Вікіпедыя

Юрый Яраславіч (князь тураўскі): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненне
Радок 1:
{{цёзкі|Юрый Яраславіч}}
{{Дзяржаўны дзеяч
| пасада = Князь = [[Турава-ПінскаеТураўскія княствакнязі|Князь турава-пінскі]]
| імя = Юрый Яраславіч
| арыгінал імя =
Радок 7:
| выява =
| апісанне выявы =
| перыядпачатак = [[1157]]
| перыядканец = пасля [[1167]]
| папярэднік = [[Барыс Юр'евіч]]
| пераемнік = [[Іван Юр'евіч Тураўскі]]
| дата нараджэння =
| месца нараджэння =
| дата смерці = пасля [[1167]]
| месца смерці = {{МС|Тураў||}}
| род = [[Ізяславічы Тураўскія]] (галіна [[Рурыкавічы|Рурыкавічаў]])
| у шлюбе = Ганна, дачка [[Усевалад Давыдавіч, князь Гарадзенскі|Усевалада Давыдавіча]] = Ганна Усеваладаўна, дачка князя [[Гарадзенскае княства|гарадзенскага]] [[Усевалада Давыдавіча]] (з [[1144]])
| бацька = [[Яраслаў СвятаполкавічСвятаполчыч]]
| маці = імя невядома
| дзеці = [[Іван Юр'евіч|Іван]], [[ Святаполк III Юр'евіч|Святаполк]], [[Яраслаў Юр'евіч|Яраслаў]], [[Глеб Юр'евіч|Глеб (МіхалМіхаіл)]], [[Яраполк Юр'евіч|Яраполк]], [[Ганна Юр'еўна|Ганна]], [[Малфрыд Юр'еўна|Малфрыд]]
| вікісховішча =
| Rodovid = 179
}}
 
'''Юрый Яраславіч''', '''Юрый I''' ([[1102]]—[[1167]]) — [[спіс тураўскіх князёў|князь тураўскі]] ([[1157]]—[[1167]]). Быў другім сынам [[Яраслаў Святаполкавіч|Яраслава Святаполкавіча]], унукам [[Святаполк II Тураўскі|Святаполка Ізяславіча]]. Бацька Юрыя, [[Яраслаў Святаполкавіч]] беcпаспяхова змагаўся з [[Уладзімір Манамах|Уладзімірам Манамахам]] за сваю спадчыну — [[Тураўскае княства]], у выніку чаго быў забіты наймітамі Манамаха падчас аблогі [[Уладзімір-Валынскі|Уладзіміра]].▼
'''Юрый Яраславіч''', '''Юрый I''' ([[1102]]—[[1167]]) — [[спіс тураўскіх князёў|князь тураўскі]] ([[1157]]—[[1167]]), другі сын князя ўладзіміра-валынскага [[Яраслаў Святаполчыч|Яраслава Святаполчыча]].
 
Быў унукам [[Вялікія князі кіеўскія|вялікага князя кіеўскага]] і князя тураўскага [[Святаполк II Тураўскі|Святаполка Ізяславіча]], праўнукам вялікага кн. кіеўскага і князя тураўскага Ізяслава Яраславіча, прапраўнукам вялікага кн. кіеўскага і князя тураўскага [[Яраслаў Уладзіміравіч|Яраслава Уладзіміравіча]].
 
▲'''Юрый Яраславіч''', '''Юрый I''' ([[1102]]—[[1167]]) — [[спіс тураўскіх князёў|князь тураўскі]] ([[1157]]—[[1167]]). Быў другім сынам [[Яраслаў Святаполкавіч|Яраслава Святаполкавіча]], унукам [[Святаполк II Тураўскі|Святаполка Ізяславіча]]. Бацька Юрыя, [[Яраслаў Святаполкавіч]]Святаполчыч, беcпаспяхова змагаўся з вялікім князем кіеўскім [[Уладзімір Усеваладавіч (Манамах)|Уладзімірам Усеваладавічам (Манамахам)]] за сваю спадчыну — [[Тураўскае княства]], у выніку чаго быў забіты наймітамі Манамаха падчас аблогі г. [[Уладзімір-Валынскі|Уладзіміра]].
 
