Азёры (Гродзенскі раён): Розніца паміж версіямі

|статус = ВёскаАграгарадок

'''Азё́ры''' — [[аграгарадок]] (да 2009 г. [[вёска]])<ref>[http://www.levonevski.net/pravo/normreg2009/num00/d00306.html Решение Гродненского районного Совета депутатов от 17.03.2009 № 163 «О преобразовании некоторых населенных пунктов Гродненского района в агрогородки»] {{ref-ru}}</ref> ў [[Гродзенскі раён|Гродзенскім раёне]] [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]], на заходніх берагах азёраў [[Возера Рыбніца|Рыбніца]] і [[Белае возера, Гродзенскі раён|Белае]]. Адміністрацыйны цэнтр [[Азёрскі сельсавет, Гродзенскі раён|Азёрскага сельсавета]].

Упершыню згадваецца ў [[1398]] г. як «двор князя [[Вітаўт]]а». У 15-17 ст. — велікакняжацкае ўладанне, цэнтр воласці. У [[1518]] г. [[Жыгімонт Стары]] аддаў Азёры ў заставу (арэндны залог) гродзенскаму старасце [[Ю. М. Радзівіл]]у. У [[1555]] г. Азёрскім каралеўскім намеснікам (т.б. да таго часу Азёры ізноў перашлі дзяржаве) стаў [[Себасцян Дыбоўскі]]. У адпаведнасці з прывілеям [[1568]] вял.кн. [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] ў Азёрах праводзіліся штотыднёвыя таргі. У [[1679]] годзе на Рынку быў пабудаваны новы драўляны касцёл імя Маткі Боскай Ружанцовай, замест спаленага маскоўскім войскам. Касцёл гэты быў адноўлены ў [[1779]] коштам караля [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста]]. У канцы 18 ст. Азёры набыў вядомы навуковец, авантурыст і філантроп [[Міхал Валіцкі]] (сапр. прозв. Міцкевіч). Ён заснаваў у Азёрах суконную фабрыку ([[1807]]) і папяровую фабрыку (1809). Пасля [[Паўстанне 1863-1864|паўстання 1863—1864 гадоў]] маёнтак быў канфіскаваны, а яго ўладальнік — граф [[Леапольд Валіцкі]] сасланы ў [[Сібір]]. У 18 ст. у Азёрах была пабудавана драўляная сінагога, а напачатку 19 — малітоўная яўрэйская школа (не захаваліся). У [[1878]] Азёры мелі 1013 жыхароў, сярод іх 508 яўрэяў. У пач.пачатку 20 ст. замест старой драўлянай праваслаўнай царквы пабудавалі мураваную царкву Ушэсця. Каля Азёр помнікі археалогіі: 2 стаянкі першабытнага чалавека (8-5-га і 3-га тыс. да н.э.) і курганныя магільнікі.

У [[1919]]—[[1939]] – гг. — у складзе [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], цэнтр [[Гміна Азёры|гміны]] ў [[Гродзенскі павет, 1919—1939|Гродзенскім павеце]] [[Беластоцкае ваяводства, 1919—1939|Беластоцкага ваяводства]].

* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1830]] — 426 муж., з іх шляхты 7, духоўнага саслоўя 2, мяшчан-іўдзеяў 235, мяшчан-хрысціян і сялян 181<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 412.</ref>; [[1878]] — 1013 чал., з іх 508 яўрэяў<ref>Jeziory // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|3}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/580 580].</ref>; [[1897]] — 3283 чал.

* '''[[XX стагоддзе]]''': [[1921]] — 1755 чал.<ref>Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom V: Województwo Białostockie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924.</ref>; [[1989]] — 2447 чал.<ref>[[Міхась Ткачоў]], [[Ігар Трусаў]], [[Валерый Шаблюк|Валерый Шаблюк]]. Азёры // {{Крыніцы/ЭГБ|1к}} С. 69.</ref>

* Магіла паўстанцаў 1863-64 1863—1864 гг.

* Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Гродзенскага раёна / Рэдкал. У. П.  Верхась і інш. – — Мн., 1993