Аксіёма: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Norman (размовы | уклад)
др Аксіома перанесена ў Аксіёма: правільная назва
Norman (размовы | уклад)
аксіёма <-- аксіома
Радок 1:
'''АксіомаАксіёма''' ({{lang-grc|ἀξίωμα}}&nbsp;— сцвярджэнне, становішча) або '''пастулат''' — сцвярджэнне, прыманае без [[Матэматычны доказ|доказаў]].
 
'''АксіаматызацыяАксіяматызацыя''' тэорыі — відавочнае ўказанне канчатковага набору аксіомаксіём.
Сцвярджэнні, якія выцякаюць з аксіомаксіём, завуцца [[тэарэма]]мі.
 
Прыклады розных, але раўнасільных набораў аксіомаксіём можна сустрэць у [[матэматычная логіка|матэматычнай логіцы]] і [[Еўклідава геаметрыя|еўклідавай геаметрыі]].
 
Набор аксіомаксіём завецца несупярэчлівым, калі з аксіём набору, карыстаючыся правіламі [[логіка|логікі]], нельга прыйсці да супярэчнасці. АксіомыАксіёмы з'яўляюцца свайго роду "кропкамі«пунктамі адліку"» для пабудовы любой навукі, пры гэтым самі яны не даказваюцца, а выводзяцца непасрэдна з эмпірычнага назірання ([[Дасведчанае_веданне|досведу]]).
 
Упершыню тэрмін «аксіомааксіёма» сустракаецца ў [[Арыстоцель|Арыстоцеля]] ([[384 год да н. э.|384]]—[[322 год да н. э.|322 да&nbsp;н.&nbsp;э.]]) і перайшоў у [[матэматыка|матэматыку]] ад [[філосаф]]аў [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]]. [[Еўклід]] адрознівае паняцці «пастулат» і «аксіомааксіёма», не тлумачачы іх адрознення. З часоў Баэцыя пастулаты перакладаюць як патрабаванні (petitio), аксіёмы — як агульныя паняцці. Першапачаткова слова «аксіомааксіёма» мела значэнне «ісціна, відавочная сама па сабе». У розных манускрыптах Пачаткаў Еўкліда разбіццё сцвярджэнняў на аксіёмы і пастулаты розна, не супадае іх парадак. Верагодна перапісчыкі прытрымваліся розных гледжанняў на адрозненне гэтых паняццяў.
 
== Гл. таксама ==