Ураўненні Эйнштэйна: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 30 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q273711 (translate me)
др шаблон
Радок 1:
{{Агульная тэорыя адноснасці}}
{{АТР}}
'''Ураўненні Эйнштэйна''' (часам сустракаецца назва «'''ураўненні Эйнштэйна-Гільберта'''»<ref name=E>Сам [[Давід Гільберт|Гільберт]] ніколі не прэтэндаваў на аўтарства гэтых ураўненняў і безумоўна прызнаваў прыярытэт Эйнштэйна. Гл. падрабязнасці ў артыкуле: [[Альберт Эйнштэйн#Гільберт і ўраўненні гравітацыйнага поля]].</ref>)  — ураўненні [[Гравітацыя|гравітацыйнага поля]] ў [[агульная тэорыя рэлятыўнасціадноснасці|агульнай тэорыі рэлятыўнасціадноснасці]], якія злучаюцьзвязваюць паміж сабой метрыку скрыўленай [[Прастора-час|прасторы-часу]] з уласцівасцямі [[матэрыя, фізіка|матэрыі]], што запаўняе яе. Тэрмін выкарыстоўваецца і ў адзіночным ліку: «'''ураўненне Эйнштэйна'''», бо ў [[Тэнзарнае вылічэнне|тэнзарным запісе]] гэта адно ўраўненне, хоць у кампанентах уяўляе сабой сістэму ўраўненняў.
 
Выглядаюць ураўненні наступным чынам:
: <math>R_{ab} - {R \over 2} g_{ab} + \Lambda g_{ab} = {8 \pi G \over c^4} T_{ab},</math>
дзе <math>R_{ab}</math> — [[тэнзар Рычы]], які атрымліваецца з [[тэнзар крывізны|тэнзара крывізны]] прасторы-часу <math>R_{abcd}</math> пасродкампры дапамозе [[згортка тэнзара|згорткі]] яго па пары [[Індэкс аператара|індэксаў]], ''R'' — [[скалярная крывізна]], гэта значыць згорнуты тэнзар Рычы, <math>g_{ab}</math> — [[метрычны тэнзар]], <math>\Lambda</math> — [[касмалагічная пастаянная]], а <math>T_{ab}</math> уяўляе сабой [[тэнзар энергіі-імпульсу]] матэрыі, (<math>\pi</math> — лік [[пі]], ''c'' — [[хуткасць святла]] ў вакууме, ''G'' — [[гравітацыйная пастаянная]] Ньютана). ЗВа прычыны таго, штоўраўненні ўсе ўваходныя ва ўраўненні тэнзары [[сіметрыя|сіметрычныя]], тотаму ў чатырохмернай прасторы-часе гэтыя ўраўненні раўнасільныя 4·(4+1)/2=10 [[скаляр]]ным ураўненням.
 
Адной з істотных уласцівасцяўуласцівасцей ураўненняў Эйнштэйна з'яўляецца іх [[нелінейнасць]], якаяз-за якой прыводзіць да немагчымасці выкарыстання пры іх рашэнні [[прынцып суперпазіцыі|прынцыпу суперпазіцыі]].
: <math>R_{ab} - {R \over 2} g_{ab} + \Lambda g_{ab} = {8 \pi G \over c^4} T_{ab}</math>
 
дзе <math>R_{ab}</math> — [[тэнзар Рычы]], які атрымліваецца з [[тэнзар крывізны|тэнзара крывізны]] прасторы-часу <math>R_{abcd}</math> пасродкам [[згортка тэнзара|згорткі]] яго па пары [[Індэкс аператара|індэксаў]], ''R'' — [[скалярная крывізна]], гэта значыць згорнуты тэнзар Рычы, <math>g_{ab}</math> — [[метрычны тэнзар]], <math>\Lambda</math> — [[касмалагічная пастаянная]], а <math>T_{ab}</math> уяўляе сабой [[тэнзар энергіі-імпульсу]] матэрыі, (<math>\pi</math> — лік [[пі]], ''c'' — [[хуткасць святла]] ў вакууме, ''G'' — [[гравітацыйная пастаянная]] Ньютана). З прычыны таго, што ўсе ўваходныя ва ўраўненні тэнзары [[сіметрыя|сіметрычныя]], то ў чатырохмернай прасторы-часе гэтыя ўраўненні раўнасільныя 4·(4+1)/2=10 [[скаляр]]ным ураўненням.
 
Адной з істотных уласцівасцяў ураўненняў Эйнштэйна з'яўляецца іх [[нелінейнасць]], якая прыводзіць да немагчымасці выкарыстання пры іх рашэнні [[прынцып суперпазіцыі|прынцыпу суперпазіцыі]].
 
{{зноскі}}