Вікіпедыя

Дварэц (Дзятлаўскі раён): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др clean up, replaced: Горадня → Гродна (2), == Крыніцы == {{зноскі}} → {{зноскі}}, == У Сеціве == → == Спасылкі ==, Выдатныя мясціны → Славутасці using AWB
крыніца — be-x-old:Дварэц
Радок 1:
{{Іншыя значэнніЗначэнні|Дварэц}}
{{НП-Беларусь
|статус = Вёска =
|беларуская назва = Дварэц
|DST краіна = Беларусь▼
|арыгінальная назва =
|падначаленнеплошча =
|краінавышыня = Беларусь
|герб насельніцтва = 810
|сцяг год перапісу = 1997
|шырыняшчыльнасць герба =
|шырынядвароў сцяга = 302
|выяватэлефонны код = +375 = 1563
|подпіс паштовы індэкс = 231474
|аўтамабільны код = =▼
|lat_dir = |lat_deg = 53|lat_min = 24|lat_sec =28
|выява = Костёл Божьего Тела деревня Дворец.jpg
|lon_dir = |lon_deg = 25|lon_min = 34|lon_sec = 7
|подпіс = Касцёл Святога Антонія Падуанскага
|CoordAddon =
|CoordScaleвобласць = Гродзенская
|раён = Дзятлаўскі▼
|памер карты краіны =
|сельсавет2 = Дварэцкі, Дзятлаўскі раён
|памер карты рэгіёна =
|памерlat_dir карты раёна = N
|lat_deg = 53
|вобласць = Гродзенская
|lat_min = 24
▲|раён = Дзятлаўскі
|сельсавет lat_sec = 28
|карта краіны lon_dir = E
|lon_deg = 25
|карта рэгіёна =
|карта раёна lon_min = 34
|lon_sec = 7
|унутранае дзяленне =
|відкатэгорыя ў Commons главы = Category:Dvarec
|глава =
|першае згадванне =
|ранейшыя імёны =
|статус з =
|плошча =
|від вышыні =
|вышыня цэнтра НП =
|афіцыйная мова =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва = 810
|год перапісу = 1997
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад =
|канфесійны склад =
|часавы пояс =
▲|DST =
|тэлефонны код = +375 1563
|паштовы індэкс = 231474
|паштовыя індэксы =
▲|аўтамабільны код =
|від ідэнтыфікатара =
|лічбавы ідэнтыфікатар =
|катэгорыя ў Commons = Dvarets
|сайт =
|мова сайта =
|мова сайта 2 =
|мова сайта 3 =
|мова сайта 4 =
|мова сайта 5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n =
|add2 =
|add3n =
|add3 =
}}
'''Дварэ́ц''' — вёска ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Рака Моўчадзь|Моўчадзь]]. Цэнтр [[Дварэцкі сельсавет, Дзятлаўскі раён|сельсавету]] [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскага раёна]] [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. Насельніцтва 810 чал. ([[1997]]). Знаходзіцца за 13 км на паўднёвы ўсход ад [[Дзятлава]], за 5 км ад чыгуначнай станцыі [[Наваельня]].
[[Выява:Костёл Божьего Тела деревня Дворец.jpg|thumb|250px|Касцёл Святога Антонія Падуанскага]]
'''Дварэ́ц''' — колішняе [[мястэчка]], цяпер вёска ў [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскім раёне]] [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]], на рацэ [[Рака Моўчадзь|Моўчадзь]]. Адміністрацыйны цэнтр [[Дварэцкі сельсавет, Дзятлаўскі раён|Дварэцкага сельсавета]]. Насельніцтва 810 чал., 302 двары ([[1997]]).
 
Дварэц — даўняе [[мястэчка]] [[Наваградскі павет|гістарычнай Наваградчыны]].
Знаходзіцца за 13 км на паўднёвы ўсход ад [[Дзятлава]], за 178 км ад [[Гродна]], за 7 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня.
 
== Гісторыя ==
Упершыню Дварэч згадваецца ў [[XV стагоддзе|XV ст.]] як уладанне князя Фёдара Даўголдавіча, пазней [[Свідрыгайла|Свідрыгайлы]], з [[1451]] — канцлера літоўскага Міхала Кезгайлы. У [[1516]] Мікалай Кезгайла збудаваў тут касцёл, паселішча атрымала статус мястэчка. Мясцоваць уваходзілаў склад [[Наваградскі павет|Наваградскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]].
* [[1516]]: Мікалай Кезгайла збудаваў у Дварцы драўляны касцёл.
 
