Анатоль Сцяпанавіч Вялюгін: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Літаратура: clean up using AWB
вікіфікацыя, афармленне
Радок 12:
| Месца смерці = [[Мінск]]
| Грамадзянства =
| Род дзейнасці = [[{{паэт]]|Беларусі|СССР}}, {{празаік|Беларусі|СССР}}, {{кінасцэнарыст|Беларусі|СССР}}, [[{{перакладчык]]|Беларусі|СССР}}
| Гады актыўнасці =
| Кірунак =
Радок 29:
 
== Біяграфічныя звесткі ==
 
Нарадзіўся ў сям'і фельчара. У 1939—1940 гадах., будучы студэнтам літаратурнага факультэта [[МінскіБеларускі дзяржаўны педагагічны інстытутўніверсітэт імя Максіма Танка|Мінскага педагагічнага інстытута]], працаваў у рэдакцыі газеты [[Звязда (1917)|«Звязда»]]. З верасня 1941 вучыўся ў Свярдлоўскім педагагічным інстытуце. У 1942 прызваны ў Чырвоную Армію, вучыўся ў Лугінскай авіяшколе, удзельнічаў у баях на [[Сталінградскі фронт|Сталінградскім фронце]]. У 1943 быў паранены, доўгі час знаходзіўся на лячэнні ў шпіталі. У 1945-46 г. — літсупрацоўнік у газеце [[ЛіМЛітаратура і мастацтва (1932)|«Літаратура і мастацтва»]]. У 1948 г. скончыў завочна Мінскі педагагічны інстытут. Працаваў у прэсе, у 1946-84 г. з невялікімі перапынкамі працаваў рэдактарам аддзела паэзіі часопіса «Полымя». Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] з 1946.
 
== Творчасць ==
 
Друкаваўся з 1934. Першы зборнік вершаў «Салют у Мінску» (1947). Актыўна выступаць з вершамі пачаў з 1938. Лірыка А. Вялюгіна — дасягненне беларускай паэзіі.<ref>М. Скобла (БелЭн. Т. 4. 1997)</ref> Яго творчасці ўласцівы яркая метафарычнасць, асацыятыўная вобразнасць, філігранная апрацоўка слова. У паэзіі А. Вялюгіна шчырае апяванне роднай зямлі, пранікнёная споведзь паэта-франтавіка, які прайшоў суровыя выпрабаванні ваеннага ліхалецця, разнастайныя грамадзянскія і інтымныя пачуцці сучасніка: зборнікі «Негарэльская арка» (1949), «На подступах» (1952), «На зоры займае» (1958), «Насцеж» (1960), «Адрас любві» (1964, выбранае), «Вершы і балады» (1969), «Верасовы ўзятак» (1974), «Песня зялёнага дуба» (1989), «3 белага камення — сіняе пламенне» (1993), патрыятычныя матывы («Прызнанне ў любові»), пантэістычнае стаўленне да прыроды («Спелы бор»). У жанры паэмы распрацоўваў гісторыка-рэвалюцыйную тэму («Бацька Дняпро», 1955, «Вецер з Волгі», 1963).
=== Вершы ===
 
Друкаваўся з 1934. Першы зборнік вершаў «Салют у Мінску» (1947). Актыўна выступаць з вершамі пачаў з 1938. Лірыка А. Вялюгіна — дасягненне беларускай паэзіі.<ref>М. Скобла (БелЭн. Т. 4. 1997)</ref>. Яго творчасці ўласцівы яркая метафарычнасць, асацыятыўная вобразнасць, філігранная апрацоўка слова. У паэзіі А. Вялюгіна шчырае апяванне роднай зямлі, пранікнёная споведзь паэта-франтавіка, які прайшоў суровыя выпрабаванні ваеннага ліхалецця, разнастайныя грамадзянскія і інтымныя пачуцці сучасніка: зборнікі «Негарэльская арка» (1949), «На подступах» (1952), «На зоры займае» (1958), «Насцеж» (1960), «Адрас любві» (1964, выбранае), «Вершы і балады» (1969), «Верасовы ўзятак» (1974), «Песня зялёнага дуба» (1989), «3 белага камення — сіняе пламенне» (1993), патрыятычныя матывы («Прызнанне ў любові»), пантэістычнае стаўленне да прыроды («Спелы бор»). У жанры паэмы распрацоўваў гісторыка-рэвалюцыйную тэму («Бацька Дняпро», 1955, «Вецер з Волгі», 1963).
 
