Другі пачатак тэрмадынамікі: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: , то бок → , гэта значыць (2), атэнцы → афіняне (2), і у → і ў, я у → я ў, афінянеял → атэнцыял (2), адсотка → працэнта, using AWB |
|||
Радок 1:
{{Тэрмадынаміка, пачаткі}}
'''Другі пачатак тэрмадынамікі, другі закон тэрмадынамікі''' – палажэнне, якое ўсталёўвае скіраванасць і ўмовы працякання
==Сутнасць==
У [[Першы закон тэрмадынамікі|першым законе тэрмадынамікі]] сцвярджаецца, што [[цеплыня]] можа ператварацца ў [[Работа, фізіка|работу]], а работа ў цеплыню, аднак нічога не гаворыцца пра ўмовы, пры якіх магчымае такое ператварэнне і зусім не асветлена пытанне пра скіраванасць тэрмадынамічнага працэсу.
Напрыклад, калі ёсць два целы, тэмпературы якіх розныя, то першаму закону тэрмадынамікі не супярэчыць пераход цеплыні ад халоднага цела да нагрэтага. У сапраўднасці такая сітуацыя немагчымая без задзейнічання дадатковай работы. Самаадвольнае ператварэнне, відавочна, ніякай дадатковай кампенсацыі не патрабуе. Гэта аснова аднаго з фундаметальных законаў [[Прырода|Прыроды]] – які атрымаў назву другога пачатку тэрмадынамікі.
==Фармулёўкі==
[[Выява:Entropie.png|right||thumb|200px|Энтрапія сістэмы самаадвольна ўзрастае (імкнецца да найбольш верагоднага стану), калі
У аснову фармулёвак другога пачатку тэрмадынамікі пакладзены пастулаты, г.зн. палажэнні, якія не патрабуюць доказаў і
'''[[Клаўзіус|Р. Клаўзіус]] (1822-1888)''':
• Цеплыня не можа сама сабой пераходзіць ад халоднага цела да гарачага.
'''[[Уільям Томсан (лорд Кельвін)|У. Томсан (лорд Кельвін)]] (1824-1907)''':
• Цеплыню цела немагчыма ператварыць у работу, толькі за кошт ахаладжэння гэтага цела.
'''[[Оствальд|В. Оствальд]] (1853-1932):'''
• Немагчыма стварыць [[вечны рухавік]] другога роду<ref>Вечным рухавіком другога роду называюць машыну, якая б была здольная, быўшы аднойчы запушчанай, ператвараць у работу ўсю падведзеную да яе цеплыню,
'''[[Больцман|Л. Больцман]] (1844-1906):'''
• Прырода імкнецца ад станаў меньш верагодных да станаў больш верагодных.
'''[[Карно|С. Карно]] (1837-1894):'''
• Для пераводу цеплыні ў работу неабходна наяўнасць, акрамя крыніцы цеплыні, ахаладжальніка болей нізкай тэмпературы,
==Матэматычная мадэль==
На практыцы, каб матэматычна разлічваць змены, што адбыліся ў тэрмадынамічным працэсе, ўводзяць
* <math>dS \ge \ 0</math>,
Для [[Цыкл,
* <math>\oint_{} \frac{\delta Q}{T}\ge \ 0\,\, </math>,
Знак роўнасці ў першай і другой формулах адпавядае [[зваротны працэс|зваротным працэсам]], знак няроўнасці – [[Незваротны працэс|незваротным]].
==Высновы==
З аналізу другога пачатку тэрмадынамікі паўстаюць наступныя высновы:
* Самаадвольныя (натуральныя) працэсы незваротныя.
* Энергія ізаляванай сістэмы дэградуе (пераходзіць са стану з высокім патэнцыялам да стану з нізкім патэнцыялам энергавыкарыстання).
* Энтрапія ізаляванай сістэмы імкнецца да максімума.
Апошняе выказванне ляжыць у аснове тэорыі аб [[Цеплавая смерць Сусвету|цеплавой смерці Сусвету]].
Радок 65:
{{Зноскі}}
==Літаратура==
* Бурдаков В. П. Термодинамика — Москва: Дрофа, 2009., ч.1., 479 с.
* Жилко В. В., Лавриненко А. В., Маркович Л. Г. Физика — Минск: Народная асвета, 2002, 382 с.
| |||