Юрый Яраславіч аднавіў княжанне ў Тураўскай зямлі князёў Ізяславічаў Тураўскіх, яго нашчадкамі з'яўляюцца ўсе наступныя разгалінаванні тураўскіх (турава-пінскіх) князёў.
 
== Прыход да ўлады ==
[[Выява:BLR_Turau_view_towards_Castle_Hill.jpg|thumb|300px|left|[[Гарадзішча]] [[Сярэднявечча|сярэдневяковага]] Турава і [[Археалогія Беларусі|археалагічны]] [[музей]]. <small>[[Тураў]], [[Жыткавіцкі раён]], [[Гомельская вобласць]].</small>]]
У [[1155]] годзе вялікі князь кіеўскі [[Юрый Даўгарукі]] перадаеперадаў [[Тураў]] свайму сыну [[Барыс Юр'евіч|Барысу]]. [[1157]] год (па летапісе — [[1158]] год) становіцца пераломным у гісторыі Тураўскай зямлі,. У гэтым годзе памёр кіеўскіЮрый князь [[ЮрыйУладзіміравіч (Даўгарукі]]). На пахаванне бацькі паехаў яго сын, князь тураўскі князь [[Барыс Юр'евіч|Барыс]]. Скарыстаўшыся гэтай акалічнасцю, [[Тураў]] захапіў Юрый Яраславіч, які не меў свайго княжацкага ўдзелу і быў служылым князем у Юрыя Даўгарукага, пры гэтым карыстаўся ў яго даверам, уплывам і пашанай.
 
Скарыстаўшыся гэтай акалічнасцю, [[Тураў]] заняў Юрый Яраславіч, які не меў свайго княжацкага ўдзелу і быў служылым князем у Юрыя Уладзіміравіча (Даўгарукага), пры гэтым карыстаўся ў яго даверам, уплывам і пашанай.
 
== Барацьба за незалежнасць ==
Тураўцы горача падтрымалі прыход да ўлады энергічнага і таленавітага князя, які лічыў сваёй вотчынай менавіта [[Тураўскае княства]]. Хутчэй за ўсё, тураўцам надакучылі частыя змены на тураўскім стальцы прышлых і часовых князёў, што клапаціліся аб сваіх набытках і прыбліжаных, а не аб дабрабыце княства і мясцовых жыхароў.

Кіеў неадкладна запатрабаваў ад Юрыя Яраславіча пакоры, і калі князь не паслухаўся, — рушыў на расправу. У [[1158]] годзе да [[Тураў|Турава]] і [[Пінск]]а падыйшлападыйшло кааліцыя звойска шасці рускіх князёў на чале з вялікім князем кіеўскім [[Ізяслаў Давыдавіч|Вялікім князем Ізяславам Давыдавічам]]. Дзесяць тыдняў доўжылася аблога — самая працяглая асада гораду часоў Кіеўскайсярэдневяковай Русі, падчас якой абаронцы не толькі добра бараніліся на гарадскіх сценах, але нават рабілі вылазкі. А калі ў кааліцыйным войску вялікага князя кіеўскага пачаўся паморак коняў, яно мусіла зняць аблогу і сысці. Другі па важнасці горад [[Тураў]]скай зямлі — [[Пінск]] — таксама здолеў адбіцца.
 
Дамова з кіеўскімвялікім князем кіеўскім не была заключаная. Больш за тое, праз два гады, ў [[1160]] годзе, паўтарыўся паход на [[Тураў]] пяці паўднёвых князёў. Тры тыдні стаялі яны аблогай пад Туравам, імкнучыся ўзяць горад. Аднак і гэты паход тураўцы здолелі паспяхова адбіць: «…''и не вспевше ему ничтоже возвратишася в свояси''…».▼
 
