Вікіпедыя

Ядро Зямлі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (размовы | уклад)
61 787 правак
др Bot: Migrating 31 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q193927 (translate me)
Paganetz (размовы | уклад)
1 675 правак
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Ядро Зямлі''' — цэнтральная геасфера [[Планета Зямля|Зямлі]].
 
Існаванне ядра Зямлі ўстаноўлена нямецкім сейсмолагам Э. Віхертам у 1897. Глыбіня залягання (2900 км) вызначана ў 1910 амерыканскім геафізікам Б. Гутэнбергам. Паводле запісаў пругкіх ваганняў, выкліканых глыбокімі землетрасенняміземлетрусамі, верхняя мяжа ядра зафіксавана на глыбіні 2870-2920 км. На ёй папярочныя сейсмічныя хвалі затухаюць, а падоўжныя рэзка памяншаюцца (у 1,7 раза).
 
Ядро Зямлі падзяляецца на ўнутранае эфектыўна цвёрдае ядро радыусам 1200-1250 км і вонкавае эфектыўна вадкае ядро таўшчынёй каля 1900 км, падзеленыя прамежкавым ядром або пераходнай зонай таўшчынёй 300-400 км. Шчыльнасць рэчыва ў цэнтры Зямлі каля 13-14 г/см , на ніжняй мяжы вонкавага ядра 11,4-12,3 г/см&sup3;, а на мяжы «ядро — мантыя» — 9,5-10,1 г/см&sup3;. Маса ядра Зямлі роўная (1,85-1,91)•10<sup>27</sup> г і складае 31-32% ад масы Зямлі. Сярэдняя дынамічная вязкасць рэчыва ядра каля 0,4 П. Такі параметр сведчыць аб перагрэве ядра і нізкай тэмпературы плаўлення рэчыва.
 
Тэарэтычныя і эксперыментальныя даследаванні (ударнае сцісканне металаў і іх аксідаў) уласцівасцейуласцівасцяў хімічных сувязейсувязяў жалеза пры высокіх цісках, а таксама даныязвесткі шчыльнасці рэчыва, хуткасцейхуткасці праходжання сейсмічных хваль праз ядро, пашырэнняпашырэнні хімічных элементаў у Сонечнай сістэме дазваляюць сцвярджаць, што ў хімічным саставескладзе рэчыва ядра Зямлі каля 90% [[жалеза]] і 10% лёгкіх дабавакдадаткаў ([[сера]], [[кісларод]]). Вонкавае ядро складзена з аксіду жалеза (Fe<sub>2</sub>O), унугранаеунутранае — з жалеза-нікелевага сплаву Fe<sub>0,9</sub>•Ni<sub>0,1</sub>, прамежкавы слой — сульфідны.
 
Фігура паверхні ядра нераўнамерна адхіляецца ад фігуры эліпсоіда вярчэння ад -4 км да +6 км. Выяўленыя няроўнасці на паверхні ядра ўяўляюць сабой карані ўзыходных і сыходных канвектыўных патокаўструменяў у ніжняй мантыі Зямлі. У тэарэтычнай геафізіцы існуе меркаванне, што канвекцыя рэчыва ў вонкавым ядры ўзбуджае асноўнае [[магнітаае поле Зямлі]], а перамяшчэнніперасоўванні ўнутранага ядра адносна вонкавага складаюць векавыя варыяцыі геамагнітнага поля.
 
ПраАдносна паходжанне ядра Зямлі мяркуюць, што яно ўтварылася шляхам гравітацыйнай дыферэнцыяцыі першаснай Зямлі ў перыяд яе росту абоці пазней ([[В. Гольдшміт]], 1922) ціальбо жалезнае ядро ўзнікла яшчэ ў протапланетным воблаку (нямецкі вучонынавукоўца А. Эйкен, 1944).
 
== Літаратура ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Ядро_Зямлі"