дням яго жыцця. Ролю паэта ў фільме сыграў Кшышчаф Пячыньскі.
 
== Творы ==
Падчас нямецкай акупацыі Бачыньскі выдаў 4 томікі вершаў і зборнік "Спеў з пажарышча". Таксама яго вершы друкаваліся ў падпольных анталогіях "Незалежная песня" (Pieśn niepodległa, 1942) і "Праўдзівае слова" (Słowo prawdziwe, 1942). Аднак большая частка яго твораў, якая ўлучае каля 500 вершаў, некалькі паэм і два дзесяткі апавяданняў, была надрукаванаянадрукавана пасля вайны і пазней увайшла ў том збору твораў Бачыньскага (Krzysztof Kamil Baczyński. Utwory zebrane. – Kraków, 1961).
 
Падчас нямецкай акупацыі Бачыньскі выдаў 4 томікі вершаў і зборнік "Спеў з пажарышча". Таксама яго вершы друкаваліся ў падпольных анталогіях "Незалежная песня" (Pieśn niepodległa, 1942) і "Праўдзівае слова" (Słowo prawdziwe, 1942). Аднак большая частка яго твораў, якая ўлучае каля 500 вершаў, некалькі паэм і два дзесяткі апавяданняў, была надрукаваная пасля вайны і пазней увайшла ў том збору твораў Бачыньскага (Krzysztof Kamil Baczyński. Utwory zebrane. – Kraków, 1961).
 
=== Паэзія ===
 
* [[Замкнёны рэхам]] (''Zamknięty echem''), лета 1942
* [[Дзве любові]] (''Dwie miłości''), восень 1940
Радок 54 ⟶ 50:
 
== Спасылкі ==
* [http://prajdzisvet.org/kit/36-ja-na-krai-smiertsi-stalieju.html Падборка вершаў Бачыньскага па-беларуску]
 
* [http://prajdzisvet.org/kittext/36520-ja-na-krai-smiertsi-staliejuzdarennie.html ПадборкаАпавяданне вершаў Бачыньскага па-беларуску"Здарэнне"]<br/>
* [http://prajdzisvet.org/text/520411-zdarennieapaviadannie-biez-nazvy.html "Апавяданне "Здарэннебез назвы"]<br/>
* [http://www.baczynski.art.pl/ Жыццё і творчасць К.К.Бачыньскага (польск.)]<br/>
* [http://prajdzisvet.org/text/411-apaviadannie-biez-nazvy.html "Апавяданне без назвы"]<br/>
* [http://www.baczynski.art.pl/ Жыццё і творчасць К.К.Бачыньскага (польск.)]<br/>
 
== Літаратура ==
*[http://prajdzisvet.org/authors/103-bachynski-kshyshtaf-kamil.html Бачыньскі, Кшыштаф Каміль (Baczynski, Krzysztof Kamil)] // Часопіс «[[ПрайдзіСвет]]»: Асоба: Аўтары — Эл.рэсурс [http://prajdzisvet.org/ prajdzisvet.org]
 
{{DEFAULTSORT:Бачыньскі Кшыштаф Каміль}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Паэты Польшчы]]
[[Катэгорыя:Польскамоўныя паэты]]
 
{{Normdaten
Радок 77 ⟶ 67:
|WP=
}}
 
{{DEFAULTSORT:Бачыньскі Кшыштаф Каміль}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Паэты Польшчы]]
[[Катэгорыя:Польскамоўныя паэты]]