І толькі ў [[1162]] годзе (фактычна ў [[1161]] годзе) кіеўскі князь [[Расціслаў Мсціславіч]] заключыў мір з Юрыем Яраславічам і прызнаў незалежнасць Тураўскай зямлі. Так былі адноўлены самастойнасць Тураўскага княства і дынастыя Ізяславічаў на тураўскім прастоле (ад Ізяслава Яраславіча, яго сыноў Яраполка і Святаполка). Перарванае Уладзімірам Усеваладавічам (Манамахам) у [[1113]] годзе самастойнае палітычнае развіццё Тураўскага княства праз пакуты часовых падараванняў і драбленняў у 40-50-я гады [[XII стагоддзе|XII]] [[Стагоддзе|ст.]] было адноўлена ў [[1157]] годзе дзякуючы рашучасці і мужнасці нашчадка Ізяславічаў — Юрыя Яраславіча, а таксама гарачай і адданай падтрымцы тураўскага насельніцтва.
▲Дамова з кіеўскім князем не была заключаная. Больш за тое, праз два гады ў [[1160]] годзе паўтарыўся паход на [[Тураў]] пяці паўднёвых князёў. Тры тыдні стаялі яны аблогай пад Туравам, імкнучыся ўзяць горад. Аднак і гэты паход тураўцы здолелі паспяхова адбіць: «…''и не вспевше ему ничтоже возвратишася в свояси''…».
 
І толькі ў [[1162]] годзе (фактычна ў [[1161]] годзе) кіеўскі князь [[Расціслаў Мсціславіч]] заключыў мір з Юрыем Яраславічам і прызнаў незалежнасць Тураўскай зямлі. Так былі адноўлены самастойнасць Тураўскага княства і дынастыя Ізяславічаў на тураўскім прастоле (ад Ізяслава Яраславіча, яго сыноў Яраполка і Святаполка). Перарванае Уладзімірам Манамахам у [[1113]] годзе самастойнае палітычнае развіццё Тураўскага княства праз пакуты часовых падараванняў і драбленняў у 40-50-я гады было адноўлена ў [[1157]] годзе дзякуючы рашучасці і мужнасці нашчадка Ізяславічаў Юрыя Яраславіча, а таксама гарачай і адданай падтрымцы тураўскага насельніцтва. Як сцвярджае [[Мікола Ермаловіч]], падзеі [[1157]] годзегода, як і ранейшыя — [[1013]], [[1146]] гг. — паказваюць, што ў жыхароў Тураўскай зямлі, знешне ціхіх і пакорлівых, пад неаслабнай увагай Кіева — ніколі не замірала імкненне да свабоднага палітычнага жыцця.
 
== Княжанне ==
Імя Юрыя Яраславіча не згадваецца ў летапісах у сувязі з усобіцамі і войнамі. Можна думаць, што яго княжанне прынесла краякраю мір і спакой.
[[Выява:Гарадзішча старажытнага Турава пэрыяду раньняга сярэднявечча царква 3.JPG|thumb|left|Падмурак царквы на гарадзішчы ў Тураве, XII ст. <small>Гісторыка-археалагічны комплекс «Старажытны Тураў».</small>]]
Сведчаннем умацавання незалежнасці Тураўскага княства пры Юрыі Яраславічы і яго нашчадках стала ўзвядзенне ў 1170—1175 гг. у Тураве мураванай царквы, якая па архітэктуры была блізкай тагачасным кіеўскім і ўладзімірскім храмам. На час яго княжання прыходзіцца дзейнасць выдатнага дзеяча [[Кірыла Тураўскі|Кірылы Тураўскага]]. Каля [[1169]] князь Юрый Яраславіч з тураўскімі старэйшынамі ўпрасілі Кірылу-мніха прыняць [[епіскап]]ства.▼
 
▲Сведчаннем умацавання незалежнасці Тураўскага княства пры Юрыі Яраславічы і яго нашчадках стала ўзвядзенне ў 1170—11751170 — 1175 гг. у Тураве мураванай царквы, якая па архітэктуры была блізкай тагачасным кіеўскім і ўладзімірскім храмам. На час яго княжання прыходзіцца дзейнасць выдатнага дзеяча — [[Кірыла Тураўскі|Кірылы Тураўскага]]. Каля [[1169]] князь Юрый Яраславіч з тураўскімі старэйшынамі ўпрасілі Кірылу-мніха прыняць [[епіскап]]ства.
Падчас кіравання Юрыя Яраславіча Тураўскае княства дасягнула вялікага культурнага і сацыяльнага ўздыму. Пры ім [[Пінск]] пачынае расці, як буйны гандлёвы горад, у грамадскім жыцць узрастае роля [[веча]]. Сведчаннем моцнага ваеннага моцу дзяржавы з'яўляецца паспяховая вайна за незалежнасць супраць кааліцыі рускіх князёў. Неагрэсіўная знешняя палітыка князя з'яўляецца сведкам зацікаўленнасці Юрыя Яраславіча менавіта ў культурным развіцці, у адрозненні ад іншых князёў, ён не выкарыстоўваў рэсурсы княства на свае ўласныя мэты, за што карыстаўся вялікай падтрымкай з боку гараджан.▼
 
