Раманскі стыль: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
з артыкула Культура Сярэднявечча |
||
Радок 1:
[[
'''Раманскі стыль''' - стыль [[сярэднявечча|сярэдневечнага]] еўрапейскага мастацтва [[10 стагоддзе|10]]—[[13 ст.]] Pаманскі стыль склаўся пад уплывам феадальна-рэлігійнай ідэалогіі, увабраў у сябе элементы старажытна-рымскага і [[візантыйскае мастацтва|візантыйскага мастацтваў]], і прыйшоў змену шматлікім мясцовым варыянтам, лакальным стылям ({{нп3|меравінгская архітэктура|меравінгскаму|it|Architettura merovingia}}, {{нп3|каралінгская архітэктура|каралінгскаму|en|Carolingian architecture}} і інш.).
== Тэрмін ==
Новы стыль спачатку атрымаў у даследчыкаў розныя вызначэнні: візантыйскі, навагрэчаскі, старагерманскі, раманскі (у сэнсе рымскі). Але ніводная з прыведзеных [[дэфініцыя|дэфініцый]] не можа лічыцца дакладнай і вычарпальнай. Аднак з лёгкай рукі французскіх гісторыкаў {{нп3|Шарль дэ Жэрвіль|Шарля дэ Жэрвіля|fr|Charles de Gerville}} і {{нп3|Арсіс дэ Камон|дэ Камона|ru|Комон, Арсисс де}}, якія ўпершыню выкарысталі ў [[1820]] г. тэрмін «раманскі стыль», агульнае прызнанне атрымала менавіта гэтая назва.
== Асаблівасці ==
[[Файл:Mainz Dom BW 2012-08-18 12-18-14.JPG|180px|міні|злева|Усходні фасад [[Майнцскі сабор|Майнцскага сабора]]. XI-XIII стст.]]
[[Файл:Wormser Dom 19040325 .jpg|міні|[[Вормскі сабор]] (1181-1234)]]
Вызначальная роля належала суровай, крапаснога характару архітэктуры ([[замак|замкі]], манастырскія комплексы, цэрквы, гарадскія дамы), якой уласцівы сукупнасць набліжаных адзін да аднаго аб'ёмаў рознай вышыні, канструкцыйна аб'яднаных узаемазвязанасцю апор і перакрыццяў і ўраўнаважаных вежай-ліхтаром ці [[купал]]ам над [[сяродкрыжжа|сяродкрыжжам]]. У ранні перыяд у будынках рабілі плоскія драўляныя перакрыцці, пазней цыліндрычныя і, нарэшце, крыжовыя.
У цэлым раманскія храмы працягвалі традыцыі [[рымская архітэктура|рымскай архітэктуры]] — тут выкарыстоўваўся прамавугольны храм ([[базіліка]]) з прадольнымі [[неф]]амі і [[апсіда]]й. Новым было з'яўленне [[трансепт|трансепты]] — [[галерэя|галерэі]], перпендыкулярнай нефам. У выніку цэнтральны неф і трансепт [[Сяродкрыжжа|складалі крыж]], што адпавядала [[хрысціянская сімволіка|хрысціянскай сімволіцы]]. Над гэтым перакрыжаваннем размяшчалася вежа (яшчэ адна прыкмета раманскай пабудовы). Найбольш закончаны тып збудаванняў раманскага стылю — манастырская царква ([[базіліка]], крыжападобная ў плане ў [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]], круглая ў плане [[ратонда]] ў [[Цэнтральная Еўропа|Цэнтральнай Еўропе]]).
Збудаванні вызначаліся манументальнасцю, масіўнасцю канструкцый, аздабляліся абстрактна-геаметрычным арнаментам і скульптурай на тымпанах парталаў, капітэлях апор. У скульптуры і фрэсках пераважалі дагматычнасць, скаваны арнаментальна-плоскасны характар кампазіцыі, умоўная трактоўка фігур у спалучэнні з павышанай экспрэсіяй. Прафесійны ўзровень выканання пабудоў быў не вельмі высокі. Справа ў тым, што іх будавалі непрафесійныя рабочыя або манахі. Толькі ў канцы [[XII ст.]] узніклі першыя арцелі спецыялістаў-муляраў з ліку міран.
Яскравыя ўзоры архітэктуры раманскага стылю створаны ў [[Германія|Германіі]] ([[Вормскі сабор|сабор]] у [[Вормс]]е, 12—13 стагоддзі), [[Францыя|Францыі]] (царква [[Нотр-Дам-ля-Гранд|Нотр-Дам]] у [[Пуацье]], 12 ст.), [[Італія|Італіі]] ({{нп3|Базіліка Святога Міхаіла, Павія|царква Сан-Мікеле|it|Basilica di San Michele Maggiore}} ў [[Павія|Павіі]], 12 ст.) і інш.
== Спасылкі ==
| |||