Тампліеры: Розніца паміж версіямі

1 288 байтаў дададзена ,  9 гадоў таму
няма тлумачэння праўкі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
др (Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41300 (translate me))
Няма тлумачэння праўкі
{{Ваеннае падраздзяленне
|назва= Pauperes commilitones Christi Templique Solomonici<br /> Ордэн рыцараў Хрыста, а таксама Ордэн рыцараў Саламонава Храма
|выява=[[Выява: Крест тамплиеров.png|200px]]
|гады= каля 1119 – 1312
|падначаленне=Папа Рымскі
|тып= Ваенна-рыцарскі ордэн
|роля= Абарона паломнікаў
|памер= 15 000 — 20 000 у лепшыя часы, 10% з якіх былі рыцарамі
|гарнізон=[[Храмавая гара]], [[Іерусалім]]
|мянушкі=Храмоўнікі
|заступнік=[[Бернар Клервоскі]]
|бітвы=[[Крыжовыя паходы]]
|знакі_адрозненні=Белы плашч з чырвоным крыжом
|вядомыя_камандзіры=[[Гуга дэ Пейн]]<br />[[Эўрар дэ Бар]]<br />[[Жак дэ Мале]]
}}
'''Тампліеры''', '''храмоўнікі''' ([[французская мова|франц]]. templiers, ад temple — храм), члены сярэднявечнага каталіцкага духоўна-рыцарскага ордэна, заснаванага ў [[Іерусалім]]е пасля [[Першы крыжовы паход|Першага крыжовага паходу]] (каля [[1118]] або [[1119]]) французскімі [[рыцар]]амі для абароны паломнікаў, умацавання і пашырэння дзяржаў крыжакоў у [[палесціна|Палесціне]] і [[сірыя|Сірыі]].
 
===Гісторыя===
 
Названыя па першапачатковай рэзідэнцыі заснавальнікаў ордэна, якая знаходзілася зблізку царквы, якая, паводле аддання, была ўзведзеная на месцы старажытнага [[Храм Саламона|храма Саламона]]. У [[1128]] быў выпрацаваны статут ордэна, які ператварыў яго ў строга цэнтралізаваную арганізацыю. У [[1139]] [[Інакенцій II, папаПапа Рымскі|Папа Інакенцій II]] надаў Тампліерам шырокія прывілеі: вынятка з юрысдыкцыі мясцовых свецкіх і царкоўных феадалаў, вызваленне ад выплаты царкоўных падаткаў, падсуднасць толькі папскай курыі і інш. Гэтыя прывілеі пасля пацвярджаліся і дапаўняліся інш. папамі, якія імкнуліся паставіць ордэн на службу сваім палітычным мэтам. Тампліеры актыўна ўдзельнічалі ў [[Крыжовыя паходы|крыжовых паходах]] 12—13 стст. З часам яны сталі найболей арганізаванай ваенна-палітычнай сілай [[Іерусалімскае каралеўства|Іерусалімскага каралеўства]]. У [[1187]] Тампліеры патрывалі жорсткае паражэнне ў [[Бітва пры Хаціне|бітве пры Хаціне]] ад [[Саладзін]]а. Ордэн Тампліераў дзякуючы падараванням і ахвяраванням ператварыўся ў найбуйнага феадальнага валадара на [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]] і ў [[Еўропа|Еўропе]]. Яго «правінцыі» (мясцовыя падпадзяленні) існавалі амаль ва ўсіх дзяржавах Заходняй і Цэнтральнай Еўропы. Сяляне, жорстка працаваўшыя ў маёнтках Тампліераў, не раз паднімалі супраць іх паўстанні. Узбагачэнню Тампліераў садзейнічалі заняткі гандлем і ліхвярствам. У 13 ст. Тампліеры — найбуйныя банкіры ў Заходняй Еўропе. Да фінансавых паслуг Тампліераў звярталіся феадалы, васпаны, рымскія папы. [[Image:Templars on Stake.jpg|thumb|left|Спаленне Тампліераў за «ерась»]] У [[1291]] Тампліеры абгрунтаваліся на [[Кіпр]]ы, затым канчаткова перабраліся ў Еўропу, пераважна ў [[Францыя|Францыю]]. У канфлікце пачатку 14 ст. паміж французскім каралём [[ПіліпФіліп Прыгожы|ПіліпамФіліпам IV Прыгожым]] і рымскім папам [[Баніфацый VIII, Папа Рымскі|Баніфацыем VIII]] Тампліеры падтрымлівалі папу. У перыяд Авіньёнскага паланення пап ПіліпФіліп IV, баяўшыся росту магутнасці Тампліераў, імкнуўся авалодаць іх багаццямі, дамогся абвінавачвання Тампліераў ў ерасі. Супраць іх быў узбуджаны [[інквізіцыя|інквізіцыйны]] працэс. Увосень [[1307]] амаль усе Тампліеры ў Францыі былі арыштаваныя; пасля жорсткіх катаванняў «абвінавачаныя» у ерасі і спаленыя ([[1310]]); здабытак ордэна быў канфіскаваны каралеўскай казной. Пераследам падвергнуліся таксама Тампліеры і ў інш. дзяржавах Заходняй Еўропы. У [[1312]] папа [[Клімент V, Папа Рымскі|Клімент V]] скасаваў ордэн Тампліераў.
 
=== Спадчына ===
=== Паданні===
З самага заснавання ордэна, з ім было звязана мноства паданняў і легенд. Большасць была пра тое, што Тампліеры даўно займалі Храмаву гару. Хадзілі чуткі, пра рэліквіі, якія там маглі знайсці члены ордэна (у асноўным: Святая Граль, Каўчэг Заповедзяў ці фрагменты крыжа на якім быў распяты [[Ісус Хрыстос]]). Яшчэ больш легенд хадзіла пра скарбы схованыя Тампліерамі.
 
{{літ|1= Тамплиеры. М. А. Заборов. // БСЭ}}
===Гл. таксама===
{{Партал|Крыжовыя паходы}}
{{commonscat|Knights Templar}}
*[[Мальтыйскі ордэн]]
*[[Тэўтонскі ордэн]]
*[[Лівонскі ордэн]]
 
== Літаратура ==
{{літ|1=* Тамплиеры. М. А. Заборов. // БСЭ}}
 
== Спасылкі ==
{{commonscatCommons|Category:Knights Templar}}
 
{{Вялікія магістры ордэна тампліераў}}
{{Faciens misericordiam}}
{{Каталіцкія ордэны}}
 
[[Катэгорыя:КаталіцкіяТампліеры| ордэны]]
[[Катэгорыя:Каталіцтва]]
[[Катэгорыя:Крыжовыя паходы]]
[[Катэгорыя:Рыцарскія ордэны]]
 
{{Link FA|en}}