Беларуская рэвалюцыйная арганізацыя: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Беларуская рэвалюцыйная арганізацыя''' ''(БРА)'', нелегальная беларускаянелегальная рэвалюцыйнарэвалюцынна-дэмакратычная арганізацыя нацыянальна-вызваленчага характару ў «[[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]]» (паўночна-ўсходнія зямліў [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|міжваеннай Польшчы1922]]—[[1923]]). Вылучылася ў пачатку [[1922]] г. з левага крыла [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў|БПСБеларускай партыі сацыялістаў-Ррэвалюцыянераў]] і ў ліпені [[1922]] г. аформілася ў самастойную арганізацыю. У шэрагу дакументаў называлася Беларуская рэвалюцыйная партыя, Беларуская камуністычная партыя.
 
АрганізацыіУ шэрагу дакументаў называлася Беларуская рэвалюцыйная партыя, Беларуская камуністычная партыя. Тэрытарыяльныя арганізацыі БРА існавалі ў [[Вільня|Вільні]], [[Навагрудак|Навагрудку]], [[Пружаны|Пружанах]], [[Баранавічы|Баранавічах]], [[Слонім]]е, [[Нясвіж]]ы, [[Нова-Свянцянск]]уСвянцянску, [[Ліда|Лідзе]], [[Валожын]]е, [[Горад Свіслач|СвіслачСвіслачы]]ы, [[Ваўкавыск]]у і аб’ядноўваліаб'ядноўвалі каля 300 членаўчл. ([[1923]] г.);. мелаМела некалькі соценсоцень спачуваючых, арганізаваных у групы. У ЦК БРА уваходзілі [[Павел Корчык|П. Корчык ([[Іосіф Каэтанавіч Лагіновіч|І. К. Лагіновіч)]]), [[Арсен Уладзіміравіч Канчэўскі|А. У. Канчэўскі]], [[Леапольд Іванавіч Родзевіч|Л. І. Родзевіч]] (А. Сталевіч)]], АA. Р. Капуцкі. Друкаваны орган — газета [[Наш Сцяг|«Наш сцяг»]].
 
БРА стаяла на пазіцыях класавай барацьбы, падтрымлівала дыктатуру пралетарыяту, выступала за канфіскацыю памешчыцкай зямлі, сацыяльнае і нацыянальнае вызвваленневызваленне працоўных, уз’яднанне[[Уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР|уз'яднанне Заходняй Беларусі з [[БССР]]. ЗнаходзіласяМела ўплыў на сялян, лесарубаў, рабочых лесапільных заводаў, рэвалюцыйна настроеную беларускую інтэлігенцыю, якая ў пастаяннымсвой кантакцечас зактыўна ЦКўдзельнічала ў [[КамуністычнаяКастрычніцкая рабочаярэвалюцыя|Кастрычніцкай партыярэвалюцыі]] і грамадзянскай вайне. На палітычнае аблічча БРА вялікі ўплыў рабілі поспехі ў гаспадарчым і культурным развіцці Савецкай Беларусі. 3 самага пачатку сваёй дзейнасці БРА наладзіла цесную сувязь з камуністамі Вільні, знаходзілася ў пастаянным кантакце з ЦК Польшчы|Камуністычнай рабочай партыі Польшчы]]. Мела ўплыў на(КПРП). беларускуюСваёй інтэлігенцыюпраграмы іне часткумела, сялян.цалкам Друкаваныпрытрымлівалася органрашэнняў II газетаз'езда "[[ВольныКПРП Сцяг]]"(1923).
 
Кіраўнікі і члены БРА прымалі актыўны ўдзел у перадвыбарчай кампаніі ў польскі сейм у [[1922]], вялі агітацыю за кандыдатаў у дэпутаты ад Кампартыі, праводзілі сходы і мітымгі, перакладалі на беларускую мову і распаўсюджвалі выбарчую літаратуру. БРА арганізавала 15 мясцовых выбарчых камітэтаў, якія пасля выбараў сталі выконваць функцыі сакратарыята [[Беларускі пасольскі клуб|Беларускага пасольскага клуба]] ў сейме. Пасля ўтварэння ў кастрычніку [[1923]] [[КПЗБ|Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі]] (КПЗБ) кантакты паміж ЦК БРА і ЦК КПЗБ узмацніліся. У канцы 1923 адбыўся шэраг сустрэч і сумесных пасяджэнняў членаў ЦК КПЗБ С. Т. Мілера, С. А. Дубовіка і сакратара Віленскага акруговага камітэта КПЗБ А. Буксгорна з кіраўнікамі БРА П. Корчыкам, Канчэўскім, Родзевічам, на якіх абмяркоўвалася палітыка Кампартыі і адносіны да яе БРА. Ад ЦК КПРП у гэтых сустрэчах удзельнічаў [[Станіслаў Адамавіч Мертэнс|С. А. Мертэнс]].
Прызнаўшы асноўныя праграмныя і тактычныя прынцыпы Кампартыі, [[30 снежня]] [[1923]] г. прыняла рашэнне пра самароспуск і ўступленне ў [[камуністычная партыя Заходняй Беларусі|КПЗБ]]. П. Корчык, А.У. Канчэўскі і А.Р. Капуцкі былі кааптаваныя ў ЦК КПЗБ.
 
Прызнаўшы асноўныя праграмныя і тактычныя прынцыпы Камуністычнай партыі, БРА на краявой канферэнцыі [[30 снежня]] 1923 у Вільні прыняла рашэнне пра самароспуск і ўступленне ў КПЗБ. У склад ЦК КПЗБ ад БРА кааптаваны П. Корчык, Канчэўскі, Капуцкі і Родзевіч. Прыняцце БРА у склад КПЗБ зацверджана ЦК КПЗБ і ЦК КПРП. Пра значэнне ўваходжання БРА у КПЗБ сведчыць тое, што ў складзе ЦК КПЗБ да гэтага часу не было ніводнага чалавека, які б свабодна валодаў беларускай мовай, ведаў жыццё сялян, гісторыю Беларусі. На думку П. Корчыка, які ацэньваў аб'яднанне КПЗБ з БРА, «КПЗБ перастала быць арганізацыяй Беластока і Вільні, а стала сапраўды масавай партыяй, якая арганізуе шырокія пласты беларускага сялянства на ўсёй тэрыторыі Заходняй Беларусі».
{{НК}}
 
== Літаратура ==
* Борьба трудящихся Западной Белоруссии за социальное и национальное освобождение и воссоединение с БССР: Документы и материалы / Институт истории партии при ЦК КПБ—филиал Института марксизма-ленинизма при ЦК КПСС и др.; Сост.: В. Н. Жигалов, Л. П. Климантова, Т. Д. Либеровская и др.; Редкол.: В. И. Гурский и др. Т. 1: (1921—1929 гг.). — Мн.: Государственное издательство БССР., Редакция социально-экономической литературы, 1962. — 620 с.
* Дзяшко, І. Ф. Беларуская рэвалюцыйная арганізацыя / І. Ф. Дзяшко // {{Крыніцы/ЭГБ|1}} — С. 399—400.
* Революционный путь Компартии Западной Белоруссии (1921―1939 гг.) / [А. Н. Мацко и др.]; Институт истории партии при ЦК КПБ — филиал Института марксизма-ленинизма при ЦК КПСС. — Мн.: Беларусь, 1966. — 401, [2] с., [8] л. ил.
 
[[Катэгорыя:Палітычныя арганізацыі беларускай гісторыі]]