Аўтар паэтычных зборнікаў для дзяцей «Галубы» (1949), «Тры гудкі» (1951), «Рыбы нашых рэк» (1952), «Дзіцячы сад» (1954), «Вада і вуда» (1967).
 
=== Драматургія ===
Па яго сцэнарыях пастаўлены мастацкі двухсерыйны тэлефільм «Рэха ў пушчы» (1977), мастацкі фільм «Глядзіце на траву» (1985) і 40 дакументальных фільмаў: «Дарога без прывалу» (1964, з Р. Няхаем), «Балада пра маці» (1965), «Бацька Нёман» (1966), «Арліная крыніца» (1966), «Генерал Пушча» (1967), «Белая вежа» (з С.Сплашновым, 1968), «Там, за ракой — Дзяржынава» (1968), «Агонь» (1969), «Таямніца Івянецкай пушчы» (1970), «Я — крэпасць, вяду бой» (1972), «А зязюля кукавала» (1972), «Магілёў — дні і ночы мужнасці» (1974), «Гарызонты дарог» (1977), «Навальнічная далеч памяці» (1985) і інш.
 
Па яго сцэнарыях пастаўлены мастацкі двухсерыйны тэлефільм «[[Рэха ў пушчы]]» (1977), мастацкі фільм «Глядзіце на траву» (1985) і 40 дакументальных фільмаў: «[[Дарога без прывалу]]» (1964, з [[Рыгор Няхай|Р. Няхаем]]), «Балада пра маці» (1965), «Бацька Нёман» (1966), «Арліная крыніца» (1966), «[[Генерал Пушча]]» (1967), «Белая вежа» (з С. Сплашновым, 1968), «Там, за ракой — Дзяржынава» (1968), «Агонь» (1969), «Таямніца Івянецкай пушчы» (1970), «Я — крэпасць, вяду бой» (1972), «А зязюля кукавала» (1972), «[[Магілёў — дні і ночы мужнасці]]» (1974), «Гарызонты дарог» (1977), «Навальнічная далеч памяці» (1985) і інш.
 
=== Пераклады ===
 
У перакладзе А. Вялюгіна на беларускую мову асобнымі выданнямі выйшлі: [[Міхаіл Юр'евіч Лермантаў|М. Лермантаў]] «Каўказскі палоннік» і «Баярын Орша» (паэмы, 1950), {{нп3|Юліян Тувім|Ю. Тувім|ru|Тувим, Юлиан}} «Падарунак дзецям» (1956, з [[Сяргей Сцяпанавіч Дзяргай|С. Дзяргаем]]), {{нп3|Эдуардас Межэлайціс|Э. Межэлайціс|ru|Межелайтис, Эдуардас}} «Паэма братэрства» (з [[Міхась Калачынскі|М. Калачынскім]], 1958); кнігі для дзяцей {{нп3|Платон Мікітавіч Варанько|П. Варанько|ru|Воронько, Платон Никитович}} «Хлопчык Памагай» (1958), [[Дзмітрый Рыгоравіч Белавус|Д. Белавус]] «Птушыныя галасы» (1960); паэмы {{нп3|Мікалай Львовіч Нагнібеда|М. НагнібедаНагнібеды|ru|Нагнибеда, Николай Львович}} «Званы Хатыні» (1973) і «Матулям з Расон» (1979). Пераклаў паасобныя вершы [[Уладзімір Уладзіміравіч Маякоўскі|У. Маякоўскага]], [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіча]], {{нп3|Уладзіслаў Бранеўскі|У. Бранеўскага|ru|Броневский, Владислав}} і інш. Склаў зборнікі «Мы іх не забудзем» (1949), «Крывёю сэрца» (1967).
 
== Узнагароды і прэміі ==
Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны I ступені, «Знак Пашаны» і медалямі. Лаўрэат [[Літаратурная прэмія імя Янкі Купалы|Літаратурнай прэміі імя Янкі Купалы]] (1964) за паэму «Вецер з Волгі», Дзяржаўнай прэміі БССР (1968) за кінасцэнарый «Генерал Пушча».
 
{{зноскі}}
Радок 51 ⟶ 59:
 
== Літаратура ==
* Беларускія пісьменнікі: 1917—1990 / Уклад.: [[Аляксей Кузьміч Гардзіцкі|А. Гардзіцкі]]. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. ISBN 5-340-00709-X
 
{{DEFAULTSORT:Вялюгін Анатоль}}
Радок 62 ⟶ 70:
[[Катэгорыя:Перакладчыкі з рускай мовы]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі на беларускую мову]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Сенненскім раёне]]