Станіслаў Выспяньскі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 27:
|вікісховішча = Category:Stanisław Wyspiański
}}
'''Станіслаў Выспяньскі''' ({{lang-pl|Stanisław Wyspiański}}; {{ДН|15|1|1869}}, [[Кракаў]] — {{ДС|28|11|1907}}, там жа) — польскі [[паэт]], [[драматург]], жывапісец, дызайнер мэблі і інтэр'ераў. ПатрыятычнаЯго настроеныдзейнасць пісьменніку стварыўвыяўленчым серыюмастацтве сімвалічныххарактарызуецца нацыянальныхвялікай драм,разнастайнасцю: прасякнутыхпраекты мастацкайвітражоў філасофіяй руху «Маладая Польшча». Выспяньскі(чатыры з'яўляўся аднымякіх зможна найбольшбачыць выбітныху ікракаўскім рознабаковыхФранцішканскім мастакоўкасцёле), Еўропыдэкарацыйны свайгонасценны часу.жывапіс, Ушматлікія творчасціпартрэты, ён удала спалучаў ідэі мадэрна з фальклорнымі і гістарычнымі матываміпейзажы. НеафіцыйнаПэўны ягочас называліВыспяньскі «чацвёртымбыў польскімгалоўным прарокам»мастаком (разамчасопіса з польскай «тройцай» паэтаў-прарокаў ([[Адам Міцкевіч|Міцкевічам]]"Życie", [[Юльюш Славацкі|Славацкім]],рэдагаванага [[ЗыгмунтСтаніслаў КрасіньскіПшыбышэўскі|КрасіньскімС.Пшыбышэўскім]]). Найбольш вядомыя яго п'есы: "Варшавянка" (1898), "Мелеагр" (1899), "Праклён" (1900), "Вяселле" (1901), "Вызваленне" (1903), "Лістападаўская ноч" (апубл. 1908), "Вяртанне Адысея" (апубл. 1917).
Як пісьменнік ён стварыў серыю сімвалічных нацыянальных драм, прасякнутых мастацкай філасофіяй руху [[«Маладая Польшча»]]. Выспяньскі з'яўляўся адным з найбольш выбітных і рознабаковых мастакоў Еўропы свайго часу. У творчасці ён удала спалучаў ідэі мадэрна з фальклорнымі і гістарычнымі матывамі. Неафіцыйна яго называлі «чацвёртым польскім прарокам» (разам з польскай «тройцай» паэтаў-прарокаў ([[Адам Міцкевіч|Міцкевічам]], [[Юльюш Славацкі|Славацкім]], [[Зыгмунт Красіньскі|Красіньскім]]). Шырока вядомыя яго п'есы: "Варшавянка" (1898), "Мелеагр" (1899), "Праклён" (1900), "Вызваленне" (1903), "Лістападаўская ноч" (апубл. 1908), "Вяртанне Адысея" (апубл. 1917). Самы знакаміты яго літаратурны твор - драма "Вяселле" (1901), у якім аўтар, пераходзячы ад рэалістычнай да натуралістычнай, неарамантычнай і сімвалістычнай формаў, ставіць пытанні нацыянальна-дзяржаўнага адраджэння адзінай Польшчы, знаходжання супольнага погляду на сучаснасць і будучыню палякаў рознымі слаямі тагачаснага грамадства - шляхтай, сялянствам, "разначыннай" інтэлігенцыяй. Пры гэтым драматург надае нацыянальнаму гістарычнаму матэрыялу ўніверсальны сэнс, метафізічнае вымярэнне ці, наадварот, глядзіць на сусветную гісторыю і агульнаеўрапейскія міфы праз прызму польскіх праблем. У розных крыніцах "Вяселле" называюць найлепшым творам [[польская драматургія|польскай драматургіі]] ХХ ст.
 
== Літаратура ==
* У кн.: Хмяльніцкі М.М. Польская драматургія ХХ стагоддзя. Мінск: БДУ, 2008 ISBN 978-985-518-007-5;
* Marta Tomczyk-Maryon, Wyspiański, wyd. PIW, Warszawa 2009 ISBN 978-83-06-03191-1.
* Skierkowska Е., Plastyka St. Wyspiańskiego, Wr. — Kr., 1958