Вікіпедыя

Спіс аб’ектаў Сонечнай сістэмы па памерах: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Радок 9:
Парадак размяшчэння аб'ектаў у спісе можа быць розным у залежнасці ад таго, па якім з параметраў (памеры або масе) праводзіць упарадкаванне, бо розныя аб'екты маюць розную шчыльнасць. Напрыклад, [[Уран]] перавышае па памерах [[Нептун]], але нягледзячы на гэта саступае яму па масе, гэтак жа як [[Ганімед, спадарожнік|Ганімед]] і [[Тытан, спадарожнік|Тытан]] большыя за [[Меркурый]], а між тым удвая саступаюць яму па масе. Гэта азначае, што некаторыя аб'екты ўнізе табліцы, нягледзячы на меншы памер, на справе могуць аказацца масіўнейшымі за тыя, што знаходзяцца уверсе, бо маюць большую шчыльнасць.
 
[[Файл:Graph showing relative masses 2.png|thumb|цэнтр|850px|Параўнанне мас самых цяжкіх аб'ектаў Сонечнай сістэмы]]
 
У апошні час адкрыта нямала транснептунавых аб'ектаў, але з-за вялікай адлегласці да іх дакладна вызначыць памеры аб'ектаў даволі цяжка, таму іх размяшчэнне ў дадзеным спісе часта вельмі прыблізнае.
 
Ва ўсіх аб'ектах Сонечнай сістэмы з масай, большай за 10<sup>21</sup> кг, сіла гравітацыі становіцца настолькі значнай, што пачынае пераадольваць структурную трываласць парод, надаючы целу шарападобную форму. ІменнаМенавіта такая форма аб'екта дазваляе скампенсаваць сілу цяжару па ўсіх напрамках і дасягнуць гідрастатычнай раўнавагі. Пры гэтым [[лёд]] мае большую пластычнасць, чым [[камень]], таму для ледзяных астэроідаў [[Пояс Койпера|пояса Койпера]] значэнне масы, неабходнай для надання целу шарападобнай формы, можа быць значна меншым. Пры гэтым мяжа мінімальных радыусаў шарападобных цел ў абодвух выпадках супадае і складае прыкладна 200 км<ref>{{cite web
| title=The Dwarf Planets
| author=Mike Brown
Радок 27:
Працэсы змянення формы пад дзеяннем сіл цяжару пачынаюць праяўляцца ў целах з масамі ад 10<sup>18</sup> да 10<sup>21</sup> кг, але форму раўнаважнага сфероіда прымаюць толькі буйныя целы бліжэй к верхняй мяжы масы, такія як [[Цэрэра, карлікавая планета|Цэрэра]], [[Тэфія, спадарожнік Сатурна|Тэфія]], [[Мімас, спадарожнік|Мімас]], а драбнейшыя аб'екты, маса якіх блізкая да 10<sup>18</sup> кг, такія як [[Амальтэя, спадарожнік|Амальтэя]] або [[Янус, спадарожнік Сатурна|Янус]], прымаюць сферычную форму толькі часткова.
 
Акрамя таго, сферычныя целы маюць трохі сплясканую каля палюсоўполюсаў форму, што выклікана паскарэннем пад дзеяннем [[Цэнтрабежная сіла|цэнтрабежнай сілы]] ад вярчэння цела, у той час як у аб'ектаў, якія прынялі сферычную форму толькі часткова, існуе значная розніца паміж любымі двума экватарыяльнымі дыяметрамі.
 
Вызначэнне памераў для аб'ектаў, якія знаходзяцца па-за межамі арбіты Сатурна, спалучана з вялікімі цяжкасцямі — у такіх выпадках шчыльнасць цела ўмоўна прымаюць роўнай 2,000 г/см{{sup|3}}, што прыкладна адпавядае шчыльнасці сумесі вадзянога лёду з касмічным пылам, з якіх, як правіла, і складаецца большасць аб'ектаў на такой адлегласці ад Сонца, хоць ёсць вялікая імавернасць, што на вялікай адлегласці ад Сонца шчыльнасць астэроідаў параўнальная з шчыльнасцю камет і складае ўсяго 0,5 г/см{{sup|3}}<ref name="Britt2006">{{cite web
Радок 48:
| archiveurl = http://www.webcitation.org/5msK7adC4
| archivedate = 2010-01-18
}}</ref>. Зноў жа пры аддаленні ад Сонца падрабязнасць і дакладнасць даных значна зніжаецца, і нават для буйных [[Спадарожнікі Урана|спадарожнікаў Урана]] і [[Спадарожнікі Нептуна|Нептуна]], нягледзячы на пралёт «[[Вояджэр-2|Вояджэра-2]]», дадзеныяданыя вельмі прыблізныя і часта супярэчлівыя<ref name=jplssd/><ref name="nssdc">{{cite web
| title=Uranian Satellite Fact Sheet
| publisher=NASA (National Space Science Data Center)
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Спіс_аб’ектаў_Сонечнай_сістэмы_па_памерах"