Іўдаізм: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: міні| → thumb|, пкс| → px| (2), Файл: → Выява: (3), осьбі → осбі, носбі → носьбі using AWB
Радок 1:
[[ФайлВыява:Judaica.jpg|мініthumb|Атрыбуты іўдаізму]]
'''Іўдаізм'''<ref>Баршчэўская, А. Л., Баршчэўскі, Л. П. Арфаграфічны слоўнік беларускай мовы / Аўт.-склад А. Л. Барчшэўская, Л. П. Баршчэўскі. — 2-е выд. — Мінск.: Радыёла-плюс, 2011. — 560 с.</ref> — найбольш ранняя [[Монатэізм|монатэістычная]] [[рэлігія]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/ BBC — Religion & Ethics — Judaism]{{Ref-en}}</ref> і найбольш старажытная з захаваных да цяперашняга часу<ref>[http://www.oppapers1.com/essays/3-Monotheistic-Religions/151138 The 3 Monotheistic Religions — Essays — Noel12]{{Ref-en}}</ref>, узнікла ў [[1 тысячагоддзе да н.э.|1 тыс. да н.э.]] у [[Палесціна|Палесціне]]. У больш шырокім сэнсе ёсць рэлігійны, нацыянальны і этычны светапогляд [[Яўрэй|яўрэйскагаяўрэй]]скага народа, сярод якога ў асноўным сярод і распаўсюджаны. Колькасць вернікаў складае каля 13,2 млн вернікаў<ref>Паводле ацэнак.</ref>, з іх каля 1/3 — у [[ЗША]].
 
Вернікі вераць у [[Яхвэ]] (адзінага бога, творцу і ўладара сусвету), неўміручасць [[Душа|душы]], замагільнае жыццё, будучы прыход месіі, богаабранасць яўрэйскага народа (ідэя «запавету», саюза, дамовы народа з Богам, у якім народ выступае як носьбіт чароўнага адкрыцця). Канон святых кніг уключае [[Тора|Тору]] («Пяцікніжжа Майсея»), кнігі прарокаў і г.зв. Пісанні. Розныя тлумачэнні і каментарыі канону сабраныя ў [[Талмуд]]зе. У іўдаізме распаўсюджаныя містычныя вучэнні ([[кабала]], [[хасідызм]]).
Радок 7:
 
== Сімвалы ==
[[ФайлВыява:Star_of_DavidStar of David.svg|thumb|180пкс180px|[[Зорка Давіда]]]]
[[ФайлВыява:Menora.svg|thumb|180пкс180px|[[Менора]]]]
{{Асноўны артыкул|Рэлігійныя сімвалы}}
У істотным сэнсе, [[сімвал веры|сімвалічнае значэнне]] ў іўдаізме маюць малітва [[Шма]] і захаванне [[шабат]]а і [[кашрут]]а, нашэнне галаўнога ўбору [[ярмолка|кіпы]]<ref>[http://www.eleven.co.il/article/13962 «Субота»] — артыкул з Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі</ref>. Адзін са знешніх знакаў іўдаізму з [[19 стагоддзе|XIX стагоддзя]] — шасціканцовая [[Зорка Давіда]]<ref>[http://www.eleven.co.il/article/12556 «Маген Давід»] — артыкул з Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі</ref>. Больш старажытным сімвалам іўдаізму з'яўляецца сямісвечнік [[менора]], які, згодна з [[Біблія]]й і традыцыяй, стаяў у [[Скінія|Скініі]] і [[Іерусалімскі храм|Іерусалімскім храме]]. Дзве размешчаныя побач прамавугольныя [[Скрыжалі Запавету|скрыжалі]] з закругленай верхняй гранню таксама з'яўляюцца сімвалам іўдаізму, часцяком сустракаючыся ў арнаменце і дэкарацыях сінагог. Часам на скрыжалях выгравіраваны дзесяць запаветаў, у поўнай альбо скарочанай форме, альбо 10 першых літр [[Яўрэйскі алфавіт|яўрэйскага алфавіта]], служачых для сімвалічнай нумарацыі запаветаў.
Радок 27:
[[Катэгорыя:Іўдаізм| ]]
[[Катэгорыя:Плыні ў іўдаізме| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
 
{{Link FA|ka}}
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]