Круг беларускай народнай прасветы і культуры: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Addbot (размовы | уклад)
др Робат перанёс 1 міжмоўных спасылак да аб'екта d:q13031129 на Wikidata
вікіфікацыя, стылявыя змены
Радок 1:
'''Круг беларускай народнай прасветы і культуры''', (ці '''Круг беларускі''') — беларуская культурна-асветная арганізацыя, якая існавала ў [[1903]]—[[1904]] у [[Санкт-Пецярбург]]у ў([[Расійская 1903-04імперыя]]).
 
У «Круг беларускай народнай прасветы і культуры» ўваходзілі [[Вацлаў Іваноўскі]], [[Цётка (Алаіза Пашкевіч)]], [[Антон Неканда-Трэпка]], [[Францішак Умястоўскі]], беларускія студэнты, якія вучыліся ў ВНУінстытутах і ўніверсітэтах Санкт-Пецярбурга. Арганізацыя займалася друкаваннем і распаўсюджаннем беларускіхбеларускамоўных выданняў, у тым ліку тых, што выпускалія за мяжой, пошукам сродкаў для выдання [[беларуская літаратура|беларускай літаратуры]] ў [[Расійская імперыя|Расіі]].
 
Фінансавую і іншую дапамогу арганізацыі аказвалі [[АмброжыАмброзій Кастравіцкі]] і [[Казімір Кастравіцкі]]. «Круг…» меў таксама меў сувязі з прыхільнікамі беларускайбеларускамоўнай кнігі ў [[Варшава|Варшаве]] і [[Кракаў|Кракаве]].
 
Нягледзячы на памяркоўныя культурныя і асветніцкія мэты, «Круг…» не мог дзейнічаць легальна і фармальна з'яўляўся хаўрусам прыватных асоб. З гэтай прычыны пад эгідай «Круга…» выйшлі толькі дзве нелегальныя брашуры: на гектографе накладам па некалькі дзесяткаў экзэмпляраў былі надрукаваны зборнікі «Калядная пісанка на 1904 год» ([[1903]]) і «Велікодная пісанка» ([[1904]]). «Калядная пісанка…» налічвала 6 старонак пісанага ад рукі лацінкаю і пасля памножанага тэксту, у «Велікоднай пісанцы» было 7 старонак машынапіснага тэксту кірыліцай. У «Пісанках» былі змешчаныя вершы Алаізы Пашкевіч, Казіміра Кастравіцкага, Франца Умястоўскага, Янкі Лучыны і інш., апавяданне Стэфана Жаромскага «Да свайго Бога» аб пераследзе уніятаў на Падляшшы ў перакладзе Антося Дурнога. Цікавае месца ў «Велікоднай пісанцы» займае бібліяграфія выдадзенай дагэтуль беларускай мастацкай і навуковай літаратуры. У абедзвюх «Пісанках» прадстаўлены быў арыгінальны творчы здабытак членаў «Круга», меркавалася, што кніжкі будуць распаўсюджваць беларускія студэнты падчас вакацый на радзіме.
Радок 9:
Большае значэнне для папулярызацыі беларускай літаратуры мела выданне ў Пецярбургу зборніка вершаў [[Янка Лучына|Янкі Лучыны]] «Вязанка» (1903, 21 с., у цэнзуру прадстаўлены як напісаны на [[балгарская мова|балгарскай мове]]) і народных «Казак» (1904, 31 с.). Абедзве кніжкі друкаваліся легальна, са згоды цэнзуры. Выйшлі яны ў мясцовай польскай друкарні К. Пянткоўскага накладам 5000 асобнікаў кожная. Яны не маглі выдавацца ад імя нелегальнага «Круга…» і выйшлі ў свет стараннямі ананімных прыватных асоб: на тытульным аркушы «Вязанкі» не было прозвішча выдаўца, а ў зборніку «Казкі» значыліся толькі яго ініцыялы — «А. К.».
 
Да канца [[1904]] «Круг…» спыніў сваё існаванне. В.[[Вацлаў Іваноўскі]], А.[[Цётка (Алаіза Пашкевіч)]] і інш.іншыя ўключыліся ў дзейнасць [[БСГ|Беларускай сацыялістычнай грамады]].
 
== Літаратура ==