▲Падчас кіравання Юрыя Яраславіча Тураўскае княства дасягнула вялікага культурнага і сацыяльнага ўздыму. Пры ім [[Пінск]] пачынае расці, як буйны гандлёвы горад, у грамадскім жыццьжыцці узрастае роля [[веча]]. Сведчаннем моцнага ваеннага моцу дзяржавы з'яўляецца паспяховая вайна за незалежнасць супраць кааліцыі рускіх князёў. Неагрэсіўная знешняя палітыка князя з'яўляецца сведкам зацікаўленнасці Юрыя Яраславіча менавіта ў культурным развіцці, — у адрозненні ад іншых князёў, ён не выкарыстоўваў рэсурсы княства на свае ўласныя мэты, за што карыстаўся вялікай падтрымкай з боку гараджан.
Жонкай Юрыя стала дачка гарадзенскага князя гарадзенскага князя [[Усеваладка Давыдавіч|Усеваладка]]. У сям'і Юрыя было пяць сыноў і дзве дачкі.▼
 
Юрый Яраславіч апошні раз упамінаецца летапісцам у [[1167]] годзе ў сувязі з шлюбам яго дачкі [[Малфрыд Юр'еўна|Малфрыд]] з [[Усевалад Яраславіч|Усеваладам Яраславічам]]: '' «… Ярослав Изяславич (сын Изяслава Мстиславича) поем дчерь Дюргия у Ярославича Малфрид ис Турова за сына Всеволода»''. Пазней імя Юрыя Яраславіча ў летапісе не сустракаецца.
 
Памёр Юрый Яраславіч дзесьці паміж 1167—11701167 і 1170 гг., перад гэтым ён, верагодна, падзяліў княства паміж сваімі сынамі: Іван стаў тураўскім князем, Святаполк — пінскім, Яраслаў — клецкім, Глеб — дубровіцкім, Яраполк - гарадзецкім.
 
== НашчадкіСям'я ==
▲Жонкай Юрыя стала дачка гарадзенскага князя гарадзенскага князя [[Усеваладка Давыдавіч|Усеваладка]]. У сям'і Юрыяіх было пяць5 сыноў і дзве2 дачкі.:
* [[Іван Юр'евіч|Іван]] — князь Тураўскі.
* [[Святаполк IIIІван Юр'евіч|СвятаполкІван]] — князь Пінскі, потым князь Тураўскі.тураўскі;
* [[ЯраслаўСвятаполк III Юр'евіч|ЯраслаўСвятаполк]] — князь Клецкіпінскі, потым князь Пінскі.тураўскі;
* [[ГлебЯраслаў Юр'евіч|Глеб (Міхал)Яраслаў]] — князь Дубровіцкіклецкі, потым князь Тураўскі.пінскі;
* [[ЯраполкГлеб Юр'евіч|ЯраполкГлеб (Міхал)]] — князь Гарадзецкідубровіцкі, потым князь Пінскі.тураўскі;
* [[Яраполк Юр'евіч|Яраполк]] — князь гарадзецкі, потым пінскі;
* [[Ганна Юр'еўна|Ганна]] — жонка кіеўскага князя [[Рурык Расціславіч|Рурыка Расціславіча]].
* [[МалфрыдГанна Юр'еўна|МалфрыдГанна]] — жонка луцкагавялікага князя кіеўскага [[УсеваладРурык ЯраславічРасціславіч|УсеваладаРурыка ЯраславічаРасціславіча]].;
* [[Малфрыд Юр'еўна|Малфрыд]] — жонка князя луцкага [[Усевалад Яраславіч|Усевалада Яраславіча]].
 
{{Зноскі}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Юрый_Яраславіч_(князь_тураўскі)"