Вікіпедыя

Хрэшчатык: Розніца паміж версіямі

Артыкул Размовы

Хрэшчатык (правіць)

Версія ад 18:06, 15 лютага 2014

26 байтаў дададзена ,  8 гадоў таму
др
вікіфікацыя
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
др (clean up, replaced: я у → я ў, Нью-Йорк → Нью-Ёрк, бэлькамі → белькамі, ь ў → ь у, бельк → бэльк, ўкраїн → україн, зноўку → зноў, былі using AWB)
др (вікіфікацыя)
{{Вуліца2|Кіева
|горад = [[Кіеў]]
|вобласць =
|краіна = {{сцягафікацыя|Украіна}}
|на вікісховішчы = Khreshchatyk
}}
'''Крашчацік'''  — галоўная [[вуліца]] [[Кіеў|Кіева]]. Даўжыня - — 1,2  км, напрамак - — з [[поўнач]]ы на [[Поўдзень]]. Пачынаецца ад Еўрапейскай плошчы, праходзіць праз [[Плошча Незалежнасці, Кіеў|Плошчу Незалежнасці]], і заканчваецца Бесарабскай плошчай.
 
== Паходжанне назвы ==
Вуліца створана ў пачатку XIX стагоддзя. Да гэтага часу Крашчацікам называлася мясцовасць уздоўж Дняпра, дзе Уладзімір Вялікі хрысціў сваіх дамачадцаў (у цяперашні час там праходзіць Набярэжнай-Крашчаціцкая вуліца). Ёсць версія, што ў гэтай мясцовасці працякала невялікая рака Крашчацік, якая з'яўлялася прытокам Дняпра.
 
У часы Кіеўскай Русі мясцовасць на месцы цяперашняга Крашчаціка ўяўляла сабой пакрытую лесам даліну, па якой працякаў ручай. Даліна была месцам палявання, дзе кіяўляне перавешваюць сеткі для ўлову дзікага звера (адсюль старажытная назва мясцовасці - — «Перавесішча»). З возера ў раёне цяперашняй плошчы Незалежнасці выцякаў ручай, які ў раёне вуліцы Басейнай зліваўся з Клоўскім ручаём (якая ўпадае ў Лыбедзь). Уздоўж ручая пралягала дарога на Васількаў.
 
Да Другой сусветнай вайны Крашчацік быў забудаваны будынкамі ў 3-4 паверхі. Шырыня вуліцы складала каля 35 метраў.
[[Выява:Khreschatyk street in Kyiv, 2006 (5).jpg|170px|thumb|300px|left|Крашчацік]]
[[Выява:Kyiv Chrestjatyk administrative arc.jpg|thumb|300px|left|Крашчацік]]
Забудова Крашчаціка пачалася ў канцы XVIII - — пачатку XIX стагоддзя. Спачатку пачынае забудоўвацца ўчастак ад Коннай (Еўрапейскай) плошчы да вуліцы Праразная, пераважна правы бок. У 1803 годзе пачынае забудоўвацца і левы бок вуліцы. Тады вуліца насіла назву Тэатральнай (тут знаходзіўся першы ў горадзе тэатр). Канчатковыя абрысы вуліца набывае ў планах Кіева 1837, прадаўжаецца да Бесарабскай плошчы і носіць назву Крашчаціцкай, з 1869 замацоўваецца назва Крашчацік.
 
У 1876 годзе тут пабудаваны будынак Гарадской думы; У 1892 - — пракладзена першая ў Расійскай імперыі лінія электрычнага трамвая, якая звязвала Крашчацік з Падолам.
 
У 1936 годзе вуліцу заасфальтавалі, трамвай замянілі тралейбусам.
У перыяд з 14 мая 1923 да 13 ліпеня 1937 года вуліца насіла імя Вацлава Вароўскага. Падчас акупацыі Кіева ў 1941-43 гг немцы перайменавалі вуліцу ў Айхгорнштрасэ (у гонар фельдмаршала Германа фон Айхгорна).
 
24 верасня 1941, праз некалькі дзён пасля заняцця Кіева нямецкімі войскамі на Крашчаціку пачалася серыя выбухаў (боепрыпасы былі закладзены НКУС пры адступленні з горада). Першым выбухнуў «Дзіцячы мір» (архітэктар В.  В.  Гарадзецкі) на рагу Крашчаціка і Праразной, ад выбуховай хвалі здэтанавалі боезапасы і ў іншых будынках. Выбухі і пажары былі настолькі магутнымі, што цэнтр горада згарэў цалкам і ў час вайны не аднаўляўся. Праз некалькі дзён, 27-29 верасня 1941  г., камендант Кіева Курт Эберхард скарыстаўся падпалам Крашчаціка як фармальнай нагодай для знішчэння яўрэяў Кіева ў Баб'ім Яры.
 
Пасля вайны было прынята рашэнне зноў адбудаваць цэнтр, захаваўшы канфігурацыю вуліц, аднак будынкі былі пабудаваныя зусім новыя, у стылі «сталінскага ампіру».
 
Вуліца забудавана як адзіны архітэктурны ансамбль. Шырыня Крашчаціка павялічана да 75 метраў. Профіль вуліцы асіметрычны - — праезжая частка 24 метры.
 
З канца 1990-х гг. у выхадныя і святочныя дні рух аўтатранспарту па Крашчаціку забаронена - — вуліца на гэты час робіцца пешаходнай.
 
== Літаратура ==
* Енциклопедія українознавства. У 10-х томах. / Головний редактор Володимир Кубійович.  — Париж; Нью-Йорк: Молоде життя, 1954—1989.
* Матушевич А. Хрещатик.  — К., 1950.
* Хрещатик. Культурологічний путівник.  — К., Амадей, 1997.  — 160с. Серія «Історія однієї вулиці»
 
{{Славутасці Кіева}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Адмысловае:MobileDiff/1754853"