Вікіпедыя

Карл X Густаў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
др clean up, replaced: | апісанне выявы = → |подпіс = , моваў → моў, рлянд → рланд, — 13 лютага 1660 → — {{ДС|13|2|1660}}, вэрць using AWB
Радок 17:
| месца нараджэння = [[Нючэпінг]]
| дата смерці = 13.02.1660
| месца смерці = [[ГётэборгГётэбарг]]
| род =
| пахаваны = [[царква Рыдархольмена]], [[Стакгольм]], [[Швецыя]]
Радок 28:
}}
 
'''Карл X Густаў''' ({{lang-sv|Karl X Gustav}}, [[8 лістапада]] [[1622]], [[Нючэпінг]] — [[{{ДС|13 лютага]] [[|2|1660]]}}, [[Гётэборг]]{{МС|Гётэбарг||}}) — кароль [[Швецыя|Швецыі]] з [[Пфальц-Цвайбрукенская дынастыя|Пфальц-Цвайбрукенской дынастыі]], кіруючы з 1654 па 1660 год.
 
== Біяграфія ==
Карл X Густаў быў сынам [[клебург]]скага [[пфальцграф]]а [[Іаган Казімір Пфальц-Цвайбрукенскі|Іагана Казіміра]] і яго жонкі Катарыны, дачкі караля [[Карл IX, кароль Швецыі|Карла IX]].
 
Рос у СтэгенборгскімСтэгенбаргскім замку, куды часта завітвала будучая [[Крысціна, каралева Швецыі|каралева Крысціна]], якая даводзілася яму кузінай. Ён атрымаў добрую адукацыю, валодаў нямецкай, французскай і лацінскай мовамі. Некаторы час вучыўся ва [[Упсальскі ўніверсітэт|Упсальскім універсітэце]]. У 1638 годзе распачаў навучальную паездку за мяжу, з якой вярнуўся ўвосень 1640 года.
 
У 1642 годзе Карл Густаў прыбыў да шведскай арміі ў Германію, якой камандаваў [[Ленарт Торстэнсан]], і адразу ж нядрэнна выявіў сябе ў [[бітва пад Брайтэнфельдам, 1642|бітве пры Брейтэнфельдзе]]. Праз год быў ўзведзеныузведзены ў паручнікі.
 
Аднак да канца 1643 года ён ужо палкоўнік Курляндскага кавалерыйскага палка. У 1645 годзе ўдзельнічаў у [[Бітва пад Янкавам|бітве пры Янкаве]]. 17 лютага 1647 года па патрабаванні каралевы Крысціны прызначаны галоўнакамандуючым шведскай арміяй у Германіі.
Радок 49:
Аднак мір доўжыўся нядоўга. Данія была незадаволена занадта суровымі ўмовамі міру, а Карл Густаў палічыў, што выпусціў магчымасць канчаткова разграміць старога суперніка. Увосень 1658 года ён, парушыўшы мір, напаў на Данію і аблажыў Капенгаген. Жыхары дацкай сталіцы ўсё як адзін паўсталі на абарону горада, а 29 кастрычніка 1658 года галандскі флот, які прыйшоў на дапамогу датчанам, нанёс у [[Зунд|Эрэсуне]] паражэнне шведскаму. Аблогу шведам прыйшлося зняць.
 
У 1659 і 1660 гадах шведы і датчане актыўных баявых дзеянняў не вялі, а праз англа-французскіх пасрэднікаў высвятлялі ўмовы мірнага пагаднення. Па [[Капенгагенскі мір 1660|Капенгагенскаму міру]] 1660 г. Швецыя была вымушана вярнуць Даніі Борнхальм і Тронхейм. Паводле ж умоваўумоў [[Аліўскі мір|Аліўскага мірнага дагавора]], складзенага ў гэтым жа годзе, межы паміж Рэчай Паспалітай і Швецыяй заставаліся ранейшымі, аднак польская галіна дынастыі [[дынастыя Васа|Васа]] адмаўлялася ад сваіх дамаганняў на шведскую карону і прызнавала шведскае валадарства над [[Ліфляндыя]]й і [[Эстляндыя]]й.
 
11 студзеня 1660 года, прысутнічаючы ў ГётэборгуГётэбаргу на пахаваннях члена [[рыксрад]]а [[Бундэ Крыстэр]]а, кароль прастудзіўся. Дактары канстатавалі, што ў яго запаленне лёгкіх, аднак ён працягваў працаваць. Тым часам яго здароўе ўсё пагаршалася. 10 лютага ён паспавядаўся і атрымаў адпушчэнне грахоў. У ноч з 12 на 13 лютага 1660 года Карл X Густаў памёр.
 
== Сям'я ==
Радок 73:
{{Каралі Швецыі}}
 
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Каралі шведскія]]
[[Катэгорыя:Пфальц-Цвайбрукенская дынастыя]]
[[Катэгорыя:Генералісімусы]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нючэпінгу]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў ГётэборгуГётэбаргу]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Карл_X_Густаў"