* [[15 красавіка]] [[1919]]: згуртаванне Польскага Войска пад кіраўніцтвам маёра [[Лявон Завістоўскі|Лявона Завістоўскага]] адбіла Дварэц з рук бальшавікоў<ref>Лех Вышчэльскі: ''Wyprawa wileńska''. В: ''Wojna polsko-rosyjska 1919—1920''. Выд. 1. Варшава: Bellona, 2010, сс. 52-53. ISBN 978-83-11-11934-5.{{ref-pl}}</ref>.
[[Выява:Dvarec. Дварэц (XX).jpg|thumb|злева|200px|Стары касцёл, фота пач. [[XX стагоддзе|XX ст.]]]]
 
У [[1554]]—[[1555]] Дварэц знаходзіўся ва ўладанні [[Іван Гарнастай|Івана Гарнастая]], з [[1555]] да канца [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] — Соф'і Кезгайлаўны. У кан. [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] маёнтак перайшоў да [[Завішы|Завішаў]]. У [[XVII стагоддзе|XVII ст.]] у тутэйшым касцёле знаходзіўся цудоўны абраз Маці Боскай.
 
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Дварэц апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе стаў цэнтрам воласці Слонімскага павета. Станам на [[1804]] у мястэчку было 59 двароў, у [[1870-я]] — 77 двароў, 2 царквы, касцёл, капліца, 2 малітоўныя дамы, школа, багадзельня, 9 крамаў, 3 шынкі, [[год|рэгулярна]] праводзіліся 2 кірмашы.
 
У [[Першая сусветная вайна|Першую сусветную вайну]] Дварэц занялі нямецкія войскі, пазней бальшавікі. [[15 красавіка]] [[1919]] згуртаванне польскага войска пад камандаю маёра [[Леон Завістоўскі|Леона Завістоўскага]] адбіла мястэчка з рук бальшавікоў<ref>Lech Wyszczelski. Wojna polsko-rosyjska 1919—1920. Wyd. 1. T. 1. — Warszawa: Bellona, 2010. S. 52—53.</ref>. Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] ([[1921]]) Дварэц апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], у Слонімскім павеце.
 
У [[1939]] Дварэц увайшоў у склад [[БССР]], дзе стаў цэнтрам сельсавета. Статус паселішча панізілі да вёскі. 3 [[25 снежня]] [[1962]] да [[6 студзеня]] [[1965]] Дварэц уваходзіў у склад Навагрудскага раёна. Станам на [[1971]] у вёсцы было 222 двары, на [[1993]] — 311 двароў, на [[1997]] — 302 двары.
 
== Насельніцтва ==
* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1830]] — 296 муж., з іх шляхты 4, духоўнага саслоўя 2, мяшчан-іўдзеяў 143, мяшчан-хрысціян і сялян 145, жабракоў 2<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 414.</ref>; [[1878]] — 625 чал, з іх 170 іудзеяў.іўдзеяў<ref>Dworzec // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/236 236].</ref>
* '''[[XX стагоддзе]]''': [[1901]] — 1373 чал.; [[1971]] — 609 чал.; [[1993]] — 850 чал.<ref>[[Валерый Шаблюк]]. Дварэц // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} С. 218.</ref>; [[1997]] — 810 чал.
* [[1997]] — 810 чал., 302 двары
 
=== Інфраструктура ===
У Дварцы працуюць сярэдняя школа, дом культуры, бібліятэка, бальніца, амбулаторыя, аптэка, аддзяленне сувязіпошта.
 
== Эканоміка ==
== Прамысловасць ==
Ільнозавод, дрэваапрацоўчае прадпрыемства «Палац», сельская гаспадарка.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
[[Выява:Dvarec. Дварэц (1918).jpg|thumb|200px|Новы касцёл, фота [[1918]]]]
 
=== Славутасці ===
* Вадзяны млын (канец [[19 стагоддзе|19]] — пачатак [[20 стагоддзе|20]] стагоддзястст.)
* Касцёл Святога Антонія Падуанскага ([[1904]])
* Магіла ахвяр фашызму
* Царква Покрыва Прасвятой Багародзіцы (пачатак 20 стагоддзяст.)
 
=== Страчаная спадчына ===
* Касцёл
 
== Галерэя ==
<center><gallery widths=150 heights=150 caption="Краявіды Дварца" perrow="4">
Выява:Dvarec. Дварэц (2010).jpg|Панарама
Выява:Dvarec. Дварэц (3.06.2010).jpg|Касцёл
Выява:Orthodox church of the Protection of the Holy Virgin in Dvarec (2010).jpg|Царква
Выява:Old water mill in Dvarec (2010).jpg|Вадзяны млын
</gallery></center>
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/ЭГБ|3}}
* {{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі (2010)}}
* Dworzec // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/236 236]—237.
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Dvarec}}
* [http://radzima.org/be/pub/1004_m/ мястг. п. Дварэц] на [[Radzima.org]]
* [http://globus.tut.by/dvorec_dya/index.htm Здымкі на Globus.tut.by]
 
{{Дварэцкі сельсавет, Дзятлаўскі раён}}
{{Дзятлаўскі раён}}
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Дварэц_(Дзятлаўскі_раён)"