Лідскі раён: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: блян → блан (2), Выдатныя мясціны → Славутасці (2), краю → края, Мар'ян → Марыян, ільно → льно, н ў → н у (2), ]] - → ]] using AWB
Радок 48:
|Заўвагі =
}}
'''Лідскі раён''' — [[Раён (адм. адзінка)|адміністрацыйная адзінка]] ў складзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]].
 
Утвораны 15 студзеня [[1940]] ў складзе [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай вобласці]], з 20 верасня [[1944]] раён ўу складзе Гродзенскай вобласці, з 1962 ў сучасных межах. У складзе раёна гарады [[Ліда]] і [[горад Бярозаўка|Бярозаўка]], [[рабочы пасёлак Першамайскі]], 276 сельскіх населеных пунктаў, 15 сельсаветаў: Беліцкі, Бердаўскі, Ваверскі, Ганчарскі, Голдаўскі, Дакудаўскі, Дварышчанскі, Дзітвянскі, Дубровенскі, Крупаўскі, Мажэйкаўскі, Пескаўскі, Тарноўскі, Траццякоўскі, Ходараўскі.
 
== Прырода ==
Тэрыторыя раёна знаходзіцца ў межах [[Лідская раўніна|Лідскай раўніны]] і Нёманскай нізіны. Паверхня раўнінная, пераважаюць вышыні 130—180 м, найвышэйшы пункт — 207 м (за 8 км на поўнач ад Ліды). Карысныя выкапні: торф, пясок, жвір, гліна, мел. Сярэдняя тэмпература студзеня −5,7°C, ліпеня 17,6°C, ападкаў 604 мм за год, вегетацыйны перыяд 194 дні. З паўночнага ўсходу на паўднёвы захад ўздоўжуздоўж мяжы з [[Навагрудскі раён|Навагрудскім]] і [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскім]] раёнамі працякае рака [[Нёман]], якая мае прытокі [[рака Гаўя|Гаўя]] (з [[Рака Жыжма|Жыжмой]]), [[рака Дзітва|Дзітва]] (з [[Лідзея]]й), [[рака Лебяда|Лебяда]], [[Рака Нарва|Нарва]], [[Рака Астроўна|Астроўна]]. На тэрыторыі раёна азёры Вялічкаўскае і Глухава. Глебы сельгасугоддзяў [[дзярнова-падзолістыя глебы|дзярнова-падзолістыя]] (50,6 %), [[дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы|дзярнова-падзолістыя забалочаныя]] (19,5 %), [[тарфяна-балотныя глебы|тарфяна-балотныя]] (14,8 %), [[Дзярновыя і дзярнова-карбанатныя забалочаныя глебы|дзярновыя забалочаныя]] (12,7 %) і інш. Пад лесам 27 % тэрыторыі. Пераважаюць лясы хваёвыя, яловыя, бярозавыя, найбольшыя масівы на ўсходзе — частка Нёманскіх лясоў. Балоты займаюць 13,4 % тэрыторыі раёна, з іх асушана каля 7,2 тыс. га; найбольш вялікія [[Дакудаўскае балота]], [[Балота Жыжма|Жыжма]]. [[Заказнік рэспубліканскага значэння «Дакудаўскі»]].
 
==Насельніцтва==
<!--Нацыянальны склад насельніцтва (паводле перапісу 1999, %, без г. Ліда): [[беларусы]] - 50,8, [[палякі]] - 42,1, [[рускія]] - 5,6, [[украінцы]] - 1,0. Беларускую мову назвалі роднай 87,8% жыхароў раёна, 78,9% указалі, што па-беларуску размаўляюць дома.-->
Нацыянальны склад насельніцтва (паводле перапісу 2009, %): [[беларусы]] - 51,4, [[палякі]] - 35,3, [[рускія]] - 9,4, [[украінцы]] - 1,7. Беларускую мову назвалі роднай 53,5% жыхароў раёна.
 
==Гаспадарка==
Радок 64:
У раёне 16 сельскагаспадарчых прадпрыемстваў, 33 фермерскія гаспадаркі. Вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, лён. Развіваецца мяса-малочная жывёлагадоўля, свінагадоўля. Працуе Лідская птушкафабрыка.
 
== Славутасці ==
== Выдатныя мясціны ==
* Пакроўская царква ў в. Ганчары (XVIII ст.)
* Царква Раства Багародзіцы ў в. Голдава (XVIII ст.)
Радок 78:
* Магілы ахвяр фашызму
* Помнікі археалогіі паблізу вёсак Белагруда, [[вёска Беліца|Беліца]], Беневічы, Гарняты, Дакудава, [[Збляны]], Красоўшчына і інш.
{{таксама}} [[Горад Ліда #Выдатныя мясціныСлавутасці]]
 
== Вядомыя асобы ==
Радок 86:
* [[Яўген Сямашка]]
* [[Мар'ян Іванавіч Стралюк]]
{{таксама}} [[Горад Ліда #Вядомыя ўраджэнцы і жыхары]]
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Рака Бахматка]]
* [[Рака Еленка, прыток Нёмана|Рака Еленка]]
Радок 98 ⟶ 97:
* А. С. Макарэвіч. Спіс незацверджанай шляхты Лідскага павета за 1853 г. як каштоўная крыніца па сацыяльна-дэмаграфічнай гісторыі і генеалогіі краю // Архіварыус, № 6. Мн., 2008
 
==У СецівеСпасылкі ==
* [http://lida.hrodna.by/ Pawet. ЛiдаЛіда i ЛiдчынаЛідчына, гiсторыягісторыя i культура]
* [http://www.radzima.org/be/rayon/lidski.html Адметнасці Лідскага раёна ў фотаздымках на Radzima.org]