Футбол: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 175 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2736 (translate me)
др clean up, replaced: == У Сеціве == → == Спасылкі ==, нглійскамоўн → нгламоўн, фэры → феры, мэтай → метай (2), метай → мэтай (2), == → == (2), г using AWB
Радок 4:
== Назва гульні ==
{{змест злева}}
Поўная англійская назва ({{lang-en|association football}}) была прыдумана каб адрозніваць гэтуюгэту гульню ад іншых разнавіднасцей «нажнога мяча», асабліва рэгбі ({{lang-en|rugby football}}). У [[1880-я]] гады ў англійскай мове з'явілася скарочаная назва «soccer», якая ў нашы дні шырока распаўсюджана ў англійскамоўныхангламоўных краінах як самастойнае слова.
У іншых краінах назва гульні з'яўляецца:
Радок 21:
 
== Асноўныя правілы ==
 
У футбол гуляюць скураным (або з падобнага матэрыялу) мячом сферычнай формы, дыяметрам ад 68 да 70 см і вагай ад 410 да 450 г.
Матч вядзе [[рэферы]], рашэнні якога з'яўляюцца канчатковымі падчас гульні. Яму дапамагаюць памочнікі рэферы, якія сочаць за [[афсайд]]амі, за тым, калі мяч пакідае поле, за тым, ці быў забіты гол і інш.
Трапленне мяча ў плошчу варот лічыцца голам. Брамнік мае права лавіць мяч у рукі ў сваёй штрафной пляцоўцы. Астатнія гульцы і брамнік па-за межамі штрафной пляцоўкі не маюць права датыкацца да мяча рукамі. Гульцы не маюць права адбіраць мяч з выкарыстаннем сілавых прыёмаў. Калі гулец парушае правілы па-за межамі сваёй штрафной пляцоўкі, пацярпелая каманда атрымлівае права на штрафны ўдар. У выніку парушэння ў штрафной, пацярпелая каманда атрымлівае права на пенальці (асобны ўдар з адлегласці ў 11 метраў у вароты, якия абараняе толькі брамнік). За парушэнні рэфэрырэферы можа вынесці папярэджанне (жоўтая картка), або выдаліць гульца (чырвоная картка). Дзве жоўтыя карткі аўтаматычна азначаюць выдаленне з поля.
[[Выява:Football world popularity.png|thumb|250px|right|Карта, якая паказвае папулярнасць футбола ў свеце. Краіны, у якіх футбол з'яўляецца самым папулярным відам спорту, афарбаваны зялёным; тыя, у якіх не, афарбаваны чырвоным. Розныя адценні зялёнага і чырвонага паказваюць колькасць гульцоў на 1000 жыхароў.]]
 
== Футбол у свеце ==
Паводле заявы ФІФА <ref>http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/bcoffsurv/bigcount.statspackage_7024.pdf</ref> ў 2006 годзе ў футбол гулялі каля 265 мільёнаў чалавек. З іх больш, чым 26 мільёнаў — жанчыны. Зарэгістравана каля 1,7 мільёна каманд і больш, чым 300 000 прафесійных клубаў. У размеркаванні па краінах свету на першым месцы — [[ЗША]] (прыкладна 18 мільёнаў, 40 % з якіх — жанчыны), потым [[Інданезія]] (10 мільёнаў), [[Мексіка]] (7,4 мільёна), [[Кітай]] (7,2 мільёна), [[Бразілія]] (7 мільёнаў), [[Германія]] (6,2 мільёна), [[Бангладэш]] (5,2 мільёна), [[Італія]] (4 мільёна), [[Расія]] (3,8 мільёна).
 
== Футбольныя структуры ==
 
=== Арганізацыі ===
Існуе цэлы шэраг арганізацый, якія ажыццяўляюць кантроль, кіраванне і распаўсюджанне футбола. Асноўнай з іх з'яўляецца [[ФІФА]], якая размяшчаецца ў [[Цюрых]]у, [[Швейцарыя]]. Яна займаецца арганізацыяй міжнародных спаборніцтваў сусветнага маштабу, у прыватнасці чэмпіянату свету. Далей ідуць кантынентальныя арганізацыі і арганізацыі па краінах, абласцях, гарадах і г.д. У кожнай маюцца абавязкі па арганізацыі адпаведных футбольных спаборніцтваў, кантролю за дзейнасцю клубаў, якія ў іх уваходзяць, распаўсюджаннем і папулярызацыяй футбола ў рэгіёнах.
 
=== Клубы ===
Футбольны клуб — базавая ячэйка ўсёй футбольнай структуры. Ён з'яўляецца сувязным звяном паміж футбалістамі, персаналам і арганізацыямі. Па сутнасці гэта каманда футбалістаў, якая ўваходзіць у адну з арганізацый і якая мае пэўную інфраструктуру і абслуговы персанал.
 
== Спаборніцтвы ==
Спаборніцтвы па футболефутболу, як і ў любым іншым відзе спорту — важная складовая частка гульні. Спаборніцтвы арганізуюцца якой-небудзь федэрацыяй, для кожнага турніра складаецца рэгламент, у якім звычайна вызначаецца колькасць удзельнікаў, схема турніра, правілы вызначэння пераможцы, калі будзе роўнасць ачкоў і якія-небудзь адхіленні ад правілаў, напрыклад колькасць замен. Спаборніцтвы дзеляцца на ўнутраныя і міжнародныя, якія ў сваю чаргу падзяляюцца на клубныя і спаборніцтвы нацыянальных зборных.
Найбольш вядомымі спаборніцтвамі з'яўляюцца:
Радок 50 ⟶ 45:
Праводзіць ФІФА:
 
* [[Чэмпіянат свету па футболефутболу|Чэмпіянат свету]]
* [[Алімпійскія гульні]]
 
Праводзіць [[УЕФА]]:
 
* [[Чэмпіянат Еўропы па футболефутболу|Чэмпіянат Еўропы]]
 
Клубныя:
Радок 66 ⟶ 61:
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Група смерці]]
* [[Правіла Босмана]]
Радок 73 ⟶ 67:
{{зноскі}}
 
== У СецівеСпасылкі ==
* {{ref-en}} http://www.fifa.com/ — ФІФА, Федэрацыя Міжнародных Футбольных Асацыяцый
* {{ref-en}} http://www.uefa.com/ — УЕФА, Саюз Еўрапейскіх Футбольных Асацыяцый
* [http://4fan2012.com Fan Zone]
* [http://qllp.ru/ Свет футбола]
 
{{Алімпійскія віды спорту}}
 
[[Катэгорыя:Віды спорту]]
Радок 92 ⟶ 88:
{{Link FA|vi}}
{{Link GA|sr}}
{{Алімпійскія віды спорту}}