Гаўрыла Харытонавіч Вашчанка: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
шаблон, дапаўненне, афармленне
дапаўненне, абнаўленне звестак
Радок 24:
| вікісховішча =
}}
'''Гаўрыла Вашчанка''' ({{ДН|20|6|1928}}, в. [[вёска Чыкалавічы|Чыкалавічы]], {{МН|Брагінскі раён|у Брагінскім раёне|}}, [[Гомельская вобласць]]) — беларускі [[мастак]], [[жывапісецжывапіс]].ец<ref Народны мастак Беларусі (1988). [[Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР|Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі]] (1977). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1987).name="БС">{{кніга
|аўтар =
|частка = Ващенко Гавриил Харитонович
|загаловак = Биографический справочник
|арыгінал =
|спасылка =
|адказны =
|выданне =
|месца = Мн.
|выдавецтва = «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки
|год = 1982
|том = 5
|старонкі = 107
|старонак = 737
|серыя =
|isbn =
|тыраж =
}}</ref>. Народны мастак Беларусі (1988). [[Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь|Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі]] (1977)<ref name="БС"/>. Прафесар (1980)<ref name="БС"/>. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1987).
 
== Біяграфія ==
Скончыў {{нп3|Львоўская нацыянальная акадэмія мастацтваў|Львоўскі інстытут прыкладнога і дэкаратыўнага мастацтва|ru|Львовская национальная академия искусств}} ў 1955<ref name="БС"/>. На педагагічнай працы з 1955 (з 1961 у [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў|Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце]], загадчык кафедрай манументальна-дэкаратыўнага мастацтва з 1975)<ref name="БС"/>.
Скончыў [[Львоўскі інстытут прыкладнога і дэкаратыўнага мастацтва]] (1955). Працуе ў галіне [[станковы жывапіс|станковага жывапісу]], акварэлі, манументальнай размалёўкі і вітражу. Работы вылучаюцца жанравай і тэматычнай разнастайнасцю, роздумам над актуальнымі праблемамі часу і мінуўшчынай роднай зямлі, патрыятызмам: «Маё Палессе», «Дума пра хлеб» (абедзве 1973), «Мацярынскія крылы» (1975), «Нацюрморт з барэльефам Гусоўскага» (1986) і інш. Важным падзеям беларускай гісторыі прысвечаны палотны «Грунвальдская бітва» (1985), [[трыпціх]] пра [[Паўстанне Каліноўскага|паўстанне К.Каліноўскага]] «За зямлю, за волю» (1983), «Балада пра мужнасць» (1974) і інш. Стварыў партрэты пісьменнікаў, асветнікаў, дзяржаўна-палітычных дзеячаў Беларусі — [[Я. Купала|Я. Купалы]], [[Я. Колас]]а, [[Еўфрасіння Полацкая|Еўфрасінні Полацкай]], [[Кірыла Тураўскі|Кірылы Тураўскага]], [[К. Астрожскі|К. Астрожскага]], [[С. Будны|С. Буднага]], [[В. Цяпінскі|В. Цяпінскага]] і інш. Персанальная карцінная галерэя Вашчанкі з [[2002]] дзейнічае ў [[Гомель|Гомелі]]. Зрабіў манументальныя размалёўкі «Зямля светлагорская» (1972, [[Палац культуры хімікаў, Светлагорск|Палац культуры хімікаў у Светлагорску]]), «Асветнікі» (1976, [[Дом настаўніка, Мінск|Дом настаўніка ў Мінску]]), вітражы ў [[Касцёл Святых Сымона і Алены|касцёле Сымона і Алены]] (1974, Мінск) і інш.
 
Персанальная карцінная галерэя Вашчанкі з [[2002]] дзейнічае ў [[Горад Гомель|Гомелі]].
 
== Творчасць ==
 
Працуе ў галіне [[станковы жывапіс|станковага жывапісу]], акварэлі, манументальнай размалёўкі і вітражу. Аўтар станковых і манументальных твораў пра гераізм савецкага народа ў гады Айчыннай вайны і пасляваеннай стваральнай працы<ref name="БС"/>. Значнае месца ў творчасці Вашчанкі займала тэма адлюстраванння жыцця сучаснага Палесся (карціны «Маё Палессе», 1971; «Нафтавікі Палесся», "Сакавік", абедзве 1973)<ref name="БС"/>.
 
Работы вылучаюцца жанравай і тэматычнай разнастайнасцю, роздумам над актуальнымі праблемамі часу і мінуўшчынай роднай зямлі, патрыятызмам. Характэрнай іх асаблівасцю з'яўляецца глыбокі філасофскі змест, пераданы лаканічнымі выяўленчымі сродкамі<ref name="БС"/>.
 
Сярод твораў: «Ад Савецкага інфармбюро», «Непакораная» (абедзве 1967), «Бетон», «Косцік» (абедзве 1970), «Юнацтва» (1971), «Маё Палессе», «Дума пра хлеб» (абедзве 1973), «Балада пра мужнасць» (1974), «Жнівень» (1975), «Мацярынскія крылы» (1975), «Прастора» (1978), «Нацюрморт з барэльефам Гусоўскага» (1986) і інш. Важным падзеям беларускай гісторыі прысвечаны палотны «Грунвальдская бітва» (1985), [[трыпціх]] пра [[Паўстанне ў Польшчы, Літве і Беларусі, 1863—1864|паўстанне К. Каліноўскага]] «За зямлю, за волю» (1983), «Балада пра мужнасць» (1974) і інш.
 
Аўтар мазаічнага пано «Палёт» (1963) у [[Палац культуры тэкстыльшчыкаў, Мінск|Палацы культуры тэкстыльшчыкаў]] у Мінску. Зрабіў манументальныя размалёўкі «Зямля светлагорская» (1973<ref name="БС"/>, [[Палац культуры хімікаў, Светлагорск|Палац культуры хімікаў у Светлагорску]]), «Асветнікі» (1976, [[Дом настаўніка, Мінск|Дом настаўніка ў Мінску]]), вітражы і люстры ў [[Касцёл Святога Сымона і Святой Алены|касцёле Сымона і Алены]] (1974, Мінск) і інш<ref name="БС"/>.
 
Стварыў партрэты пісьменнікаў, асветнікаў, дзяржаўна-палітычных дзеячаў Беларусі — [[Янка Купала|Я. Купалы]], [[Якуб Колас|Я. Коласа]], [[Ефрасіння Полацкая|Ефрасінні Полацкай]], [[Кірыла Тураўскі|Кірылы Тураўскага]], [[Канстанцін Іванавіч Астрожскі|К. Астрожскага]], [[Сымон Будны|С. Буднага]], [[Васіль Цяпінскі|В. Цяпінскага]] і інш.
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* Драчоў П. Народжаны беларускім Палессем / П. Драчоў // Беларускі гістарычны часопіс. – 2004. - №2. – с. 32-33.
* Тараканава М. Манументальны сімвалізм Гаўрылы Вашчанкі / М. Тараканава. // Роднае слова. – 2003. - №6. – с. 93–95.
* [[Рыгор Фёдаравіч Шаура|Шаура Г. Ф.]], Г. Х. Вашчанка. - Мн., 1978
* Гавриил Ващенко: Живопись. Монументальное искусство/сост. О. П. Воронова. - М., 1980.
 
{{DEFAULTSORT:Вашчанка Гаўрыла}}